برایان هوک به الشرق الاوسط: تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر تمدید می‌شود

فرستاده آمریکا در امور ایران: مقامات تهران نه تنها تهدیدی برای کشورهای منطقه هستند، بلکه برای مردم آنها نیز تهدید محسوب می‌شوند

برایان هوک به الشرق الاوسط: تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر تمدید می‌شود
TT

برایان هوک به الشرق الاوسط: تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر تمدید می‌شود

برایان هوک به الشرق الاوسط: تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر تمدید می‌شود

برایان هوک فرستاده آمریکا در امور ایران و مشاور ارشد وزیر امور خارجه آمریکا معتقد است که مقامات تهران نه تنها خطری برای کشورهای منطقه هستند، بلکه برای مردم آنها نیز تهدید به وجود می‌آورند.
وی در مصاحبه با روزنامه «الشرق الاوسط»، با بیان اینکه تهران از تروریست‌ها و شورشیان در یمن، خلیج، لبنان و اسرائیل حمایت می‌کند، توضیح داد که وی در تونس - عضو غیر دائم شورای امنیت از ابتدای سال جاری - به عنوان بخشی از یک تور شامل کشورهای خلیجی و اروپا، در مورد تمدید تحریم تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران مذاکراتی انجام داده‌است. این تحریم ۱۳ ساله در ۱۸ اکتبر به پایان می‌رسد.
هوک دربارهٔ جزئیات مذاکرات خود که با هدف تشدید تحریم‌های آمریکا علیه تهران صورت می‌گیرد، می‌گوید این کارزار فشار «با توجه به ادامه صادرات سلاح‌های سنگین رژیم ایران به کشورهای همسایه و همچنین پشتیبانی از تروریسم و شبه نظامیان مسلح در یمن و خلیج و تعدادی از کشورهای منطقه و جهان» عملی شده‌است.

متن مشروح مصاحبه را می‌خوانید:

* گام برنامه‌ریزی شده در شورای امنیت سازمان ملل در مورد تحریم تسلیحاتی علیه ایران چیست؟
-در عمل، ما یک پروژه داریم که به دنبال تأیید همه کشورهای عضو شورای امنیت هستیم، خواه عضو دائم باشند یا غیردائم. تمدید آن تحریم‌هایی که از ۱۳ سال پیش شروع شده بسیار مهم است، زیرا تصمیم فعلی در ۱۸ اکتبر منقضی خواهد شد. عدم تمدید این تصمیم به معنای خطرات بیشتر برای همه مردم منطقه و کشورهای آن و برای دوستان ما در خلیج و جهان خواهد بود. عدم تمدید این تصمیم به معنای صادرات بیشتر سلاح از ایران به یمن، سوریه، عراق و لبنان و سلاح‌های بیشتر ایران به حزب‌الله لبنان، حماس و دیگران است. ما این را به‌طور کلی و با جزئیات رد می‌کنیم و در نظر می‌گیریم که به نفع مردم منطقه و کشورهای آن است که از تلاش‌های توسعه و بهبود اوضاع مردم حمایت کنند و دلایل عمیق افراط گرایی و تروریسم از جمله فقر، استبداد و عدم وجود حکمرانی رشید و عاقلانه را از بین ببرند.

* اقدامات بعدی دولت آمریکا برای حمایت از این جریان سیاسی چیست؟
- برای توضیح تحولات تهدیدات ایران برای کشورهای منطقه و لزوم تمدید تحریم تسلیحاتی علیه آن، به تعدادی از کشورهای اروپایی و عربی، به ویژه در خلیج سفر خواهم کرد. من به دلایل امنیتی و سیاسی جزئیات بیشتری ارائه نخواهم داد، اما من با سفیران ایالات متحده در جهان در مورد تحرکات آنها برای توضیح تلاش‌های آمریکایی پیگیری خواهم کرد تا اینکه شورای امنیت تحریم تسلیحاتی بر روی ایران را تمدید کند، به همراه دیگر تحریم‌هایی که بر روی آن اعمال خواهد شد، از جمله تحریم‌های اقتصادی.

*ممکن است برخی نسبت به سیاست‌های آمریکا به ویژه در دوران دولت ترامپ انتقاد دارند از جمله اینکه اعمال تحریم بر مردم صورت می‌گیرد و نه رژیم‌ها، زیرا مردم هستند که تحت تأثیر تحریم‌ها هستند نه مقامات. نظر شما چیست؟
-این همان چیزی است که مقامات ایرانی آن را ترویج می‌کنند، اما واقعیت چیز دیگری است. ما از نوامبر گذشته متوجه شده‌ایم که تظاهرات علیه مقامات ایران به دلیل سیاست‌های داخلی و صدها میلیاردی که در ۴۱ سال به جای هزینه کردن آنها در برنامه‌های توسعه، اصلاحات اقتصادی، اجتماعی و آموزشی و بهبود شرایط زندگی مردم برای اسلحه و جنگ تلف کرده‌اند، صورت گرفته‌است. گزارش‌های تصویری از داخل شهرهای ایران و پایتخت، نشان داد که هزاران معترض از پاگذاشتن روی تصویر پرچم ایالات متحده که توسط مقامات کشیده شده بود، اجتناب می‌کردند و سپس اعلام می‌کردند که از جنگ‌ها و نبردها با آمریکا و جهان خسته شده‌اند و اعتراض دارند که چرا به جای بهبود خدمات و شرایط بهداشتی و اجتماعی میلیون‌ها جوان فقیر و بیکار، پول مردم را در جنگ و اسلحه خرج می‌کنند. ما نمی‌خواهیم در امور داخلی ایران دخالت کنیم، اما ما از اجازه صادرات بیشتر سلاح به این کشور جلوگیری می‌کنیم زیرا آنها را در منطقه توزیع می‌کند تا جنگ و تنش در عراق، سوریه، یمن، لبنان و بقیه کشورهای همسایه اش طولانی‌تر شود.

* شما برای اولین بار به تونس سفر می‌کنید، زمینه این دیدار و نتایج آن چیست؟
-در واقع، این اولین سفر من به تونس و کشورهای آفریقای شمالی است از زمانی که به من مسئولیت پرونده ایران گمارده شدم. در طول این سفر، من خوشحال شدم که با مقامات ارشد ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه دیدار داشته باشم و در مورد همکاری ایالات متحده و تونس، که در حال حاضر عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد است، صحبت کردیم، همکاری ای که از مدتی قبل با آن و با کشورهای عربی و آفریقایی از جمله در رابطه با پروژه تونس در مورد فعال کردن نقش سازمان ملل در کرونا آغاز شده‌است. همچنین تونس از پروژه بین‌المللی ایالات متحده برای تسهیل دسترسی کمک‌های انسان دوستانه به سوریه حمایت کرد.
ما به حمایت خود از تونس در زمینه ایجاد راه حل‌های سیاسی و مسالمت آمیز برای پایان دادن به جنگ در لیبی و بحران‌های موجود در خاورمیانه، از جمله درگیری عرب‌ها و اسرائیل، تهدیدات ایران برای کشورهای منطقه، صادرات اسلحه آنها و پشتیبانی آنها از شبه نظامیان درگیر در خشونت و تروریسم ادامه می‌دهیم.

* آیا سفر شما به تونس با توجه به اینکه تونس عضو شورای امنیت، صرفاً با هدف ترغیب مقامات آن برای تمدید تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران است؟
- البته ما از نقش تونس در سازمان ملل و شورای امنیت سازمان ملل قدردانی می‌کنیم و سیاست خارجی تونس همواره معتدل و مخالف تروریسم، خشونت و سیاست‌های مداخله نظامی خارجی در کشورها بوده‌است. ما ۱۳ سال پیش در شورای امنیت سازمان ملل متحد (۵ عضو دائمی آن و بقیه اعضای غیر دائم) خرید و فروش اسلحه با ایران را ممنوع کرده‌ایم تا صادرات اسلحه به کشورهای همسایه و شبه نظامیان مسلح که از آنها در بسیاری از مناطق از یمن تا لبنان از طریق عراق و سوریه حمایت می‌کنند، قطع شود. درست است که تونس در حال حاضر در معرض خطر سلاح‌های ایران و شبه نظامیان مسلح قرار ندارد، بلکه کشوری است که مانند ایالات متحده و سایر اعضای دائم شورای امنیت از سیاست‌هایی برای جلوگیری از تجاوز خارجی و مداخله در امور داخلی دولت‌ها از جمله کشورهای دوست در خلیج، مشرق عربی، لبنان و سوریه حمایت می‌کند.
تونس شریک قدرتمند ایالات متحده آمریکا است و سال هاست که به کشوری با «وضعیت ممتاز» در ناتو تبدیل شده‌است که بدون عضویت از حقوق همه اعضای پیمان بهره می‌برد. این وضعیت به تونس حقوق جدیدی اعم از بالا بردن مشارکت امنیتی، نظامی، سیاسی و اقتصادی اعطا کرد. پشتیبانی نظامی و امنیتی از تونس پس از تغییر رژیم در سال ۲۰۱۱ از یک میلیارد دلار فراتر رفت و حمایت اقتصادی تقریباً دو برابر این میزان شد و انتظار می‌رود به لطف سازوکارها و اقدامات مشترکی که از مدتی قبل در واشینگتن اتفاق افتاد از جمله دیدار هیئت‌های بازرگانی، موسسات دولتی و شرکت‌های بزرگ آمریکایی، دو برابر شود. ما با تونس برنامه‌های همکاری و هماهنگی برای مبارزه با تروریسم در لیبی، کشورهای آفریقای شمالی، کشورهای ساحل و صحرا داریم و در حمایت از گزینه تسویه حساب سیاسی مسالمت آمیز در لیبی و دوری از گزینه بازگشت به تشدید نظامی و درگیری مسلحانه در آنجا توافق نظر داریم.

* آیا بعد از مواضع اخیر واشنگتن در مورد جنگ لیبی، پرونده مداخلات نظامی و خارجی در لیبی را در تونس مطرح کردید؟
-واشنگتن از حل و فصل سیاسی و مسالمت آمیز جنگ لیبی پشتیبانی می‌کند، به وضوح با دخالت برخی کشورها از طریق ارسال سلاح و نیروهای خارجی در لیبی مخالف هستیم، خواه اینها ارتش منظم و شبه نظامیان مزدور باشند یا باندهای مسلح. ما معتقدیم که تونس و کشورهای همسایه لیبی اولین کسانی خواهند بود که از موفقیت تلاش‌های سیاسی برای بحران لیبی، متوقف کردن جنگ، خروج نیروهای خارجی و جلوگیری از تمرکز پایگاه‌های موشکی و سیستم‌های موشکی در خاک لیبی بهره‌مند می‌شوند. کشورها حق دارند که در لیبی و خارج از آن منافع اقتصادی داشته باشند اما از مداخلات خارجی در آن جلوگیری می‌شود.

* آیا اولویت‌های سیاست خارجی آمریکا در جهان اسلام، جهان عرب و در خلیج به خصوص پس از انتخابات ریاست جمهوری آینده که می‌تواند منجر به انتخاب رئیس‌جمهور دموکرات غیر از پرزیدنت ترامپ شود، تغییر نخواهد کرد؟
-ما مطمئنیم که طرفدار دونالد ترامپ و جمهوری خواهان هستیم. ما در انتخابات پیروز خواهیم شد و برای دوره دوم آماده می‌شویم. من معتقدم که اصول سیاست خارجی یکسان است، از جمله آنها رد دخالت ایران در کشورهای همسایه و تمدید تحریم تسلیحاتی بر روی آن.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.