برایان هوک به الشرق الاوسط: تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر تمدید می‌شود

فرستاده آمریکا در امور ایران: مقامات تهران نه تنها تهدیدی برای کشورهای منطقه هستند، بلکه برای مردم آنها نیز تهدید محسوب می‌شوند

برایان هوک به الشرق الاوسط: تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر تمدید می‌شود
TT

برایان هوک به الشرق الاوسط: تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر تمدید می‌شود

برایان هوک به الشرق الاوسط: تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر تمدید می‌شود

برایان هوک فرستاده آمریکا در امور ایران و مشاور ارشد وزیر امور خارجه آمریکا معتقد است که مقامات تهران نه تنها خطری برای کشورهای منطقه هستند، بلکه برای مردم آنها نیز تهدید به وجود می‌آورند.
وی در مصاحبه با روزنامه «الشرق الاوسط»، با بیان اینکه تهران از تروریست‌ها و شورشیان در یمن، خلیج، لبنان و اسرائیل حمایت می‌کند، توضیح داد که وی در تونس - عضو غیر دائم شورای امنیت از ابتدای سال جاری - به عنوان بخشی از یک تور شامل کشورهای خلیجی و اروپا، در مورد تمدید تحریم تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران مذاکراتی انجام داده‌است. این تحریم ۱۳ ساله در ۱۸ اکتبر به پایان می‌رسد.
هوک دربارهٔ جزئیات مذاکرات خود که با هدف تشدید تحریم‌های آمریکا علیه تهران صورت می‌گیرد، می‌گوید این کارزار فشار «با توجه به ادامه صادرات سلاح‌های سنگین رژیم ایران به کشورهای همسایه و همچنین پشتیبانی از تروریسم و شبه نظامیان مسلح در یمن و خلیج و تعدادی از کشورهای منطقه و جهان» عملی شده‌است.

متن مشروح مصاحبه را می‌خوانید:

* گام برنامه‌ریزی شده در شورای امنیت سازمان ملل در مورد تحریم تسلیحاتی علیه ایران چیست؟
-در عمل، ما یک پروژه داریم که به دنبال تأیید همه کشورهای عضو شورای امنیت هستیم، خواه عضو دائم باشند یا غیردائم. تمدید آن تحریم‌هایی که از ۱۳ سال پیش شروع شده بسیار مهم است، زیرا تصمیم فعلی در ۱۸ اکتبر منقضی خواهد شد. عدم تمدید این تصمیم به معنای خطرات بیشتر برای همه مردم منطقه و کشورهای آن و برای دوستان ما در خلیج و جهان خواهد بود. عدم تمدید این تصمیم به معنای صادرات بیشتر سلاح از ایران به یمن، سوریه، عراق و لبنان و سلاح‌های بیشتر ایران به حزب‌الله لبنان، حماس و دیگران است. ما این را به‌طور کلی و با جزئیات رد می‌کنیم و در نظر می‌گیریم که به نفع مردم منطقه و کشورهای آن است که از تلاش‌های توسعه و بهبود اوضاع مردم حمایت کنند و دلایل عمیق افراط گرایی و تروریسم از جمله فقر، استبداد و عدم وجود حکمرانی رشید و عاقلانه را از بین ببرند.

* اقدامات بعدی دولت آمریکا برای حمایت از این جریان سیاسی چیست؟
- برای توضیح تحولات تهدیدات ایران برای کشورهای منطقه و لزوم تمدید تحریم تسلیحاتی علیه آن، به تعدادی از کشورهای اروپایی و عربی، به ویژه در خلیج سفر خواهم کرد. من به دلایل امنیتی و سیاسی جزئیات بیشتری ارائه نخواهم داد، اما من با سفیران ایالات متحده در جهان در مورد تحرکات آنها برای توضیح تلاش‌های آمریکایی پیگیری خواهم کرد تا اینکه شورای امنیت تحریم تسلیحاتی بر روی ایران را تمدید کند، به همراه دیگر تحریم‌هایی که بر روی آن اعمال خواهد شد، از جمله تحریم‌های اقتصادی.

*ممکن است برخی نسبت به سیاست‌های آمریکا به ویژه در دوران دولت ترامپ انتقاد دارند از جمله اینکه اعمال تحریم بر مردم صورت می‌گیرد و نه رژیم‌ها، زیرا مردم هستند که تحت تأثیر تحریم‌ها هستند نه مقامات. نظر شما چیست؟
-این همان چیزی است که مقامات ایرانی آن را ترویج می‌کنند، اما واقعیت چیز دیگری است. ما از نوامبر گذشته متوجه شده‌ایم که تظاهرات علیه مقامات ایران به دلیل سیاست‌های داخلی و صدها میلیاردی که در ۴۱ سال به جای هزینه کردن آنها در برنامه‌های توسعه، اصلاحات اقتصادی، اجتماعی و آموزشی و بهبود شرایط زندگی مردم برای اسلحه و جنگ تلف کرده‌اند، صورت گرفته‌است. گزارش‌های تصویری از داخل شهرهای ایران و پایتخت، نشان داد که هزاران معترض از پاگذاشتن روی تصویر پرچم ایالات متحده که توسط مقامات کشیده شده بود، اجتناب می‌کردند و سپس اعلام می‌کردند که از جنگ‌ها و نبردها با آمریکا و جهان خسته شده‌اند و اعتراض دارند که چرا به جای بهبود خدمات و شرایط بهداشتی و اجتماعی میلیون‌ها جوان فقیر و بیکار، پول مردم را در جنگ و اسلحه خرج می‌کنند. ما نمی‌خواهیم در امور داخلی ایران دخالت کنیم، اما ما از اجازه صادرات بیشتر سلاح به این کشور جلوگیری می‌کنیم زیرا آنها را در منطقه توزیع می‌کند تا جنگ و تنش در عراق، سوریه، یمن، لبنان و بقیه کشورهای همسایه اش طولانی‌تر شود.

* شما برای اولین بار به تونس سفر می‌کنید، زمینه این دیدار و نتایج آن چیست؟
-در واقع، این اولین سفر من به تونس و کشورهای آفریقای شمالی است از زمانی که به من مسئولیت پرونده ایران گمارده شدم. در طول این سفر، من خوشحال شدم که با مقامات ارشد ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه دیدار داشته باشم و در مورد همکاری ایالات متحده و تونس، که در حال حاضر عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد است، صحبت کردیم، همکاری ای که از مدتی قبل با آن و با کشورهای عربی و آفریقایی از جمله در رابطه با پروژه تونس در مورد فعال کردن نقش سازمان ملل در کرونا آغاز شده‌است. همچنین تونس از پروژه بین‌المللی ایالات متحده برای تسهیل دسترسی کمک‌های انسان دوستانه به سوریه حمایت کرد.
ما به حمایت خود از تونس در زمینه ایجاد راه حل‌های سیاسی و مسالمت آمیز برای پایان دادن به جنگ در لیبی و بحران‌های موجود در خاورمیانه، از جمله درگیری عرب‌ها و اسرائیل، تهدیدات ایران برای کشورهای منطقه، صادرات اسلحه آنها و پشتیبانی آنها از شبه نظامیان درگیر در خشونت و تروریسم ادامه می‌دهیم.

* آیا سفر شما به تونس با توجه به اینکه تونس عضو شورای امنیت، صرفاً با هدف ترغیب مقامات آن برای تمدید تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران است؟
- البته ما از نقش تونس در سازمان ملل و شورای امنیت سازمان ملل قدردانی می‌کنیم و سیاست خارجی تونس همواره معتدل و مخالف تروریسم، خشونت و سیاست‌های مداخله نظامی خارجی در کشورها بوده‌است. ما ۱۳ سال پیش در شورای امنیت سازمان ملل متحد (۵ عضو دائمی آن و بقیه اعضای غیر دائم) خرید و فروش اسلحه با ایران را ممنوع کرده‌ایم تا صادرات اسلحه به کشورهای همسایه و شبه نظامیان مسلح که از آنها در بسیاری از مناطق از یمن تا لبنان از طریق عراق و سوریه حمایت می‌کنند، قطع شود. درست است که تونس در حال حاضر در معرض خطر سلاح‌های ایران و شبه نظامیان مسلح قرار ندارد، بلکه کشوری است که مانند ایالات متحده و سایر اعضای دائم شورای امنیت از سیاست‌هایی برای جلوگیری از تجاوز خارجی و مداخله در امور داخلی دولت‌ها از جمله کشورهای دوست در خلیج، مشرق عربی، لبنان و سوریه حمایت می‌کند.
تونس شریک قدرتمند ایالات متحده آمریکا است و سال هاست که به کشوری با «وضعیت ممتاز» در ناتو تبدیل شده‌است که بدون عضویت از حقوق همه اعضای پیمان بهره می‌برد. این وضعیت به تونس حقوق جدیدی اعم از بالا بردن مشارکت امنیتی، نظامی، سیاسی و اقتصادی اعطا کرد. پشتیبانی نظامی و امنیتی از تونس پس از تغییر رژیم در سال ۲۰۱۱ از یک میلیارد دلار فراتر رفت و حمایت اقتصادی تقریباً دو برابر این میزان شد و انتظار می‌رود به لطف سازوکارها و اقدامات مشترکی که از مدتی قبل در واشینگتن اتفاق افتاد از جمله دیدار هیئت‌های بازرگانی، موسسات دولتی و شرکت‌های بزرگ آمریکایی، دو برابر شود. ما با تونس برنامه‌های همکاری و هماهنگی برای مبارزه با تروریسم در لیبی، کشورهای آفریقای شمالی، کشورهای ساحل و صحرا داریم و در حمایت از گزینه تسویه حساب سیاسی مسالمت آمیز در لیبی و دوری از گزینه بازگشت به تشدید نظامی و درگیری مسلحانه در آنجا توافق نظر داریم.

* آیا بعد از مواضع اخیر واشنگتن در مورد جنگ لیبی، پرونده مداخلات نظامی و خارجی در لیبی را در تونس مطرح کردید؟
-واشنگتن از حل و فصل سیاسی و مسالمت آمیز جنگ لیبی پشتیبانی می‌کند، به وضوح با دخالت برخی کشورها از طریق ارسال سلاح و نیروهای خارجی در لیبی مخالف هستیم، خواه اینها ارتش منظم و شبه نظامیان مزدور باشند یا باندهای مسلح. ما معتقدیم که تونس و کشورهای همسایه لیبی اولین کسانی خواهند بود که از موفقیت تلاش‌های سیاسی برای بحران لیبی، متوقف کردن جنگ، خروج نیروهای خارجی و جلوگیری از تمرکز پایگاه‌های موشکی و سیستم‌های موشکی در خاک لیبی بهره‌مند می‌شوند. کشورها حق دارند که در لیبی و خارج از آن منافع اقتصادی داشته باشند اما از مداخلات خارجی در آن جلوگیری می‌شود.

* آیا اولویت‌های سیاست خارجی آمریکا در جهان اسلام، جهان عرب و در خلیج به خصوص پس از انتخابات ریاست جمهوری آینده که می‌تواند منجر به انتخاب رئیس‌جمهور دموکرات غیر از پرزیدنت ترامپ شود، تغییر نخواهد کرد؟
-ما مطمئنیم که طرفدار دونالد ترامپ و جمهوری خواهان هستیم. ما در انتخابات پیروز خواهیم شد و برای دوره دوم آماده می‌شویم. من معتقدم که اصول سیاست خارجی یکسان است، از جمله آنها رد دخالت ایران در کشورهای همسایه و تمدید تحریم تسلیحاتی بر روی آن.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»