ابو نیان به الشرق الاوسط: دولت ها و جامعه مدنی و شرکت ها برای رشد اقتصادی موثر جهان باید دست به دست هم بدهند

رییس کارگروه انرژی و پایداری و آب و هوای گروه ۲۰: برنامه ۶ بخشی برای دوره پسا کرونا در حال تدوین است

بخشی از نشست گروه کسب و کار سعودی پیش از شیوع کرونا- عکس گوشه سمت راست محمد ابو نیان رییس کارگروه انرژی و پایداری و آب و هوای گروه ۲۰ است (الشرق الاوسط)
بخشی از نشست گروه کسب و کار سعودی پیش از شیوع کرونا- عکس گوشه سمت راست محمد ابو نیان رییس کارگروه انرژی و پایداری و آب و هوای گروه ۲۰ است (الشرق الاوسط)
TT

ابو نیان به الشرق الاوسط: دولت ها و جامعه مدنی و شرکت ها برای رشد اقتصادی موثر جهان باید دست به دست هم بدهند

بخشی از نشست گروه کسب و کار سعودی پیش از شیوع کرونا- عکس گوشه سمت راست محمد ابو نیان رییس کارگروه انرژی و پایداری و آب و هوای گروه ۲۰ است (الشرق الاوسط)
بخشی از نشست گروه کسب و کار سعودی پیش از شیوع کرونا- عکس گوشه سمت راست محمد ابو نیان رییس کارگروه انرژی و پایداری و آب و هوای گروه ۲۰ است (الشرق الاوسط)

محمد ابو نیان رییس کارگروه انرژی و پایداری و آب و هوا در گروه کسب و کار سعودی (بی ۲۰) گفت «کشورهای جهان و موسسات بین المللی و نهادهای جامعه مدنی و شرکت ها باید برای ایجاد راهکار موثر برای پاندومی کرونا (کوید ۱۹) دست به دست هم بدهد تا رشد اقتصادی در آینده تضمین گردد. این تنها راهکار در مرحله کنونی است».
ابو نیان افزود «گروه بی ۲۰ سعودی در حال اتمام تنظیم توصیه های خود در ماه آینده است که در آنها نیازمندی های اساسی دراز مدت و میان مدت برای کمک به کشورهای جهان در راستای عبور بهتر از دوران کرونا و آمادگی برای بحران های آینده به شکل مفصل مطرح شده است».
او در گفتگو با الشرق الاوسط خاطر نشان کرد «کرونا و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن همچنان در حال بی ثبات کردن کسب و کارها است اما با این حال بخش بازرگانی و کسب و کارها با انعطاف پذیری در برابر شیوع پاندومی زود واکنش نشان داد. موسسات و شرکت ها در تمام کشورهای جهان کسب و کارشان را تغییر داده و روش های خلاقانه برای سازگار شدن با نیازمندی های شرایط جدید به کار بردند تا از این طریق هم دوام بیاورند و هم سلامت کارکنان و کارگزاران حفظ شود».
محمد ابو نیان از کارفرمایان شاخص در بخش انرژی با سابقه ۳۷ ساله در حوزه تجارت و صنایع است و رییس هیات های مدیره شرکت تخصصی اجرای پروژه های آب و برق (آکوا پاور) و رییس هیات های مدیره گروه ویژن اینوست و شرکت دوسور و شماری از شرکت های پیشرو در سعودی و منطقه است.

گروه کسب و کار سعودی با توجه به اوضاع اقتصادی کنونی در جهان چه برنامه ای برای بهبود اقتصادی در آینده دارد؟

سعودی در یک شرایط ویژه و بی سابقه در تاریخ معاصر رییس گروه ۲۰ شده است؛ دوره ای که در آن متحد کردن سران کشورهای جهان برای اقدام مشترک و همکاری مشترک در راستای مقابله با بحران ویروس جدید کرونا ضروری به نظر می رسد. با توجه به ریاست جامعه بازرگانی گروه ۲۰ بر این باوریم که سعودی در موقعیتی است که می تواند برای جلوگیری از تعطیلی کسب و کارها و حمایت از جوامع راهکارهای گوناگون مطرح کند. 

ما در اوایل شیوع کرونا طرحی برای بررسی شیوه های کارآمد و تجربه های پیشین در جامعه بازرگانی بین المللی راه اندازی کردیم و از نظرات و مشاوره های بازرگانان پیشرو و با تجربه برای تنظیم سیاست های جامع و اجرایی کمک گرفتیم و گزارش ویژه برای از سرگیری سریع کسب و کارها و به حرکت در آمدن چرخ اقتصادی جهان به گروه ۲۰ ارائه دادیم.

توصیه هایی که در برنامه ۶ بخشی گنجانده شده نقش کلیدی در بازسازی و بهبودی اقتصادی در دوره پس از بحران ایفا خواهد کرد. کشورهای جهان و موسسات بین المللی و نهادهای جامعه مدنی و شرکت ها باید برای ایجاد راهکار موثر برای پاندومی کرونا (کوید ۱۹) دست به دست هم بدهد تا رشد اقتصادی در آینده تضمین گردد. این تنها راهکار در مرحله کنونی است.

کارگروه های گروه کسب و کار سعودی

کارگروه های گروه کسب و کار سعودی چطور نقش بخش خصوصی را برای رشد اقتصادی بین المللی تقویت می کنند؟

هدف کلان گروه کسب و کار سعودی بسیار واضح و شفاف است. ما توصیه برای سیاست گذاری گروه ۲۰ ارائه می کنیم که ضامن ثبات و انعطاف پذیری و تعطیل نشدن شرکت های کوچک و متوسط و بزرگ و جوامع است. گروه بی ۲۰ سعودی در حال اتمام تنظیم توصیه های خود در ماه آینده است که در آنها نیازمندی های اساسی دراز مدت و میان مدت برای کمک به کشورهای جهان در راستای عبور بهتر از دوران کرونا و آمادگی برای بحران های آینده به شکل مفصل مطرح شده است. ما بر این باوریم که همکاری بین المللی و همسویی بین بخش خصوصی و دولت ها و جامعه مدنی تنها راه برای رسیدن به رشد اقتصادی جهانی است. گروه کسب و کار سعودی به دنبال تداوم تلاش های کنونی در دوره های آینده ریاست جی ۲۰ توسط ایتالیا و هند و بقیه کشورها است.

شرکت های انرژی به طور عام چطور می توانند به پایداری بخش انرژی بین المللی کمک و چطور تامین عرضه را تضمین می کنند؟

همه به خاطر شیوع کرونا مجبور به تغییر شیوه کاری و اقدامات و دیدگاه هایمان در کوتاه مدت شدیم تا کشورهای جهان پس از دوره کرونا از امنیت و انعطاف پذیری بیشتری برخوردار شوند. تمام شرکت ها از جمله شرکت های انرژی باید مرحله گذار به سمت آینده پاک و انعطاف پذیر را در نظر بگیرند؛ آینده ای که از لحاظ فناوری های نوین و خدمات دیجیتالی توانمندتر است. ضمنا شرکت ها باید دست به تغییرات مهم و جدی برای کاهش گازهای گلخانه ای و سرمایه گذاری در بخش هایی یزنند که گازهای گلخانه ای تولید نکند و در رویکردهایشان به اهمیت عدم انتشار گازهای گلخانه ای توجه کنند.

در جلسات گوناگون بین اعضای گروه کسب و کار سعودی و مدیران کل و روسای شرکت های پیشگام حوزه انرژی و ان جی او های بین المللی و موسسات تجاری اهمیت تقویت اقتصاد چرخشی (مدور) و سرعت بخشی برای انتقال به انرژی پاک مورد توجه قرار گرفت. فرآیند کنونی تولید با ثبات نیست و اقتصاد جهان چیزی معادل ۱.۷ اندازه یک سیاره برای تولید مواد و دفع زباله استفاده می کند. تولید مواد اولیه شرکت ها در سال بیش از ۶۰ میلیارد تن است که سهم روزانه فرد ۲۲ کیلوگرم است تا فعالیت های اقتصادی تقویت گردد. این اقدامات و رویکرد برای جلوگیری از نابودی کره زمین و صنایع و کارگران باید تغییر کند. 

مهم ترین مشکلات بخش خصوصی چیست؟
وقتی گروه کسب و کار سعودی در گروه جی ۲۰ پارسال آغاز به کار کرد و اولویت های جامعه کسب و کار بین المللی را تنظیم نمود شیوع کرونا آغاز نشده بود اما کرونا و نتایج اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن منجر به بی ثباتی کسب و کارها شد. بخش بازرگانی و کسب و کارها با انعطاف پذیری در برابر شیوع پاندومی زود واکنش نشان داد. موسسات و شرکت ها در تمام کشورهای جهان کسب و کارشان را تغییر داده و روش های خلاقانه برای سازگار شدن با نیازمندی های شرایط جدید به کار بردند تا از این طریق هم دوام بیاورند و هم سلامت کارکنان و کارگزاران حفظ شود. تجربه کنونی نشان داد که دولت ها به تنهایی نمی توانند با مشکلات و چالش های کنونی و آینده مقابله کنند و مصلحت اینگونه اقتضا می کند که همه چاره اندیشی و با هم همکاری کنند. اقدامات کنونی برای رسیدن به اقتصاد انعطاف پذیرتر و باثبات تر برای همه اولویت به شمار می رود».

شاخص های مثبت بخش انرژی اخیرا رونق پرسرعتی را نشان می دهد. نظر شما در این باره چیست؟
تمام بخش ها به علت شیوع کرونا با مشکلات و چالش های بزرگی مواجه شدند و نشانه های بهبودی در حوزه انرژی تشویق کننده است. حوزه انرژی به خصوص همزمان با از سرگیری تدریجی کسب و کارها منبع قابل توجهی برای به حرکت درآوردن اقتصاد جهان به شمار می رود. با توجه به اولویت بندی گروه کسب و کار سعودی می توان گفت اجرای سریع برنامه های سبز از جمله استفاده از انرژی های تجدید پذیر و ایجاد زیرساختارهای انرژی سبز و شیوه های ذخیره آن ضروری به نظر می رسد. برنامه بهبودی پایدار اوضاع اقتصادی که بر رویکردهای بخش انرژی متکی است موجب رشد اقتصادی ۱.۱ درصدی در سال در جهان و ایجاد ۹ میلیون شغل در سال می شود و از افزایش مجدد گازهای گلخانه ای جلوگیری کرده و منجر به کاهش سیستماتیک آن می گردد. گروه کسب و کار سعودی به دنبال کربن زدایی و سازگاری زیرساخت ها با تغییرات آب و هوا است که می تواند منجر به بازسازی بهتر در دوره پسا کرونا شود.

چه کاری از شرکت های کوچک و متوسط برای عبور از بحران کنونی ساخته است؟ نقش گروه کسب و کار سعودی چیست؟
شرکت های کوچک و متوسط اهرم اصلی اقتصاد جهان هستند که بیشترین ضربه را بر اثر کرونا خوردند. ما باید تمام تلاش خود را انجام دهیم تا چندین میلیون شرکت کوچک در کشورهای جهان تعطیل نشوند چون منبع درآمد بسیاری از کارگران و خانواده هایشان به شمار می رود. این کارگران بیش از ۸۰ درصد نیروی کار در شرکت های کوچک در جهان را تشکیل می دهند. تلاش بیشتر برای حمایت از شرکت های کوچک و متوسط و جلوگیری از تعطیلی آنها ضروری به نظر می رسد. با بررسی بیشتر پیامدهای اجتماعی و اقتصادی کرونا شاید اتخاذ سیاست های پولی و مالیاتی بیشتری ضروری به نظر برسد. گروه کسب و کار سعودی به دنبال نتایج ناگوار شیوع کرونا خواستار تداوم حمایت از موسسات وام دهنده برای حمایت از بخش خدمات و توجه ویژه به بخش های آسیب پذیرتر از جمله شرکت های کوچک و متوسط شد. این گروه در مرحله نخست طرح کاهش یا دیر پرداخت کردن مالیات را مطرح کرد. باید اقدامات لازم برای تامین مالی تجاری شرکت های کوچک و متوسط و حمایت از تولید در بخش های حیاتی و حفظ خطوط اعتباری اتخاذ گردد. در مرحله دوم باید توافق فوری برای افزایش حمایت اجتماعی کارگران پناهجو انجام شود. پرداخت دستمزد کارگران و کارفرمایان در شرکت های کوچک و متوسط و تعویق در پرداخت اجاره بها و وام ها و تعهدات مالی و تعلیق مقررات قانونی و سرعت بخشی برای توانمند کردن همه جانبه تجارت الکترونیک به ویژه در کشورهای توسعه یافته از جمله توصیه های یاد شده است. صنایع کوچک و متوسط پیش از شیوع کرونا نیز به عنوان بخش اصلی در دستور کار کارگروه های گروه کسب و کار سعودی قرار گرفت. بنابراین توصیه های این کارگروه راهکارهایی در مورد تقویت رشد اقتصادی فراگیر و انعطاف پذیر و پایدار مطرح می کند.

چه اقداماتی باید انجام شود تا اقتصاد جهان دوباره رونق بگیرد؟
گروه کسب و کار سعودی اوایل ماه ژوئیه گزارش ویژه ای درباره رونق اقتصاد جهان به گروه ۲۰ ارائه داد. این گزارش از ۶ بخش تشکیل شده و به بررسی نظام سلامت و تجارت در کشورها می پردازد و نحوه تدارک برای دوره پس از پاندومی در جهان را تشریح داده است. در این گزارش به مسائل متعدد مثل انعطاف پذیری سازمانی در مورد مسائل سلامت مردم از جمله کارمندان و حفظ ثبات مالی از طریق گشایش زنجیره های تامین و از سرگیری کسب و کارهای اصلی و بکارگیری فناوری برای اجرای مسئولانه و فراگیر تحول دیجیتالی اشاره شده است. اول: تقویت نظام بهداشتی و سرعت بخشی در روند ایجاد واکسن برای کرونا و فراهم کردن آن و ساپورت مالی پژوهش ها و ساخت و توسعه و تسریع پروسه سازمانی توزیع واکسن باید در اولویت قرار بگیرد. دوم: گروه ۲۰ باید به حمایت از منابع انسانی یعنی حفظ سلامتی کارمندان و مشاغل برای پیشگیری از بیکاری بپردازد و تسهیلات لازم برای رفت و آمد آزادانه نیروی کار در مرزها را ایجاد کند. این مساله برای اقتصادهای جهانی چالش برانگیز است. سوم: جلوگیری از بی ثباتی مالی انجام شود. گروه ۲۰ باید در راستای افزایش هماهنگی بین دولت ها و ان جی اوهای جهان و موسسات چند ملیتی تلاش و برای مشکلات اقتصادی و پولی غیر قابل پیش بینی راهکار مطرح کند. چهارم: فعال سازی زنجیره تامین بین المللی حائز اهمیت است. انتقال کالا باید آزادانه انجام شود و تلاش هایی در راستای تضمین حفظ زیر ساختارها و سلامتی کارگران و انبار نشدن کالا در گمرک انجام گیرد.
پنجم: رونق بخش های تولیدی اجتناب ناپذیر است و مشوق های مالی کنونی بر اساس اصول همکاری و سرمایه گذاری در بخش ها و پروژه های پایدار ارائه گردد. همچنین، باید ثبات در بازار انرژی تضمین شود و بخش گردشگری و سفر که بر اثر این پاندومی به شدت ضربه دیده جان دوباره بگیرد. و سرانجام اینکه باید روند تحول دیجیتالی به شکل مسئولانه و فراگیر انجام شود و گروه ۲۰ می تواند در سرعت بخشی به تحول دیجیتالی نقش آفرینی کند. چنانکه دیدیم کشورهای جهان بایستی به سرعت از ابزارهای دیجیتالی استفاده می کردند اما شکاف گسترده ای بین کشورها از لحاظ روند دیجیتالیزه شدن وجود دارد که باید رفع گردد. ما با بیش از ۷۵۰ نفر از بازرگانان و کارآفرینان سرشناس بین المللی شرکت های کوچک و متوسط و شرکت های بزرگ چند ملیتی رایزنی کردیم و آنها این برنامه و توصیه ها را به گروه ۲۰ ارائه می دهند. بنده اطمینان دارم که گروه ۲۰ پس از بررسی این برنامه در نشست نوامبر در سعودی از آن استفاده خواهد کرد.



اقتصاد بدون نفت سعودی خوش درخشید؛ سهم ۵۴٪ فعالیت های متنوع از تولید ناخالص داخلی


پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)
پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)
TT

اقتصاد بدون نفت سعودی خوش درخشید؛ سهم ۵۴٪ فعالیت های متنوع از تولید ناخالص داخلی


پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)
پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)

فعالیت های غیر نفتی سعودی نقش کلیدی در اقتصاد این کشور در راستای تنوع منابع درآمد و کاهش وابستگی به نفت دارد. در این میان اقدامات دولت مثل وضع قوانین و ضوابط برای فعالیت های غیر نفتی به رونق گرفتن بخش غیر نفتی کمک کرده و سهم بخش غیر نفتی از تولید ناخالص داخلی در سال گذشته بیش از ۵۴ درصد بوده است.
دولت سعودی که درهای این کشور را به روی دنیا باز کرد قوانین و مقررات دیجیتالی متنوعی برای تامین نیازمندی های سرمایه گذاران وضع نمود و وضع سرمایه گذاری در کشور را جذاب کرد. هدف اصلی دست یابی به اهداف اصلی یعنی قطع وابستگی کشور به درآمدهای نفتی است.
کارشناسان اقتصادی تاکید می کنند که اصلاحات اقتصادی اخیر بستر خوبی برای بخش خصوصی و داخلی و بین المللی ایجاد کرده است.

برنامه های نوید بخش

دکتر محمد مکنی استاد مدیریت مالی و سرمایه گذاری دانشگاه اسلامی امام محمد بن سعود در گفتگو با «الشرق الاوسط» به بخش غیر نفتی پررونق که مورد توجه دولت است اشاره می کند و گفت «حجم سرمایه گذاری و پیشرفت در بخش هایی مثل گردشگری و سرگرمی و ورزش پرشتاب و کلان است. استراتژی ملی صنایع در حال متحول کردن ۱۳ بخش مثل خودرو و ماشین آلات برقی و تجهیزات نظامی است که در افزایش رشد ناخالص غیر نفتی سهیم هستند».
سازمان آمار سعودی در گزارش تازه خود گفت تولید ناخالص داخلی غیر نفتی در سه ماه اول سال جاری رشد بیش از ۴ درصدی داشته و پیش بینی می شود که این رشد همچنان افزایش پیدا کند. نرخ بومی سازی در بخش هایی مثل صنایع نظامی به حدود ده درصد و دارو سازی به حدود ۴۰ درصد رسیده و صادرات غیر نفتی افزایش قابل ملاحظه دارد.
مکنی خاطر نشان کرد که چالش های ژئوپلیتیکی در پرتو جنگ تجاری آمریکا و چین شاید باعث کاهش فعالیت های غیر نفتی به خصوص در بخش صنعتی شود. شاخص مدیران خرید بانک ریاض در ماه مه ۵۵.۸ واحد افزایش یافته و این بیانگر بهبود چشمگیر کسب و کارهاست.
مکنی توضیح داد که تصور می شود همه زیر شاخه ها مثل سفارشات و صادرات جدید نیز بهبود پیدا کردند.

زیر ساختارها

از سوی دیگر فدوی البواردی پژوهشگر اقتصادی و مشاور فنی به «الشرق الاوسط» گفت «سرمایه گذاری داخلی در زیرساختارها نقش کلیدی در توسعه بخش های غیر نفتی دارد که شامل توسعه شهرهای صنعتی و مناطق لجستیکی و زیرساختارهای دیجیتالی برای جذب سرمایه گذاری می شود. این سرمایه گذاری ها در افزایش تنوع سازی در بخش هایی مثل گردشگری و تکنولوژی و انرژی های تجدید پذیر و خدمات سلامت و آموزشی سهیم هستند که در نهایت درآمدهای غیر نفتی را افزایش می دهند».
افزون بر این، دولت سعودی با بهبود فضای کسب و کارها و ایجاد تسهیلات برای سرمایه گذاران و تقویت ابتکارعمل های کارآفرینی دست به توسعه بخش غیر نفتی خصوصی می زند.
فدوی البواردی اضافه کرد تحول دیجیتالی و فناوری از جمله ابزارهای مهم در راستای بهبود کارآرایی و افزایش نوآوری هستند. دولت مقررات و سیاست های تشویقی نیز وضع کرده و قوانین و ضوابط مشوق بیشتری مثل قانون شرکت های تجاری و سیستم های حمایت از سرمایه گذاران برای تشویق فعالیت های غیر نفتی صادر خواهند شد.

ابتکار و کارآفرینی

فدوی البواردی بر لزوم ساده کردن اقدامات و ارایه مشوق های مالیاتی و اهمیت افزایش همکاری بین بخش های دولتی و خصوصی برای تامین مالی پروژه های زیرساختی و توسعه صنعتی و دست یابی به یکپارچگی در اجرای ابتکار عمل ها تاکید کرد.
افزایش سرمایه گذاری در بخش های آموزشی و مهارت آموزی برای توسعه مهارت های نیروی های انسانی سعودی نیز همگام با رونق بخش غیر نفتی دنبال می شود. تشویق ابتکار و کارآفرینی با برنامه حمایت استارت آپ ها و تامین مالی و هدایت فنی در کانون تلاش دولت سعودی هستند.
فدوی البواردی پیش بینی می کند که تلاش های تنوع سازی همچنان باعث نتایج قابل ملاحظه می شود. افزایش سهم بخش غیر نفتی از تولید ناخالص داخلی به خصوص بخش های گردشگری و سرگرمی و تکنولوژی و منابع تجدید پذیر در کنار ادامه اصلاحات و بهبود کسب و کارها از جمله برنامه های دیگر دولت سعودی است.