نیویورک‌‌تایمز: ترامپ حمله نظامی به ایران را بررسی کرده‌است

نیویورک‌‌تایمز: ترامپ حمله نظامی به ایران را بررسی کرده‌است
TT

نیویورک‌‌تایمز: ترامپ حمله نظامی به ایران را بررسی کرده‌است

نیویورک‌‌تایمز: ترامپ حمله نظامی به ایران را بررسی کرده‌است

در پی افزایش نگرانی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشت که دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا در کاخ سفید همراه با مشاوران ارشد خود گزینه حمله نظامی علیه سایت اصلی هسته‌ای ایران در هفته‌های آینده را بررسی کرده‌است.
خبرگزاری‌های رویترز و فرانسه، با انتشار گزارشی از واشینگتن به جلسه روز پنجشنبه (۱۲ نوامبر) در کاخ سفید اشاره کرده‌اند.
نیویورک تایمز به نقل از چهار مقام فعلی و سابق آمریکایی در گزارشی نوشت که این جلسه یک روز پس از آن رخ داد که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از افزایش قابل توجه ذخایر اورانیوم ایران خبر دادند.
تازه‌ترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دربارهٔ فعالیت‌های هسته‌ای ایران برخی از طرف‌های بین‌المللی را به شدت نگران کرده‌است.
ترامپ در این جلسه دربارهٔ امکان انجام یک حمله نظامی به تأسیسات اصلی هسته‌ای ایران ظرف هفته‌های آینده پرسیده بود. ترامپ با اشاره به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دربارهٔ افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده توسط ایران چنین گزینه‌ای را مطرح کرده بود.
نیویورک تایمز نوشته هرگونه برنامه حمله‌ای، احتمالاً روی تأسیسات نطنز متمرکز بوده‌است.
طبق این گزارش، حاضران در این جلسه با انجام چنین حمله‌ای مخالفت ورزیده و هشدار دادند که چنین اقدامی می‌تواند به یک درگیری گسترده تبدیل شود.
به نوشته نیویورک‌تایمز، مایک پنس معاون رئیس‌جمهوری، مایک پومپئو وزیر امور خارجه، کریستوفر میلر سرپرست وزارت دفاع و ژنرال مارک میلی رئیس ستاد مشترک ایالات متحده در این نشست حضور داشتند.
طبق این گزارش، ترامپ در جلسه هفته گذشته خود از دستیاران ارشد امنیت ملی خود پرسیده‌است که چه گزینه‌هایی وجود دارد و چگونه می‌توان به این موضوع پاسخ داد.
نیویورک تایمز نوشته‌است که پس از آنکه مایک پمپئو و ژنرال مایلی خطرات احتمالی حمله را تشریح کردند افراد حاضر در جلسه به این نتیجه رسیدند که حمله موشکی از دستور کار خارج شده‌است.
کاخ سفید از اظهار نظر در این باره خودداری کرد. تیم انتقالی بایدن نیز از اظهار نظر در این باره خودداری کردند. به دلیل امتناع دولت ترامپ از شروع پروسه انتقال، تیم بایدن به اطلاعات امنیت ملی دسترسی ندارد.
سخنگوی دولت ایران در واکنش به برخی گزارش‌ها دربارهٔ «تحرکات احتمالی» دونالد ترامپ در منطقه و به‌ویژه علیه ایران گفت که احتمال وقوع این اقدامات «کم است»، ولی «هر گونه اقدام» با «پاسخ کوبنده روبه‌رو خواهد شد».
علی ربیعی که روز سه‌شنبه، ۲۷ آبان، در یک نشست خبری سخن می‌گفت، با اشاره به این که در حال حاضر حکومت ایران «روزهای سختی» را سپری می‌کند، تأکید کرد که «تحولات جهانی در حوزه بین‌الملل به سرعت در حال تغییر سریع است».
پیشتر، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاعات ایران را دربارهٔ یکی از تأسیسات مشکوک این کشور از نظر فنی نامعتبر خواند و خواستار توضیحات بیشتر از سوی این کشور شد.
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین تصریح کرده‌است که بعد از وقوع یک انفجار مشکوک و «خرابکارانه» از نظر تهران، ایران نسل جدید سانتریفیوژهای خود را در بخش زیرزمینی همین تأسیسات نصب کرده که مغایر با تعهدات برجام است.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.