اعضای گروه ۲۰ برای تنظیم چارچوب های تفصیلی مثل پیشنهادهای عملی و قابل اجرا و موثر توسط کشورهای عضو تلاش می کنند. تدوین نقشه راه برای اصلاحات ساختاری در سازمان تجارت جهانی یکی از این اقدامات است چون اجرای اصلاحات به یک نیاز مبرم برای افزایش سرمایه گذاری و داد و ستد و انتقال آسان زنجیره های تامین و کالا در جهان تبدیل شده است.
در متن سندی که نسخه ای از آن به دست الشرق الاوسط رسیده آمده «نقش آفرینی موثرتر و مهم تر سازمان تجارت جهانی در شرایط کنونی که کشورها در آن با مشکلات شیوع کرونا روبرو هستند از اهمیت فراوانی برخوردار است... انجام اصلاحات ساختاری در سازمان تجارت جهانی در نشست های گروه ۲۰ در بئنوس آیرس و اوزاکا مورد حمایت و تایید قرار گرفت اما با این حال خطوط کلی اصلاحات تنظیم نشده است».
گروه اندیشه، یکی از نهادهای وابسته به گروه ۲۰ راهکاری در این باره مطرح کرد و گفت «اصلاحات ساختاری سازمان تجارت جهانی در حال حاضر دچار جمود و ایستایی شده و از این رو توجه باید روی برخی از بخش های ملموس با قابلیت اصلاح معطوف شود تا در مذاکرات درباره موافقت نامه های چند جانبه و مدیریت سازمان و تصمیم گیری مورد بررسی قرار بگیرند. گروه ۲۰ از طریق چند توصیه پیشنهادی می تواند کارکردهای اصلی سازمان تجارت جهانی را ارتقا دهد».
-دیدگاه های متفاوت
طبق این سند گروه اندیشه بر این باور است که کشورهای عضو گروه ۲۰ دیدگاه های بسیار متفاوت در این باره دارند که اصلاحات از کدام بخش های مهم باید آغاز شود؛ مثلا در بخش حل و فصل اختلافات یا شرایط کشورهای در حال توسط و یا کاهش سیاست های تجاری حمایتی. با توجه به این طیف گسترده از دیدگاه ها دست یابی به اجماع درباره حل این مسائل پیچیده در کوتاه مدت و میان مدت امکان پذیر نیست چون اتفاق نظر درباره مسائل یاد شده نیازمند ایجاد دیدگاه مشترک و توافق همه قدرت های بزرگ اقتصادی جهان از جمله آمریکا و چین و کشورهای دیگر مثل اتحادیه اروپا و ژاپن است.
این سند به این مساله اشاره کرده که ایجاد یک نظام تجاری چند جانبه مبتنی بر شیوه های تکمیلی اصلاحات که اجرای آن آسان است عملی می باشد. این اصلاحات تکمیلی در حمایت از سازمان تجارت جهانی در آینده سهیم است.
در این راستا، چندین پیشنهاد عملی برای افزایش کارآمدی و بهبود عملکرد و حمایت از مذاکرات درباره افزایش معاهدات چند جانبه و مدیریت و مراکز تصمیم گیرنده چند جانبه مطرح شده است.
کارکردهای اصلی
گروه اندیشه معتقد است که در بحبوحه شرایط دشوار کنونی و مشکلات مربوط به ایجاد راهکار برای چالش های پیچیده مثل حل منازعات و شرایط کشورهای در حال توسعه و کاهش سیاست های حمایتی تجاری باید اصلاحات فنی و اجرایی برای حفظ کارکردهای اصلی سازمان به خصوص تنظیم قواعد جدید و افزایش شفافیت و نظارت مورد توجه قرار بگیرد.
عملکرد نهادهای وابسته به سازمان تجارت جهانی مثل کمیته ها و مراکز تصمیم گیرنده می تواند بهبود پیدا کند.
گروه اندیشه افزود «گروه ۲۰ نقش کلیدی در راستای تقویت و افزایش گفتگو درباره اصلاحات و تنظیم نقشه راه چندین ساله برای اصلاحات ساختاری در سازمان تجارت جهانی ایفا می کند».
اداره چند جانبه
این سند افزود: توقف مذاکرات دوحه درباره توسعه منجر به ایجاد فضای بدبینی نسبت به چشم انداز نظام اداره چند جانبه در سازمان تجارت جهانی شد. مذاکرات به دلیل دیدگاه های متفاوت کشورهای عضو و تغییر اوضاع اقتصادی و منافع اعضا و عدم تغییر مقررات سازمان به نتیجه نرسید. برخی مقررات سازمان درباره مسائل کلیدی مثل تجارت دیجیتالی و کمک های مالی و شیوه های جدید سیاست های حمایتی و محیط زیست از جمله تغییرات آب و هوا و اداره پایدار جنگل ها و ماهیگیری آپدیت نشده است.
این سند خاطر نشان کرد « دیدگاه نسبتا مشترک در مذاکرات چند جانبه بین گروه های فرعی ایجاد شده که مقدمه خوبی برای گام های بعدی در راستای ایجاد دیدگاه های مشترک و عمیق تر فراهم می کند».
-قابلیت اجرایی
معاهدات چند جانبه باز می توانند در سازمان تجارت جهانی مورد استفاده قرار بگیرند. گروه اندیشه در این راستا توصیه می کند که تمام کشورهای عضو سازمان باید به توافق درباره شماری از اصول مهم مذاکرات بین گروه های فرعی دست پیدا کنند. مذاکرات چند جانبه باید باز و گسترده و جامع و شفاف باشد تا کشورهای غیر عضو و مخاطبان بیشتری بتوانند به اطلاعات کافی در مورد گفتگوها دسترسی پیدا کنند و اصل برابری برای دسترسی به اطلاعات در مورد کشورهای عضو و کشورهای غیر عضوی که قصد پیوستن به این سازمان را دارند رعایت شود.
این سند تاکید می کند که گفتگو در گروه ۲۰ برای تنظیم اصول و اقدامات اجرایی و نقش دبیر خانه و تعیین مسائل و اختیارات گروه های چند جانبه باید آغاز شود تا فرآیند تنظیم قواعد و مقررات سازمان تجارت جهانی تقویت گردد.
