واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند

این احتمال وجود دارد که به مکانیسم ماشه متوسل شود

واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند
TT

واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند

واشنگتن گزینه‌های جایگزین برای سناریوی رد تمدید «تحریم ایران» آماده می‌کند

کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل از جمله آمریکا پیش‌بینی می‌کنند که قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از سوی این شورا رد خواهد شد.
این امر واشنگتن را بر آن داشت تا در صورت رد طرح تمدید تحریم‌ها، گزینه‌های جایگزین دیگری را آماده کند، علاوه بر این، این رد می‌تواند نبرد دیپلماتیک جدیدی را در شورای امنیت سازمان ملل متحد بین اعضای حامی پیش نویس قطعنامه ایالات متحده و اعضای مخالف آن، از همه مهمتر روسیه و چین ایجاد کند.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۱۴ مرداد (۵ اوت) اعلام کرد که کشورش علیرغم مخالفت شدید روسیه و چین قطعنامه پیشنهادی خود برای تجدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه خواهد کرد.
دیپلمات‌ها در سازمان ملل می‌گویند میزان مخالفت با پیش‌نویس آمریکا به شکل فعلی به حدی است که آمریکا احتمالاً نخواهد توانست ۹ رای لازم را به دست بیاورد و روسیه و چین آن را وتو خواهند کرد.
آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه کشوری که در توافق هسته‌ای با ایران نقش داشتند، از تلاش‌های آمریکا برای اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران حمایت می‌کنند، اما گفته‌اند، اولویت آنها حفظ توافق هسته‌ای (برجام) با ایران است.
خبرگزاری فرانسه که متن پیش‌نویس تهیه شده توسط دولت آمریکا را دیده می‌گوید ایالات متحده خواستار تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران است.
دیپلمات‌های سازمان ملل از اینکه این تحریم‌ها برجام را تهدید کند، ابراز نگرانی کردند، این در حالی است که تهرانی تأکید می‌کند که ادامه تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به معنای خاتمه توافق برجام است.
کارشناسان می‌گویند که شکاف بین ایالات متحده و متحدانش به ایجاد جو نارضایتی در شورای امنیت سازمان ملل تا مهلت ۱۸ اکتبر منجر شود.
ناظران می‌گویند کشورهای اروپایی ممکن است با تمدید کوتاه مدت تحریم‌های تسلیحاتی ایران موافقت کنند البته به شرطی که این این موضوع به حمایت از برجام کمک کند.
پیش‌بینی می‌شود کشورهای عضو شورای امنیت طرح جدیدی را در این باره پیشنهاد کنند اما توافق با روسیه و چین، سخت به نظر می‌رسد.
آمریکا تهدید کرده‌است اگر پیش‌نویس این کشور در شورای امنیت رای نیاورد، به مکانیسم «بازگشت خود به خود تحریم‌ها» (موسوم به ماشه) که منجر به از سرگیری کلیه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران می‌شود، روی خواهد آورد.
این مسئله یک امکان است که برخی آن را «بسیار محتمل» می‌دانند و می‌گویند «این ممکن است چیزی باشد که پمپئو می‌خواهد به آن دست یابد».
پمپئو این استدلال را مطرح کرد که با مخالفت روبرو شد و گفت که ایالات متحده هنوز در توافق هسته ای «شریک» است، بنابراین در صورت مشاهده نقض تعهدات خود توسط تهران می‌تواند دوباره تحریم‌ها را اعمال کند.
وی به عنوان نمونه، حمایت ایران از شورشیان حوثی در یمن را ذکر کرد و از وجود نشانه‌هایی مبنی بر اینکه چین در صورت برداشته شدن تحریم آماده فروش سلاح به تهران است، ابراز نگرانی کرد.
کلی کرافت سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، پنجشنبه گذشته به خبرنگاران گفت که اولین هدف واشینگتن تمدید تحریم تسلیحاتی است، اما ایالات متحده آمادگی دارد از «همه ابزارهای موجود» استفاده کند.
یک دیپلمات به خبرگزاری فرانسه گفته‌است قطعنامه آمریکا، «موضع حداکثری» در مورد ایران دارد. یک دیپلمات دیگر نیز گفته‌است پیش‌نویس آمریکا «فراتر از مقررات فعلی» ممنوعیت فروش سلاح‌های متعارف به ایران است.
براساس قطعنامه قبلی شورای امنیت و برجام، تحریم تسلیحاتی ایران باید تا ۱۸ اکتبر لغو می‌شود.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.