آمادگی واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه.. ایران مجدداً تحریم می‌شود

پس از موافقت شورای امنیت برای تمدید تحریم بین‌المللی.. و تلاش اروپایی‌ها برای دستیابی به قطعنامه «مجازات» تهران

آمادگی واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه.. ایران مجدداً تحریم می‌شود
TT

آمادگی واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه.. ایران مجدداً تحریم می‌شود

آمادگی واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه.. ایران مجدداً تحریم می‌شود

ایالات متحده مطابق اصل «اسنپ بک» (مکانیسم ماشه) پیش‌بینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱، و در ادامه تلاش‌های بی‌امان خود برای اعمال دوباره تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، همچنین به دلیل پیش‌بینی عدم تصویب پیش نویس قطعنامه ایالات متحده برای تحریم تسلیحاتی بین‌المللی به مدت دوره زمانی نامشخص از سوی شورای امنیت، از هفته آینده، به «برنامه B» منتقل می‌شود.
طرف آمریکایی به اصل بازگشت تحریم‌های خودکار متوسل شد، اصلی که به طرف‌های برنامه جامع اقدام مشترک (توافق هسته ای) پنج عضو دائم شورای امنیت یعنی ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین علاوه بر آلمان، اجازه می‌دهد تا در صورت نقض تعهدات از سوی تهران، این سازوکار فعال شود.
پس از پایان ۲۴ ساعت تعیین شده برای جلسات شورای امنیت از طریق ویدئوکنفرانس به دلیل همه‌گیری «کووید ۱۹»، پیش‌بینی می‌شد رئیس دوره ای این شورا و نماینده دائم اندونزی در سازمان ملل، ساعت ۵ بعد از ظهر (جمعه) به وقت نیویورک، نتایج رای‌گیری دربارهٔ پیش نویس قطعنامه کوتاه ارائه شده توسط کیلی کرافت نماینده آمریکا، برای تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی بین‌المللی ایران را اعلام کند.
به گفته یک دیپلمات اروپایی، پیش از رای‌گیری در مورد پیش نویس قطعنامه، گروه سه کشور اروپایی در شورای امنیت متشکل از فرانسه، بریتانیا و آلمان «با تمام ظرفیت» به تکاپو افتادند و با همه اعضای شورای امنیت «برای جستجوی راه حل مشخص و سازنده ای که به قطعنامه‌های شورای امنیت احترام بگذارد» دیدار کردند.
او افزود: در عین حال «شکاف بین مواضع ایالات متحده از یک طرف و روسیه و چین از طرف دیگر بسیار زیاد است» و احتمال پرکردن این شکاف بعید به نظر می‌رسد.
اگرچه ایالات متحده پیش نویس قطعنامه خود را برای محدود کردن آن در یک بند نرمتر کرد، اما این اقدام فقط تلاشی نهایی برای تمدی تحریم تسلیحاتی است «تا زمانی که شورای امنیت تصمیم دیگری نگیرد»، اگر طرح "A" آمریکایی موفقیت‌آمیز نباشد، دیپلمات‌ها انتظار دارند که ایالات متحده گام‌های عملی برای تمدید تحریم تسلیحاتی را تا قبل از پایان یافتن این قانون در ۱۸ اکتبر، مطابق توافق هسته ای ۲۰۱۵، علاوه بر اعمال مجدد سایر تحریم‌ها بردارد.
دیپلمات‌ها بر این باورند که مهمترین نبرد هفته آینده آغاز خواهد شد، زیرا واشنگتن تأکید می‌کند که «حق دارد مکانیسم (اسنپ بک) را برای اعمال مجدد تحریم‌ها فعال کند». با این حال، سایر کشورهای عضو این توافق موافق نیستند.
 یک منبع دیپلماتیک دیگر به الشرق الاوسط از «"یک تلاش اروپایی برای تهیه پیش نویس قطعنامه جداگانه برای اعمال تحریم‌های بین المللی تسلیحاتی به ویژه موشک‌های بالستیک علیه ایران به دلیل رفتار بی ثبات کننده ایران در خاورمیانه» برای جلوگیری از «اختلاف عمیق» بین طرف‌های آمریکایی و اروپایی دربارهٔ اصل "Snapback" خبر داد.
اروپایی‌ها معتقدند «خروج ایالات متحده از توافق هسته ای در ماه مه سال ۲۰۱۸ باعث شد امتیازات این توافق از جمله اعمال مکانیسم دوباره اعمال خودکار تحریم‌ها از دست برود».
وی اضافه کرد: «طرف اروپایی همچنین می‌ترسد که گام آمریکا در صورت موفقیت، منجر به از بین بردن کامل توافق هسته ای شود و بدین ترتیب رژیم ایران را از تعهدات خود طبق قطعنامه ۲۲۳۱ معاف کند».
این بدان معناست که شورای امنیت به زودی خود را با یک «نبرد قانونی طولانی مدت روبرو خواهد شد که به تضعیف توانایی شورای امنیت به عنوان ابزاری برای حفظ صلح و امنیت بین المللی منجر خواهد شد».
همزمان، دولت آمریکا که به تازگی پیش نویس قطعنامه‌ای را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به شورای امنیت فرستاده و استدلال قانونی اش را نیز روز پنج شنبه به اعضای شورای امنیت ارائه کرده‌است.
نسخه ای شش صفحه ای از تحلیل قانونی آمریکا که الشرق الاوسط آن را رویت کرده‌است، این مسئله را مطرح می‌کند که آمریکا تحت قطعنامه ای از شورای امنیت(۲۲۳۱) که پشتیبان توافق هسته ای است، از حقی آشکار برای به کار گرفتن بازگردانی تحریم‌ها علیه ایران برخوردار است.
این سند همچنین مطرح می‌کند: هر گونه استدلال مغایری پیشینه ای مخاطره آمیز ایجاد می‌کند که می‌تواند قدرت هر تصمیم شورای امنیت را تهدید کند.
کلی کرفت نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد اضافه کرد: ایالات متحده کاملاً به تعهدات قانونی خود تحت قطعنامه ۲۲۳۱ عمل می‌کند، و این به‌طور خاص بدان معنی است که رویه‌های ذکر شده در پیوست B قطعنامه ضرورت قانونی را از طریق بند 7B به رسمیت می‌شناسد.
در این بیانیه آمده‌است: «این قطعنامه محدودیت‌هایی برای انتقال تجهیزات هسته ای و موشکی به ایران تعیین می‌کند، و هدف (از جمله) بلوکه کردن دارایی‌ها و ممنوعیت سفر را تعیین می‌کند».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.