کارشناسان سازمان‌ملل به ایران: اعدام نکنید

 کارشناسان سازمان‌ملل به ایران: اعدام نکنید
TT

کارشناسان سازمان‌ملل به ایران: اعدام نکنید

 کارشناسان سازمان‌ملل به ایران: اعدام نکنید

گزارشگران حقوق بشر سازمان ملل متحد، روز پنجشنبه ۲۶ تیرماه، ایران را به خودداری از اجرای احکام اعدام در بارهٔ سه جوان ایرانی شرکت کننده در تظاهرات آبان ماه گذشته فراخواندند، در این میان، گزارش‌هایی از اعتراف‌گیری از آنها تحت شکنجه منتشر شده‌است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، دیوان عالی ایران هفته گذشته، از تأیید حکم اعدام امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی به دلیل انجام «اقدامات مجرمانه» در جریان اعتراضات به افزایش قیمت بنزین خبر داده بود.
در بیانیه کارشناسان سازمان ملل که بیش از نفر گزارش شده، آمده‌است: «ما به صدها هزار ایرانی در شبکه‌های اجتماعی می‌پیوندیم که اعدام را محکوم کرده‌اند».
آنها افزودند: «از رئیس قوه قضاویه ایران می‌خواهیم که این احکام را فوراً لغو کند و به برگزاری تحقیقات مستقل اقدام نماید».
گزارشگران سازمان ملل همچنین خواستار انجام «تحقیقات مستقل و بیطرفانه در بارهٔ اِعمال شکنجه نسبت به آنان» شدند.
در این بیانیه آمده‌است که این سه محکوم به حمل اسلحه با هدف کشتن، سرقت و شرکت در اقدامات خرابکاری و ایجاد آتش‌سوزی در هنگام اعتراضات متهم شدند که آنها این موارد را انکار کردند.
آنها در ابتدا در ماه فوریه توسط دادگاهی محکوم به اعدام شدند که به موجب آن سایر شرایط زندان و شلاق زدن به اتهامات دیگر نیز اضافه شد.
گزارشگران سازمان ملل با اشاره به اظهارات این سه تن گفته‌اند که این افراد «تحت شکنجه مجبور به اعتراف شده‌اند» و از یک «محاکمهٔ منصفانه» محروم هستند.
گزارشگران ویژه سازمان ملل با اشاره به موضوع شکنجه و اعتراف اجباری نوشته‌اند: «این سه مرد توسط مقامات ایرانی در بازداشت شکنجه شدند؛ از جمله ضرب و شتم، ضربه با شوکر الکتریکی و آویزان کردن از پاها. در نتیجه شکنجه، آنها اعتراف کردند».
آنها گفتند که این سه محکوم در بازجویی‌ها از مراقبت پزشکی و دسترسی به وکیل محروم شده‌اند و به وکلای تسخیری اجازه نمایندگی از آنها در دیوان عالی کشور داده نشده‌است و در طول دادگاه از دسترسی به پرونده‌های متهمان محروم شدند.
کارشناسان حقوقی سازمان ملل یادآور شدند که «صدور مجازات اعدام بر اساس اتهامات امنیت ملی، منجر به نقض فاحش تعهدات حقوق بشری ایران خواهد بود».
کارشناسان سازمان ملل گفتند که در نتیجه سرکوب نیروهای امنیتی در اعتراضات، دست کم ۳۰۴ نفر کشته شدند.
آنها از ایران خواستند که تحقیقات مستقلی و شفاف در مورد وقایع نوامبر ۲۰۱۹ انجام دهد، مقامات دولتی درگیر در نقض حقوق بشر را تحت پیگرد قانونی قرار دهد و هر شخصی که در ارتباط با اعتراض مسالمت آمیز بازداشت شده را آزاد کند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.