موج اعتراضات در جنوب عراق شدت گرفت

مقر برخی از احزاب در ناصریه تخریب شد.. آتش زدن دفتر پارلمان در بصره

موج اعتراضات در جنوب عراق شدت گرفت
TT

موج اعتراضات در جنوب عراق شدت گرفت

موج اعتراضات در جنوب عراق شدت گرفت

در تازه‌ترین موج تشدید اعتراضات در جنوب عراق، معترضان دست به تخریب مقر برخی از گروه‌های مسلح و احزاب در شهر ناصریه مرکز استان ذی قار زدند، تظاهرکنندگان در شهر بصره عراق نیز دفتر منطقه‌ای پارلمان این کشور را به آتش کشیدند.
اعتراض‌ها در بصره و ناصریه در واکنش به ترور و قتل فعالان مدنی، انفجار بمب در میدان الحبوبی و سخنان نوری المالکی نخست‌وزیر اسبق علیه معترضان مدنی است.
گروه‌های مردمی معترض آتش زدن دفتر پارلمان را در اعتراض به آنچه که آنها سهل انگاری نمایندگان استان بصره در پارلمان فدرال در دفاع از استان و محافظت از ساکنان آن در برابر باندهای مسلح که فعالان را هدف قرار می‌دهند، می‌دانند.
گروه‌های جنبش مردمی اغلب انگشت اتهام ترور فعالان را به سوی برخی از جناح‌های مسلح و شبه نظامیان وفادار به ایران نشانه می‌روند.
هفته گذشته، المالکی به گروه‌های جنبش مردمی در ناصریه حمله کرد و آنها را «آنارشیست / هرج و مرج طلب» توصیف کرد و از دولت خواست تا آنها را سرکوب کند، این اظهارت وی کمپینی از انتقادات تند و تیز از سوی طیف گسترده‌ای از فعالان را به همراه داشت.
عکس‌ها و فیلم‌های این رویداد که به‌طور گسترده پخش شده نشان می‌دهند که فعالان با بولدوزرهای مقر حزب الدعوه، سازمان بدر، تیپ «عصائب اهل الحق»، «حزب‌الله»، حزب کمونیست، جریان الحکمه و منزل جبار الموسوی رئیس کمیته امنیتی در شورای منحل استان را با بولدوزر منهدم کردند.
عملیات جدید ویران کردن مقر جناح‌ها و احزاب، که قبلاً سوزانده شده‌اند و به همین دلیل خالی هستند، میزان عصبانیت مردمی علیه احزاب در قدرت و جناح‌های مسلح را نشان می‌دهد.
 این را رعد الغزی فعال مدنی تأیید کرده‌است و به الشرق الاوسط می‌کند: «به نظر می‌رسد که احزاب و جناح‌های مسلح در قدرت هنوز روند تحول عمیقی را که انقلاب اکتبر در ذهن مردم ناصریه و بقیه شهرها به وجود آورد، و میزان خشم عمومی علیه آنها را یا درک نکرده‌اند، یا شاید آن را به خوبی متوجه شدند اما نمی‌خواهند آن را باور کنند، به ویژه که جنبش مردمی از سنگرهای اصلی آنها در استان‌ها و شهرهای جنوبی برآمده است».
الغزی اظهار می‌کند: «یک بمب عصر روز جمعه در میدان الحبوبی منفجر شد و حدود ۱۵ نفر از تظاهرکنندگان را زخمی کرد، این امر خشم بسیاری را برانگیخت و باعث شد تا علاوه بر اظهارات قبلی نوری المالکی، از مقر احزاب انتقام بگیرند».
حازم هاشم فعال و استاد دانشگاه ذی قار، علت تنش اخیر را به دلایل مختلفی از جمله «ادامه تعلل دولت و احزاب در تحقق مطالبات انقلاب اکتبر، وخیم تر شدن وضعیت خدمات اساسی، افزایش دفعات ترور در شهرهای جنوبی و بمب‌گذاری میدان الحبوبی» نسبت می‌دهد.
وی در مصاحبه با الشرق الاوسط می‌افزاید: «این تنش‌ها همچنین ناشی از فقدان امنیتی است که با اقدامات احزاب نظامی به اوج خود رسیده‌است که منجر به واکنش‌های خشمگین از سوی جوانان معترض و تخریب دفتر مرکزی حزب اصلی اسلامی که ۱۷ سال مداوم بر آن‌ها حکمرانی کرده، شده‌است».
هاشم معتقد است: «تحولات اخیر نشانه ای از تشدید عصبانیت مردمی است، دولت نیز با دستی سست با تحولات اخیر برخورد می‌کند و جنوب را به عنوان زمینی برای تسویه امتیازات می‌داند که راه را برای ایجاد فضایی مشابه آنچه پیش از سقوط موصل در سال ۲۰۱۴اتفاق افتاده‌است، باز می‌کند».
عدنان طعمه روزنامه‌نگار نیز نسبت به آنچه او «آشوب غیرمدیریت شده در ناصریه» توصیف می‌کند، هشدار داد.
 وی به الشرق الاوسط می‌گوید: «همیشه در تظاهرات‌ها یا اقدامات گسترده مردمی، یک دست پنهان وجود دارد، تا هرج و مرج بیش از حد را برای از بین بردن اهداف این تظاهرات‌ها و اجتماعات برمی‌انگیزد و مسیر آن را به صورت خشن و غیرمسئولانه منحرف کند».
طعمه معتقد است: «آنچه در ناصریه اتفاق افتاده و در حال وقوع است، پشت سر آن دست‌ها و سرهای ایدئولوژیک خطرناکی پنهان است، که شهر را به سمت خیزش مردمی سوق می‌دهند».



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.