آمادگی واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه.. ایران مجدداً تحریم می‌شود

پس از موافقت شورای امنیت برای تمدید تحریم بین‌المللی.. و تلاش اروپایی‌ها برای دستیابی به قطعنامه «مجازات» تهران

آمادگی واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه.. ایران مجدداً تحریم می‌شود
TT

آمادگی واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه.. ایران مجدداً تحریم می‌شود

آمادگی واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه.. ایران مجدداً تحریم می‌شود

ایالات متحده مطابق اصل «اسنپ بک» (مکانیسم ماشه) پیش‌بینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱، و در ادامه تلاش‌های بی‌امان خود برای اعمال دوباره تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، همچنین به دلیل پیش‌بینی عدم تصویب پیش نویس قطعنامه ایالات متحده برای تحریم تسلیحاتی بین‌المللی به مدت دوره زمانی نامشخص از سوی شورای امنیت، از هفته آینده، به «برنامه B» منتقل می‌شود.
طرف آمریکایی به اصل بازگشت تحریم‌های خودکار متوسل شد، اصلی که به طرف‌های برنامه جامع اقدام مشترک (توافق هسته ای) پنج عضو دائم شورای امنیت یعنی ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین علاوه بر آلمان، اجازه می‌دهد تا در صورت نقض تعهدات از سوی تهران، این سازوکار فعال شود.
پس از پایان ۲۴ ساعت تعیین شده برای جلسات شورای امنیت از طریق ویدئوکنفرانس به دلیل همه‌گیری «کووید ۱۹»، پیش‌بینی می‌شد رئیس دوره ای این شورا و نماینده دائم اندونزی در سازمان ملل، ساعت ۵ بعد از ظهر (جمعه) به وقت نیویورک، نتایج رای‌گیری دربارهٔ پیش نویس قطعنامه کوتاه ارائه شده توسط کیلی کرافت نماینده آمریکا، برای تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی بین‌المللی ایران را اعلام کند.
به گفته یک دیپلمات اروپایی، پیش از رای‌گیری در مورد پیش نویس قطعنامه، گروه سه کشور اروپایی در شورای امنیت متشکل از فرانسه، بریتانیا و آلمان «با تمام ظرفیت» به تکاپو افتادند و با همه اعضای شورای امنیت «برای جستجوی راه حل مشخص و سازنده ای که به قطعنامه‌های شورای امنیت احترام بگذارد» دیدار کردند.
او افزود: در عین حال «شکاف بین مواضع ایالات متحده از یک طرف و روسیه و چین از طرف دیگر بسیار زیاد است» و احتمال پرکردن این شکاف بعید به نظر می‌رسد.
اگرچه ایالات متحده پیش نویس قطعنامه خود را برای محدود کردن آن در یک بند نرمتر کرد، اما این اقدام فقط تلاشی نهایی برای تمدی تحریم تسلیحاتی است «تا زمانی که شورای امنیت تصمیم دیگری نگیرد»، اگر طرح "A" آمریکایی موفقیت‌آمیز نباشد، دیپلمات‌ها انتظار دارند که ایالات متحده گام‌های عملی برای تمدید تحریم تسلیحاتی را تا قبل از پایان یافتن این قانون در ۱۸ اکتبر، مطابق توافق هسته ای ۲۰۱۵، علاوه بر اعمال مجدد سایر تحریم‌ها بردارد.
دیپلمات‌ها بر این باورند که مهمترین نبرد هفته آینده آغاز خواهد شد، زیرا واشنگتن تأکید می‌کند که «حق دارد مکانیسم (اسنپ بک) را برای اعمال مجدد تحریم‌ها فعال کند». با این حال، سایر کشورهای عضو این توافق موافق نیستند.
 یک منبع دیپلماتیک دیگر به الشرق الاوسط از «"یک تلاش اروپایی برای تهیه پیش نویس قطعنامه جداگانه برای اعمال تحریم‌های بین المللی تسلیحاتی به ویژه موشک‌های بالستیک علیه ایران به دلیل رفتار بی ثبات کننده ایران در خاورمیانه» برای جلوگیری از «اختلاف عمیق» بین طرف‌های آمریکایی و اروپایی دربارهٔ اصل "Snapback" خبر داد.
اروپایی‌ها معتقدند «خروج ایالات متحده از توافق هسته ای در ماه مه سال ۲۰۱۸ باعث شد امتیازات این توافق از جمله اعمال مکانیسم دوباره اعمال خودکار تحریم‌ها از دست برود».
وی اضافه کرد: «طرف اروپایی همچنین می‌ترسد که گام آمریکا در صورت موفقیت، منجر به از بین بردن کامل توافق هسته ای شود و بدین ترتیب رژیم ایران را از تعهدات خود طبق قطعنامه ۲۲۳۱ معاف کند».
این بدان معناست که شورای امنیت به زودی خود را با یک «نبرد قانونی طولانی مدت روبرو خواهد شد که به تضعیف توانایی شورای امنیت به عنوان ابزاری برای حفظ صلح و امنیت بین المللی منجر خواهد شد».
همزمان، دولت آمریکا که به تازگی پیش نویس قطعنامه‌ای را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به شورای امنیت فرستاده و استدلال قانونی اش را نیز روز پنج شنبه به اعضای شورای امنیت ارائه کرده‌است.
نسخه ای شش صفحه ای از تحلیل قانونی آمریکا که الشرق الاوسط آن را رویت کرده‌است، این مسئله را مطرح می‌کند که آمریکا تحت قطعنامه ای از شورای امنیت(۲۲۳۱) که پشتیبان توافق هسته ای است، از حقی آشکار برای به کار گرفتن بازگردانی تحریم‌ها علیه ایران برخوردار است.
این سند همچنین مطرح می‌کند: هر گونه استدلال مغایری پیشینه ای مخاطره آمیز ایجاد می‌کند که می‌تواند قدرت هر تصمیم شورای امنیت را تهدید کند.
کلی کرفت نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد اضافه کرد: ایالات متحده کاملاً به تعهدات قانونی خود تحت قطعنامه ۲۲۳۱ عمل می‌کند، و این به‌طور خاص بدان معنی است که رویه‌های ذکر شده در پیوست B قطعنامه ضرورت قانونی را از طریق بند 7B به رسمیت می‌شناسد.
در این بیانیه آمده‌است: «این قطعنامه محدودیت‌هایی برای انتقال تجهیزات هسته ای و موشکی به ایران تعیین می‌کند، و هدف (از جمله) بلوکه کردن دارایی‌ها و ممنوعیت سفر را تعیین می‌کند».



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.