واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند

این احتمال وجود دارد که به مکانیسم ماشه متوسل شود

واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند
TT

واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند

واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند

کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل از جمله آمریکا پیش‌بینی می‌کنند که قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از سوی این شورا رد خواهد شد.
این امر واشنگتن را بر آن داشت تا در صورت رد طرح تمدید تحریم‌ها، گزینه‌های جایگزین دیگری را آماده کند، علاوه بر این، این رد می‌تواند نبرد دیپلماتیک جدیدی را در شورای امنیت سازمان ملل متحد بین اعضای حامی پیش نویس قطعنامه ایالات متحده و اعضای مخالف آن، از همه مهمتر روسیه و چین ایجاد کند.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۱۴ مرداد (۵ اوت) اعلام کرد که کشورش علیرغم مخالفت شدید روسیه و چین قطعنامه پیشنهادی خود برای تجدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه خواهد کرد.
دیپلمات‌ها در سازمان ملل می‌گویند میزان مخالفت با پیش‌نویس آمریکا به شکل فعلی به حدی است که آمریکا احتمالاً نخواهد توانست ۹ رای لازم را به دست بیاورد و روسیه و چین آن را وتو خواهند کرد.
آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه کشوری که در توافق هسته‌ای با ایران نقش داشتند، از تلاش‌های آمریکا برای اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران حمایت می‌کنند، اما گفته‌اند، اولویت آنها حفظ توافق هسته‌ای (برجام) با ایران است.
خبرگزاری فرانسه که متن پیش‌نویس تهیه شده توسط دولت آمریکا را دیده می‌گوید ایالات متحده خواستار تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران است.
دیپلمات‌های سازمان ملل از اینکه این تحریم‌ها برجام را تهدید کند، ابراز نگرانی کردند، این در حالی است که تهرانی تأکید می‌کند که ادامه تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به معنای خاتمه توافق برجام است.
کارشناسان می‌گویند که شکاف بین ایالات متحده و متحدانش به ایجاد جو نارضایتی در شورای امنیت سازمان ملل تا مهلت ۱۸ اکتبر منجر شود.
ناظران می‌گویند کشورهای اروپایی ممکن است با تمدید کوتاه مدت تحریم‌های تسلیحاتی ایران موافقت کنند البته به شرطی که این این موضوع به حمایت از برجام کمک کند.
پیش‌بینی می‌شود کشورهای عضو شورای امنیت طرح جدیدی را در این باره پیشنهاد کنند اما توافق با روسیه و چین، سخت به نظر می‌رسد.
آمریکا تهدید کرده‌است اگر پیش‌نویس این کشور در شورای امنیت رای نیاورد، به مکانیسم «بازگشت خود به خود تحریم‌ها» (موسوم به ماشه) که منجر به از سرگیری کلیه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران می‌شود، روی خواهد آورد.
این مسئله یک امکان است که برخی آن را «بسیار محتمل» می‌دانند و می‌گویند «این ممکن است چیزی باشد که پمپئو می‌خواهد به آن دست یابد».
پمپئو این استدلال را مطرح کرد که با مخالفت روبرو شد و گفت که ایالات متحده هنوز در توافق هسته ای «شریک» است، بنابراین در صورت مشاهده نقض تعهدات خود توسط تهران می‌تواند دوباره تحریم‌ها را اعمال کند.
وی به عنوان نمونه، حمایت ایران از شورشیان حوثی در یمن را ذکر کرد و از وجود نشانه‌هایی مبنی بر اینکه چین در صورت برداشته شدن تحریم آماده فروش سلاح به تهران است، ابراز نگرانی کرد.
کلی کرافت سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، پنجشنبه گذشته به خبرنگاران گفت که اولین هدف واشینگتن تمدید تحریم تسلیحاتی است، اما ایالات متحده آمادگی دارد از «همه ابزارهای موجود» استفاده کند.
یک دیپلمات به خبرگزاری فرانسه گفته‌است قطعنامه آمریکا، «موضع حداکثری» در مورد ایران دارد. یک دیپلمات دیگر نیز گفته‌است پیش‌نویس آمریکا «فراتر از مقررات فعلی» ممنوعیت فروش سلاح‌های متعارف به ایران است.
براساس قطعنامه قبلی شورای امنیت و برجام، تحریم تسلیحاتی ایران باید تا ۱۸ اکتبر لغو می‌شود.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.