واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند

این احتمال وجود دارد که به مکانیسم ماشه متوسل شود

واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند
TT

واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند

واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند

کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل از جمله آمریکا پیش‌بینی می‌کنند که قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از سوی این شورا رد خواهد شد.
این امر واشنگتن را بر آن داشت تا در صورت رد طرح تمدید تحریم‌ها، گزینه‌های جایگزین دیگری را آماده کند، علاوه بر این، این رد می‌تواند نبرد دیپلماتیک جدیدی را در شورای امنیت سازمان ملل متحد بین اعضای حامی پیش نویس قطعنامه ایالات متحده و اعضای مخالف آن، از همه مهمتر روسیه و چین ایجاد کند.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۱۴ مرداد (۵ اوت) اعلام کرد که کشورش علیرغم مخالفت شدید روسیه و چین قطعنامه پیشنهادی خود برای تجدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه خواهد کرد.
دیپلمات‌ها در سازمان ملل می‌گویند میزان مخالفت با پیش‌نویس آمریکا به شکل فعلی به حدی است که آمریکا احتمالاً نخواهد توانست ۹ رای لازم را به دست بیاورد و روسیه و چین آن را وتو خواهند کرد.
آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه کشوری که در توافق هسته‌ای با ایران نقش داشتند، از تلاش‌های آمریکا برای اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران حمایت می‌کنند، اما گفته‌اند، اولویت آنها حفظ توافق هسته‌ای (برجام) با ایران است.
خبرگزاری فرانسه که متن پیش‌نویس تهیه شده توسط دولت آمریکا را دیده می‌گوید ایالات متحده خواستار تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران است.
دیپلمات‌های سازمان ملل از اینکه این تحریم‌ها برجام را تهدید کند، ابراز نگرانی کردند، این در حالی است که تهرانی تأکید می‌کند که ادامه تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به معنای خاتمه توافق برجام است.
کارشناسان می‌گویند که شکاف بین ایالات متحده و متحدانش به ایجاد جو نارضایتی در شورای امنیت سازمان ملل تا مهلت ۱۸ اکتبر منجر شود.
ناظران می‌گویند کشورهای اروپایی ممکن است با تمدید کوتاه مدت تحریم‌های تسلیحاتی ایران موافقت کنند البته به شرطی که این این موضوع به حمایت از برجام کمک کند.
پیش‌بینی می‌شود کشورهای عضو شورای امنیت طرح جدیدی را در این باره پیشنهاد کنند اما توافق با روسیه و چین، سخت به نظر می‌رسد.
آمریکا تهدید کرده‌است اگر پیش‌نویس این کشور در شورای امنیت رای نیاورد، به مکانیسم «بازگشت خود به خود تحریم‌ها» (موسوم به ماشه) که منجر به از سرگیری کلیه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران می‌شود، روی خواهد آورد.
این مسئله یک امکان است که برخی آن را «بسیار محتمل» می‌دانند و می‌گویند «این ممکن است چیزی باشد که پمپئو می‌خواهد به آن دست یابد».
پمپئو این استدلال را مطرح کرد که با مخالفت روبرو شد و گفت که ایالات متحده هنوز در توافق هسته ای «شریک» است، بنابراین در صورت مشاهده نقض تعهدات خود توسط تهران می‌تواند دوباره تحریم‌ها را اعمال کند.
وی به عنوان نمونه، حمایت ایران از شورشیان حوثی در یمن را ذکر کرد و از وجود نشانه‌هایی مبنی بر اینکه چین در صورت برداشته شدن تحریم آماده فروش سلاح به تهران است، ابراز نگرانی کرد.
کلی کرافت سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، پنجشنبه گذشته به خبرنگاران گفت که اولین هدف واشینگتن تمدید تحریم تسلیحاتی است، اما ایالات متحده آمادگی دارد از «همه ابزارهای موجود» استفاده کند.
یک دیپلمات به خبرگزاری فرانسه گفته‌است قطعنامه آمریکا، «موضع حداکثری» در مورد ایران دارد. یک دیپلمات دیگر نیز گفته‌است پیش‌نویس آمریکا «فراتر از مقررات فعلی» ممنوعیت فروش سلاح‌های متعارف به ایران است.
براساس قطعنامه قبلی شورای امنیت و برجام، تحریم تسلیحاتی ایران باید تا ۱۸ اکتبر لغو می‌شود.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»