آبرامز به الشرق الاوسط: تحریم‌ها علیه ایران ادامه دارد و تحت تأثیر انتخابات قرار نخواهد گرفت

وی گفت که تهران امیدوار است ترامپ شکست بخورد تا کارزار تغییر رفتار رژیم متوقف شود

آبرامز به الشرق الاوسط: تحریم‌ها علیه ایران ادامه دارد و تحت تأثیر انتخابات قرار نخواهد گرفت
TT

آبرامز به الشرق الاوسط: تحریم‌ها علیه ایران ادامه دارد و تحت تأثیر انتخابات قرار نخواهد گرفت

آبرامز به الشرق الاوسط: تحریم‌ها علیه ایران ادامه دارد و تحت تأثیر انتخابات قرار نخواهد گرفت

الیوت آبرامز نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران و ونزوئلا، تأکید کرد که در صورت پیروزی جو بایدن نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ایالات متحده، استراتژی و تحریم‌های ایالات متحده «با یک امضا از بین نخواهد رفت» و شرط‌بندی ایالات متحده روی این کارزار برای تغییر رفتار تهران است.
آبرامز در مصاحبه با الشرق الاوسط گفت: «اگر رئیس جمهور ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری شکست بخورد، من فکر می‌کنم برخی از مردم در ایران تصور خواهند کرد که تحریم‌ها و کارزارهای آمریکا پایان می‌یابد، گویی با یک امضا همه آنها از بین خواهد رفت».
وی با تأکید بر اینکه «این یک تصور اشتباهی است و اتفاق نخواهد افتاد و ما طیف گسترده‌ای از تحریم‌ها و اقدامات علیه رژیم ایران را داریم»، افزود که این تحریم‌ها «پابرجا خواهند ماند و تا زمانی که شاهد تغییر رفتار رژیم ایران نباشیم، کارایی دارند، حالا رئیس‌جمهور بعدی ایالات متحده هر کسی که می‌خواهد باشد».
آبرامز از اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران قبل از انتخابات آمریکا و تحریم‌های بیشتری پس از انتخابات خبر داد و با اشاره به دور سفرهای اخیر خودش به چندین کشور اروپایی در مورد پرونده ایران توضیح داد که بیشتر مذاکرات با متحدان وی در آلمان و بریتانیا اعلام نشده باقی خواهد ماند و «ما در گفتگوهای مداوم با متحدان خود باقی خواهیم ماند».
آبرامز در پاسخ به سؤالی دربارهٔ برنامه جو بایدن نامزد دموکرات برای بازگشت به توافق هسته ای، آینده استراتژی «فشار حداکثری» و احتمال اینکه راهی متفاوت از رویکرد فعلی انتخاب کند، گفت: «من فکر می‌کنم ایران می‌خواهد تا پایان انتخابات آمریکا صبر کند، زیرا آنها معتقدند که فشار بعد از انتخابات به پایان می‌رسد و ما امیدواریم که اگر نامزد دموکرات‌ها، جو بایدن معاون رئیس‌جمهور سابق پیروز شود، متوجه خواهد شد که این مبارزات حداکثری ابزاری بسیار قدرتمند علیه رژیم ایران است که می‌تواند به تمام رفتارهای بد آنها پایان دهد و در صورت انتخاب مجدد ما نیز همین راه را ادامه خواهیم داد».
آبرامز یادآور شد که استراتژی فعلی «نتایج قابل توجهی به همراه داشته‌است. همان‌طور که ارزش پول ایران به معادل یک دلار برای ۳۰۰ هزار ریال سقوط کرد».
وی با اشاره به سناریوی پیش‌بینی شده در صورت حفظ جایگاه ترامپ، گفت «ایرانی‌ها به سرعت خواستار توافق جدید خواهند شد، زیرا آنها بیش از این تحمل فشار چهار سال آینده را ندارند. من فکر می‌کنم کمپین آمریکایی در دستیابی به اهداف خود موفق شده‌است و اگر برنامه خود را حفظ کنیم، ایرانی‌ها را به سمت یک توافق نامه جامع جدید سوق خواهیم داد».
وی با اشاره به تضعیف جنبش «حماس» و «حزب الله» لبنان گفت: «این گروه‌های تروریستی وفادار به تهران تحت تأثیر کاهش حمایت مالی ایران قرار گرفتند».
آبرامز هرگونه ارتباط دولت آمریکا با تهران را رد کرد و گفت: «آنها واقعاً تمایل به گفتگو و مباحثه ندارند. ما ممکن است تلاش‌ها و پیشنهادات رئیس‌جمهور امانوئل مکرون را به یاد بیاوریم، اما رژیم ایران نمی‌خواهد وارد گفتگو شود و همه فرصت‌های مناسب را با دستکاری مجدد بارها و بارها جا به جا کرده‌است، به این امید که این تحریم‌ها از آنها برداشته شود و اکنون آخرین امید آنها انتخابات آمریکا است».
آبرامز به اختلافات آمریکا و اروپا دربارهٔ توافق هسته ای پرداخت و گفت: «اروپایی‌ها آن را به عنوان یک توافق خوب با ایران می‌دانند، اما واشنگتن خلاف این را باور دارد؛ این توافق به جای اینکه مانعی برای دستیابی ایران به سلاح هسته ای باشد، به یک نقشه راه برای آن شده‌است و در نهایت تمام محدودیت‌ها پایان می‌یابد. به همین دلیل ما در مورد این توافق با آنها اختلاف داریم، حتی اگر دربارهٔ اقدامات خطرناک ایران توافق نظر داریم.»
 وی افزود: «اروپایی‌ها در مورد ایران همان نگرانی را با ما دارند و بسیاری از اقدامات رژیم ایران را خطرناک می‌دانند».
آبرامز گفت که اروپایی‌ها معتقدند که توافق هسته ای «حداقل قساوت و زور را به ایران وارد می‌کند، اما از نظر ما توافق هسته ای اقدامات و تحرکات تروریستی ایران و برنامه موشکی آن در منطقه را در برنگرفته است؛ بنابراین این توافق‌نامه خوبی نیست و ما می‌خواهیم در مورد یک توافق‌نامه جدید و جامع بحث و گفتگو کنیم».
آبرامز در مورد موضع اروپا و شورای امنیت در مورد حق قانونی واشینگتن برای برقراری مجدد تحریم‌های سازمان ملل و اعمال مجدد تحریم‌های تسلیحاتی، از «اعتماد به نفس بالای واشینگتن» گفت و افزود که آمریکا حق دارد در مورد قطعنامه‌های سازمان ملل، توافق هسته ای و قطعنامه ۲۲۳۱ صحبت کند و تحریم‌ها را دوباره فعال کند.
وی اشاره کرد که «اروپا قوانینی دارد که مانع فروش سلاح به ایران می‌شود و این قانون همچنان جاری و ادامه دارد و مطمئناً واشنگتن به کار خود برای جلوگیری از فروش سلاح به ایران طبق قوانین آمریکا و قوانین بین المللی ادامه خواهد داد.»
وی هشدار داد که «کسانی که بخواهند این تحریم را دور بزنند و به ایران سلاح تحویل دهند یا بفروشند، با مجازات از سوی ایالات متحده آمریکا مواجه خواهند شد».
آبرامز معتقد است آنچه تحریم‌های ایالات متحده انجام داده این است که «باعث شد همه از داد و ستد با ایران و ونزوئلا دست بکشند. این دو کشور اکنون در جهان منزوی هستند و فقط با یکدیگر سر و کار دارند».
وی اضافه کرد: «شما کسی را نمی‌بینید که نفت ونزوئلا را خریداری کند، کشتی‌های چینی، روسی یا یونانی را نمی‌بینید، و همه کشورهایی که با آنها تجارت می‌کرده‌اند. شما فقط کشتی‌های ایرانی را می‌بینید، و بسیاری از آن کشتی‌ها به طور کلی و از نظر منطقی ناچیز هستند، و ما همه کسانی که تحریم‌ها را نقض می‌کنند را تحت پیگرد قرار خواهیم داد. ونزوئلا نفت خود را برای نفت یا طلا به ایران می‌دهد و ایرانی‌ها اعتراف کرده‌اند که ونزوئلا گاز ایران را در ازای طلا خریداری کرده‌است و ایرانی‌ها می‌خواهند طلا را به پول تبدیل کند و از قبل، همکاری این دو کشور وجود دارد و ما می‌خواهیم آن را به پایین‌ترین سطح برسانیم».
این دیپلمات آمریکایی در رابطه با حضور ایران و شبه نظامیان حزب‌الله در ونزوئلا، گفت: «ما از نزدیک حضور حزب‌الله در ونزوئلا و برخی دیگر از کشورها مانند برزیل و کلمبیا را رصد می‌کنیم و در ونزوئلا ایرانی حضور دارند و ما می‌خواهیم اطمینان حاصل کنیم که این حضور به مرحله ایجاد پایگاه‌هایی برای فعالیت‌های تروریستی در این کشور نخواهد رسید.. ما این را به وضوح به رژیم اعلام کرده‌ایم که این حضور و تعامل در این فعالیت‌ها قابل تحمل نخواهد بود و اجازه نمی‌دهیم ونزوئلا یک کشور و پایگاه فعالیت‌های تروریستی باشد که می‌تواند کل قاره لاتین را تحت تأثیر قرار دهد».



راهی به‌سوی مذاکره: ایران و آمریکا چگونه به این لحظه رسیدند؟

یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
TT

راهی به‌سوی مذاکره: ایران و آمریکا چگونه به این لحظه رسیدند؟

یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)

امروز، شنبه، در سلطان‌نشین عمان، گفت‌وگوهایی میان ایران و ایالات متحده برگزار شد، به عنوان تلاشی برای احیای مذاکرات متوقف‌شده درباره برنامه هسته‌ای شتاب‌گرفته تهران.

با این حال، دو طرف حتی پیش از آغاز مذاکرات بر سر شکل و مکانیزم آن اختلاف دارند. در حالی‌ که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اصرار دارد مذاکرات به‌صورت مستقیم انجام شود، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، اعلام کرده که کشورش فقط از طریق واسطه و به‌صورت غیرمستقیم با فرستاده آمریکا در امور خاورمیانه، استیو ویتکوف، گفت‌وگو خواهد کرد.

گرچه این اختلاف ممکن است ظاهری به نظر برسد، اما معنا و پیامدهای عمیقی در خود دارد. مذاکرات غیرمستقیم تاکنون هیچ پیشرفتی به همراه نداشته، به‌ویژه از زمانی که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش پس از سه سال از امضای توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵، از آن خارج شد.

دو زن ایرانی در کنار نقاشی ضد آمریکایی بر دیوار سفارت سابق ایالات متحده در مرکز تهران در حال قدم زدن هستند (رویترز)

در ۸ مه ۲۰۱۸، ترامپ سند خروج از برجام را امضا و آن را علنی کرد.

از آن زمان، ترامپ تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرده و آن را بخشی از استراتژی «فشار حداکثری» خوانده است. او بارها تأکید کرده که گزینه نظامی همچنان روی میز است، هرچند مرتب از امکان رسیدن به توافق جدید سخن گفته. ترامپ در همین راستا، پیامی به رهبر ایران، علی خامنه‌ای (۸۵ ساله) ارسال کرده است.

در مقابل، خامنه‌ای هشدار داده که هرگونه حمله به ایران با پاسخ مشابه و شدید روبه‌رو خواهد شد.

در ادامه، نکات کلیدی درباره این پیام، برنامه هسته‌ای ایران، و تنش‌های مداوم میان تهران و واشنگتن از زمان انقلاب ۱۹۷۹ ارائه می‌شود:

چرا ترامپ پیام فرستاد؟

ترامپ پیام خود را در ۵ مارس به خامنه‌ای فرستاد و روز بعد در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «برایشان نوشتم و گفتم: امیدوارم به مذاکره فکر کنید، چون اگر مجبور به اقدام نظامی شویم، فاجعه‌بار خواهد بود.»

ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید تلاش دارد روند مذاکرات را پیش ببرد، در حالی‌ که تحریم‌ها را تشدید کرده و تهدید می‌کند که آمریکا یا اسرائیل ممکن است تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دهند.

ترامپ یادداشتی را که برای خروج از توافق هسته‌ای ایران در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ امضا کرده است، به نمایش می‌گذارد (آسوشیتدپرس)

او در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش نیز پیام مشابهی ارسال کرده بود که با واکنش تند خامنه‌ای روبه‌رو شد. با این حال، پیام‌های پیشین ترامپ به رهبر کره شمالی، کیم جونگ اون، به دیدارهای مستقیمی انجامید، گرچه این دیدارها به توافقی درباره برنامه هسته‌ای و موشک‌های بالستیک کره شمالی که توانایی هدف‌گیری خاک آمریکا را دارند، نینجامید.

پاسخ ایران چه بود؟

رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، مذاکره مستقیم با آمریکا را رد کرد و در نشست هیئت دولت گفت: «ما از گفت‌وگو فرار نمی‌کنیم، اما تجربه‌های گذشته نشان داد وعده‌های توخالی، ریشه بحران‌ها بوده است. طرف مقابل باید برای اعتمادسازی، جدیت نشان دهد.»

رهبر ایران، خامنه‌ای نیز به سخنان ترامپ واکنش نشان داد و با لحنی تند گفت: «آن‌ها تهدید به آشوب می‌کنند، اما ما احتمال حمله خارجی را کم می‌دانیم. و اگر چنین حمله‌ای صورت گیرد، بدون شک پاسخ کوبنده‌ای خواهیم داد.»

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در پلتفرم «ایکس» نوشت: «تهدید علنی به بمباران از سوی رئیس یک کشور علیه ایران، نقض آشکار اصول صلح و امنیت بین‌المللی است. خشونت خشونت می‌آورد، صلح صلح می‌آورد. توپ در زمین آمریکاست تا مسیر را تعیین کند... و مسئولیت عواقبش را بپذیرد.»

رهبر جمهورى اسلامى ايران، علی خامنه‌ای، در خطبه‌های نماز عید فطر در تهران (رسانه ریاست جمهوری ایران)

در فضای رسانه‌ای نیز، روزنامه «تهران تایمز» نزدیک به دفتر خامنه‌ای ـ بدون ذکر منبع ـ گزارش داد که ایران «موشک‌هایی آماده کرده که می‌توانند اهداف آمریکایی را هدف قرار دهند». این گزارش هم‌زمان با استقرار بمب‌افکن‌های رادارگریز «بی-۲ اسپیریت» آمریکا در جزیره دیه‌گو گارسیا منتشر شد؛ جزیره‌ای که در برد حملات به ایران و همچنین حوثی‌های مورد حمایت تهران در یمن قرار دارد؛ نیروهایی که آمریکا از ۱۵ مارس حملات خود به آن‌ها را افزایش داده است.

چرا برنامه هسته‌ای ایران باعث نگرانی غرب است؟

با اینکه تهران همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تأکید کرده، اما اظهارات برخی مقام‌ها حاکی از آن است که ممکن است ایران در پی ساخت سلاح هسته‌ای باشد.

ایران اکنون در حال غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد است؛ درصدی بسیار نزدیک به سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای، که هیچ کشور فاقد برنامه تسلیحات هسته‌ای، به آن دست نمی‌زند.

دو زن ایرانی در کنار نقاشی ضد آمریکایی بر دیوار سفارت سابق ایالات متحده در مرکز تهران در حال قدم زدن هستند (رویترز)

طبق توافق برجام در سال ۲۰۱۵، ایران مجاز بود اورانیوم را تا سقف ۳.۶۷ درصد و با ذخیره‌ای حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم غنی‌سازی کند. اما آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ایران اکنون حدود ۸۲۹۴.۴ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده در اختیار دارد که بخشی از آن تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی شده است.

نهادهای اطلاعاتی آمریکا برآورد می‌کنند که ایران هنوز ساخت سلاح هسته‌ای را آغاز نکرده، اما فعالیت‌هایی انجام داده که اگر تصمیم به ساخت سلاح بگیرد، مقدمات آن فراهم باشد.

در یک مصاحبه تلویزیونی، علی لاریجانی، مشاور رهبر ایران گفت: ایران توانایی ساخت بمب هسته‌ای را دارد، اما به‌دنبال آن نیست و با بازرسی‌های بین‌المللی مخالفتی ندارد. اما هشدار داد که اگر ایران مورد حمله آمریکا یا اسرائیل قرار گیرد، شاید چاره‌ای جز رفتن به‌سوی سلاح هسته‌ای نداشته باشد.

ریشه‌های تنش در روابط دو کشور چیست؟

در دوران حکومت شاه، محمدرضا پهلوی، ایران متحد راهبردی ایالات متحده بود. شاه سلاح‌های آمریکایی می‌خرید و به سازمان سیا اجازه داده بود ایستگاه‌های شنود مخفی برای جاسوسی از اتحاد شوروی برپا کند. در سال ۱۹۵۳، سازمان سیا در کودتایی نقش داشت که به برکناری نخست‌وزیر منتخب و تحکیم قدرت شاه انجامید.

اما در ژانویه ۱۹۷۹، شاه در پی اعتراضات گسترده مردمی از کشور گریخت و انقلاب اسلامی به رهبری روح‌الله خمینی، نظامی دینی در ایران برقرار کرد.

در نوامبر همان سال، دانشجویان به سفارت آمریکا در تهران حمله کردند و دیپلمات‌ها را ۴۴۴ روز به گروگان گرفتند که به قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور انجامید.

در جریان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰، بحران میان ایران و آمریکا تشدید شد، به‌ویژه در جریان «جنگ نفت‌کش‌ها» که در آن نیروی دریایی آمریکا اهداف ایرانی را بمباران کرد و به اشتباه یک هواپیمای مسافربری ایرانی را با ۲۹۰ سرنشین سرنگون ساخت.

از آن زمان، روابط ایران و آمریکا میان دشمنی شدید و فرصت‌های دیپلماتیک نادر در نوسان بوده است؛ مهم‌ترین نقطه امید، توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بود. اما خروج یک‌جانبه ترامپ از آن توافق، موج جدیدی از تنش‌ها را آغاز کرد که همچنان منطقه را درگیر کرده است.

در آوریل ۲۰۱۹، ترامپ دستور داد نام سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی جهانی قرار دهند. در پی آن، تنش‌ها در خلیج افزایش یافت.

بنر ضد آمریکایی در یکی از خیابان‌های تهران، ۸ آوریل ۲۰۲۵ (رویترز)

در ۳ ژانویه ۲۰۲۰، ترامپ دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس، را صادر کرد. خودرو حامل او و همراهانش در بغداد هدف حمله موشکی آمریکا قرار گرفت.

در پاسخ، سپاه پاسداران حمله موشکی به پایگاه عین‌الاسد انجام داد که محل استقرار نیروهای آمریکایی بود و منجر به زخمی شدن شماری از نظامیان شد.