محتوای جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی از «دخالت غیرقانونی» حکایت دارد

تهران دلیل سرنگونی آن را «خطای انسانی» اعلام کرده بود

محتوای جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی از «دخالت غیرقانونی» حکایت دارد
TT

محتوای جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی از «دخالت غیرقانونی» حکایت دارد

محتوای جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی از «دخالت غیرقانونی» حکایت دارد

یوگنی ینین معاون وزیر خارجه اوکراین روز جمعه سوم مرداد در توییتر اعلام کرد محتوای جعبه سیاه هواپیمای سرنگون‌شده اوکراین در ایران، حاکی از «مداخله غیرقانونی» در پرواز این هواپیما است.
به گفته معاون وزیر خارجه اوکراین، جعبه سیاه هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ متعلق به شرکت هواپیمایی اوکراین «با موفقیت رمزگشایی» شده و «دخالت غیرقانونی» در این پرواز تأیید شده‌است.
او همچنین نوشت که هیاتی ایرانی برای مذاکره دربارهٔ سرنگونی این هواپیما قرار است هفته آینده به اوکراین برود.
پیش از آن، اداره ایمنی حمل و نقل کانادا اعلام کرد که تیم تحقیق بین‌المللی، تحلیل اولیه اطلاعات جعبه‌های سیاه هواپیمای اوکراینی را در فرانسه به پایان رسانده‌است.
 پس از سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی با ۱۷۶ خدمه و مسافر، مقامات حکومتی ایران نخست این سانحه را ناشی از نقص فنی قلمداد کردند اما با انتشار تصاویر و مدارک دیگر، پس از چند روز پذیرفتند که اصابت دو موشک ضدهوایی سپاه پاسداران، همزمان با واکنش نظامی تهران به حمله آمریکا به کاروان قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس باعث سرنگونی آن شده‌است.
مقامات ایران دلیل شلیک دو موشک به هواپیمای اوکراینی را «خطای انسانی» اپراتور پدافند هوایی اعلام کرده‌اند. به گفته آنها اپراتور پدافند هوایی سپاه پاسداران این هواپیما را با موشک کروز آمریکا اشتباه گرفته بود.
کتی فاکس رئیس دفتر امنیت ترابری کانادا (BST) اعلام کرد که استخراج (دانلود) داده‌ها و تحلیل مقدماتی این اطلاعات مرحلهٔ بسیار مهمی از تحقیق در مورد سوانح هوایی را تشکیل می‌دهد.
او گفت: «کار در پاریس شاید به پایان رسیده باشد اما تا پایان تحقیقات هنوز راه درازی داریم. بسیاری از مسائل همچنان بدون پاسخ مانده‌است».
او گفت: «ما از ایران خواسته‌ایم که اطلاعات برآمده از دستگاه‌های ثبت اطلاعات (متعلق به جعبه‌های سیاه) را هرچه زودتر منتشر کند»، اما به گفتهٔ وی، ایران که رسماً رهبری تحقیقات را بر عهده دارد، اجازه نداده‌است که دفتر امنیت ترابری کانادا جزییاتی از اطلاعات به‌دست آمده را منتشر کند.
طی هفتهٔ اخیر، روند استخراج داده‌های جعبه‌های سیاه هواپیما در پاریس، در مقر سازمان تحقیقات سوانح و امنیت هوایی فرانسه انجام گرفت. گروهی از کارشناسان متعلق به کشورهایی که اتباع‌شان در حادثهٔ هواپیمای اوکراینی کشته شدند، در این کار شرکت داشتند. در پایان این مرحله، سازمان تحقیقات سوانح و امنیت هوایی فرانسه (BEA) اعلام کرد که استخراج اطلاعات از دو جعبهٔ سیاه با موفقیت پایان یافته‌است.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»