آمادگی اروپا برای بررسی تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت

آمادگی اروپا برای بررسی تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت
TT

آمادگی اروپا برای بررسی تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت

آمادگی اروپا برای بررسی تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت

پرونده هسته ای ایران روز گذشته در جلسه ماهانه در شورای امنیت که به موضوع فلسطین و خاورمیانه اختصاص یافته بود، مورد توجه قرار گرفت و دیان دیجانی رئیس دوره ای این شورا برای ماه جاری و نماینده دائم اندونزی در سازمان ملل اعلام کرد که در پاسخ به درخواست ایالات متحده برای فعال کردن مکانیسم خودکار بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ هیچ اقدامی نخواهد کرد. این در حالی است که بریتانیا، فرانسه و آلمان ابراز تمایل کردند که در شورای امنیت کار جداگانه ای برای «رفع نگرانی‌ها» از پایان یافتن تحریم تسلیحات بین‌المللی تهران انجام دهند.
سفیر اندونزی که ریاست دوره ای شورای امنیت را برای ماه اوت برعهده دارد، در نشستی در خصوص خاورمیانه و در پاسخ به پرسش نمایندگان روسیه و چین دربارهٔ درخواست آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه را مطرح کرد.
در این نشست، واسیلی نبنزیا نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد خطاب به رئیس شورای امنیت گفت: همکاران ما در آمریکا نامه‌ای را صادر کردند که گفته می‌شود باعث تحقق بازگرداندن مکانیسم ماشه توافقنامه [برجام]شده‌است.
وی ادامه داد: تقریباً همه اعضای شورای امنیت با ایالات متحده مخالف بودند. آیا می‌توانید در مورد نشست‌های دوجانبه‌ای که از روز ارسال نامه به شورای امنیت سازمان ملل متحد برگزار کرده‌اید، به ما اطلاع دهید؟
نماینده چین در سازمان ملل متحد که نسبت به قطعنامه پیشنهادی آمریکا و درخواست واشینگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه مخالف بوده‌است هم در این نشست گفت: چین از جمع‌بندی اندونزی برای عدم اقدام بیشتر دربارهٔ نامه آمریکا حمایت می‌کند.
دیان دیجانی سفیر اندونزی در سازمان ملل در پاسخ به سؤالی از جانب روسیه و چین اعلام کرد که در «جایگاهی نیست که بخواهد اقدام بیشتری درخصوص درخواست آمریکا مبنی بر بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران انجام دهد چراکه میان ۱۵ عضو شورای امنیت اجماع وجود ندارد».
کلی کرفت نماینده ایالات متحده در سازمان ملل در واکنش به سخنان رئیس شورای امنیت، نسبت به مواضع دیگر اعضای شورای امنیت ابراز تاسف کرد.
او گفت: «بگذارید در این خصوص کاملاً شفاف باشم. دولت ترامپ از ایستادن در جایگاهی که هم‌نشینان محدودی داشته هراسی ندارد. من تنها از این متاسفم که دیگر اعضای شورای امنیت راه خود را گم کرده‌اند و حال می‌بینند که هم‌نشین تروریست‌ها شده‌اند».
کرافت تأکید کرد که درخواستش مبنای قانونی دارد و مخالفت اعضای شورای امنیت تأثیر حقوقی بر آن نخواهد داشت.
نماینده بریتانیا در سازمان ملل متحد هم در این باره گفت: ما در حال حاضر از مکانیسم ماشه حمایت نمی‌کنیم، آمریکا به مشارکت خود در برجام در هشت ماه مه ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷) پایان داد.
وی با این حال افزود: ما با آمریکا دربارهٔ انقضای محدودیت تسلیحاتی ایران نگرانی مشترک داریم که می‌تواند پیامدهای جدی در خاورمیانه داشته باشد.
نماینده فرانسه در سازمان ملل متحد نیز تأکید کرد که با توجه به خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، درخواست رسمی این کشور برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران از لحاظ حقوقی تأثیرگذار نیست و نمی‌تواند اجرا شود.
نماینده فرانسه در سازمان ملل متحد اضافه کرد: دربارهٔ نامه کلی کرافت نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد به استناد به مکانیسم ماشه، نمی‌توان اقدام بیشتری انجام داد.
وی در بخش دیگری از بیانیه خود ضمن متهم کردن ایران به نقض سیستماتیک برجام اعلام کرده‌است که سه کشور اروپایی معتقدند که این مسئله را باید از طریق گفتگو بین اعضای باقی‌مانده در برجام حل‌وفصل کرد و در همین راستا هفته آینده نیز نشست کمیسیون مشترک برجام در وین برگزار خواهد شد.
دیپلمات‌ها پیش‌بینی کردند که ایالات متحده فشار خود را بر جمهوری دومنیکن، تنها کشوری است که هنوز به درخواست ایالات متحده اعتراض نکرده، علاوه بر نیجر که ریاست شورای امنیت را برای ماه آینده در اختیار دارد، تشدید خواهد کرد.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.