هشدار ترامپ به ایران پس از حمله موشکی به سفارت آمریکا در عراق

(نيويورك تايمز)
(نيويورك تايمز)
TT

هشدار ترامپ به ایران پس از حمله موشکی به سفارت آمریکا در عراق

(نيويورك تايمز)
(نيويورك تايمز)

دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا چهارشنبه (۲۳ دسامبر) گفت «هر گونه حمله احتمالی به آمریکایی ها در عراق تقصیر ایران خواهد بود».
اظهارات پرزیدنت ترامپ در زمانی مطرح می شود که اولین سالگرد ترور قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس به دنبال حمله پهپادی آمریکا در نزدیکی فرودگاه بغداد نزدیک است.
ترامپ که تا پایان دوره ریاست جمهوری اش چیزی باقی نمانده با انتشار توییتی افزود «سفارتمان را در بغداد روز یکشنبه با چندین موشک زدند». حمله یاد شده منجر به وقوع تلفات مادی شد.
ترامپ خاطر نشان کرد «حدس بزنید که موشک ها از کجا آمدند: ایران».
او گفت «حرف و حدیث درباره این است که حملات دیگری علیه آمریکایی ها در عراق در راه است».
ترامپ افزود «دوستانه به ایران نصیحت می کنم: اگر یک آمریکایی کشته شود ایران را مسئول آن می دانم».
او خطاب به ایران هشدار داد «خوب به این مساله فکر کنید».
ستاد فرماندهی نیروهای آمریکایی در خاورمیانه ضمن محکوم کردن حملات موشکی گفت «۲۱ موشک شلیک شده و تقریبا بدون هیچ تردیدی می توان گفت کار شبه نظامیان مورد حمایت ایران بوده است» و «آنچه روشن است این است که هدف حملات خودداری از کشته شدن غیر نظامیان نبوده است».
سنتکام (فرماندهی مرکزی آمریکا) در بیانیه ای افزود «اگر هر شهروند آمریکایی بر اثر این حملات منتسب به گروه های سرکش مسلح کشته شود ایران مسئول آن خواهد بود».
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا گفت حملات موشکی کار رژیم تهران بوده است.
فرانک مکنزی فرمانده سنتکام هم ضمن هشدار به ایران گفت اگر ایران در اولین سالگرد ترور سلیمانی حمله کند آمریکا «برای پاسخ آمادگی دارد».
ایران روز دوشنبه (۲۱ دسامبر) خواستار خودداری دولت آمریکا از «تنش زایی» شد.
ترور قاسم سلیمانی فرمانده نظامی شاخص ایران در حمله پهپادی آمریکا در ۳ دسامبر ۲۰۲۰ در بغداد به دستور ترامپ انجام شد.
پس از این حمله نگرانی درباره افزایش تنش میان ایران و آمریکا افزایش یافت اما چنین اتفاقی نیفتاد. حالا در آستانه اولین سالگرد کشته شدن سلیمانی تنش بین دو کشور بالا گرفته است. اینها همه در حالی است که فاصله زیادی تا پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ نمانده است.
واشنگتن یکی دو ماه پیش تعداد کارمندان سفارت آمریکا در بغداد را کاهش داد و حرف و حدیث هایی در چند روز گذشته درباره احتمال تعطیلی کامل این سفارت مطرح شده است.
در این راستا، یک مقام ارشد دولت آمریکا به رویترز گفت «مقام های ارشد امنیت ملی دولت آمریکا روز چهارشنبه (۲۳ دسامبر)‌ درباره ارائه چند گزینه به پرزیدنت ترامپ توافق کردند که درباره مقابله با حملات احتمالی به نظامیان و دیپلمات های آمریکایی در عراق است».
نشست اعضای عالی رتبه حوزه امنیت ملی آمریکا ۲۰ دسامبر تشکیل شد.
به گفته ارتش عراق و سفارت آمریکا روز یکشنبه (۲۰ دسامبر) دستکم ۸ موشک به منطقه به شدت حفاظت شده سبز در بغداد اصابت کردند و سفارت را زدند.
این مقام آمریکایی که نخواست نامش منتشر شد که جلسه یاد شده در کاخ سفید با حضور مقام های عالی رتبه مثل کریستوفر میلر سرپرست وزارت دفاع و مایک پمپئو وزیر امور خارجه و رابرت اوبراین مشاور امنیت ملی برگزار شد.
این مسئول آمریکایی نگفت که چه گزینه هایی درباره ایران بررسی شده و آیا اقدام نظامی هم جزو گزینه های احتمالی است و تنها به این نکته اشاره کرد که «گزینه های متنوع بررسی شدند که به زودی به پرزیدنت دونالد ترامپ ارائه می شود».
او در ادامه یادآور شد «تمام گزینه های احتمالی تنها جنبه بازدارندگی دارند و تنش زا نیستند».
ترامپ پس از این نشست با انتشار توییتی گفت «موشک های حمله روز یکشنبه از ایران بوده و الان صحبت درباره حملات دیگر علیه آمریکایی ها در عراق است».
ترامپ به هیچ سند و مدرکی درباره درستی اظهاراتش اشاره نکرد.
ارتش عراق گفت «حمله ۲۰ دسامبر کار یک گروه قانون شکن بوده است».
یک مقام آمریکایی دیگر که نخواست نامش منتشر شود گفت «سفارت را با ۲۱ موشک زدند اما هیچ تبعه آمریکایی آسیب ندیده است و چند موشک به ساختمان سفارت اصابت کرد».
مقام های آمریکایی همواره می گویند گروه های مورد حمایت رژیم ایران مکررا با موشک تاسیسات آمریکایی در عراق از جمله مواضع آمریکایی نزدیک سفارت در بغداد را می زنند.
گروه های مورد حمایت ایران هنوز مسئولیت خود را در آخرین حمله اعلام نکرده اند.
مقام ارشد دولت آمریکا گفت «هدف جلسه کاخ سفید این بود که مجموعه درستی از گزینه ها تنظیم و به پرزیدنت ارائه شود تا هدف بازدارندگی داشته باشند و ایرانی ها و شبه نظامیان شیعه در عراق به نیروهای ما حمله نکنند».
یک گروه مسلح عراق در اکتبر اعلام کرد که اگر دولت عراق یک برنامه زمانی برای خروج نیروهای آمریکا تنظیم کند حملات موشکی علیه آنها انجام نمی دهد.
مقام های امنیتی عراق می گویند حمله موشکی به سفارت آمریکا در ۱۸ نوامبر گواه روشنی بر این بود که حملات گروه های مورد حمایت ایران به پایگاه های آمریکا از سر گرفته شده است.
آمریکا در حال کاهش نیروهای نظامی مستقر در عراق است. حدود ۵ هزار سرباز آمریکایی در عراق حضور دارند.
دولت آمریکا گفت «اگر دولت عراق جلوی گروه های هم پیمان با ایران را نگیرد سفارت آمریکا در عراق تعطیل می شود».

 



ایران و اسرائیل: تقابل پاسخ‌ها و معادلات قدرت و بازدارندگی

تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
TT

ایران و اسرائیل: تقابل پاسخ‌ها و معادلات قدرت و بازدارندگی

تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)

آمریکا همیشه کار درست را انجام می‌دهد، اما پس از تجربه تمامی گزینه‌های دیگر. این سخن وینستون چرچیل درباره آمریکاست که به‌خوبی به وضعیت کنونی درگیری ایران و اسرائیل از زمان انقلاب ایران در اواخر دهه ۱۹۷۰ می‌پردازد. اسرائیل و ایران از تمام راه‌های مختلف در این نبرد استفاده کرده‌اند؛ از جنگ نیابتی و عملیات اطلاعاتی تا تقابل مستقیم. همکاری ایران و اسرائیل در ماجرای ایران-کنترا در دهه ۱۹۸۰ تنها استثنا بود که به درخواست آمریکا صورت گرفت. هرچند شرایط تغییر کرده است، بازیگران همچنان همان‌ها هستند. حتی می‌توان گفت که آمریکا تا کنون، به‌جز تلاش جیمی کارتر برای آزادسازی گروگان‌های آمریکایی در تهران در سال ۱۹۸۰، به‌طور مستقیم ایران را هدف نظامی قرار نداده است. همچنین ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس، که در عراق در سال ۲۰۲۰ و با توجیه ترامپ مبنی بر «تهدید قریب‌الوقوع» انجام شد، نمونه‌ای دیگر از این رویکرد است.

رهبر ایران علی خامنه‌ای در دیداری در تهران در روز یکشنبه سخنرانی می‌کند (خبرگزاری غرب آسیا - رویترز)

قدرت تصویر

امروزه، تصویر به عنصر مهمی برای نمایش پیروزی یا شکست تبدیل شده است. در عصر دیجیتال، تصویر خود پیام است، همان‌طور که فیلسوف فرانسوی، رژی دوبریه، اشاره می‌کند. تصویر امروز همپای توپ و هواپیما و جنگ سایبری حرکت می‌کند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ماه گذشته تصویری منتشر کرد که نشان می‌داد دستور ترور حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، را صادر می‌کند. همچنین، هفته گذشته، از مرکز فرماندهی و کنترل وزارت دفاع اسرائیل، تصاویری از نتانیاهو در حال رهبری جنگ علیه ایران منتشر شد. در مقابل، ایران هم تصویری از سرتیپ امیر علی حاجی زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، در حال صدور دستور شلیک موشک به اسرائیل در اوایل اکتبر و طی عملیات «وعده صادق-۲» منتشر کرد. پس از آن، تصویری از آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در حال اعطای نشان به حاجی زاده منتشر شد.

هنگام اجرای عملیات «وعده صادق-۲»، تصاویر موشک‌های ایرانی که در هوا پخش می‌شد، به‌طور زنده در رسانه‌ها نمایش داده شد. این تصاویر برای داخل اسرائیل نگران‌کننده بود، زیرا به دلیل کوچک بودن مساحت اسرائیل، صدمات قابل توجهی می‌توانست وارد شود. اما در پاسخ اخیر اسرائیل، چنین تصویری از نمایش قدرت وجود نداشت، هرچند وسعت و قدرت ابزارهای استفاده‌شده از سوی اسرائیل بسیار بیشتر بود. دلیل این تفاوت چیست؟

تصویری ماهواره‌ای گرفته شده توسط شرکت «پلانت لبز» خسارات وارده به تأسیسات نظامی پارچین در جنوب شرقی تهران را در تاریخ ۲۴ اکتبر نشان می‌دهد (رویترز)

حمایت پشت پرده

همواره باید به دنبال حامیان این درگیری‌ها بود. آمریکا نقشی عملیاتی در غزه و کنترلی در لبنان ایفا می‌کند. در غزه، اسرائیل با هدایت آمریکا و تحت نظارت‌های گاه محدود و گاه شدید واشنگتن عمل می‌کند. اما در لبنان، جنگ تحت هدایت اسرائیل با آزادی عملی بیشتری از سوی آمریکا پیش می‌رود. در سطح ژئوپلیتیکی و در رابطه با ایران، آمریکا با محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای مواجه است که نمی‌تواند آن‌ها را نادیده بگیرد.

معادلات قدرت و بازدارندگی

در معادلات کنونی قدرت و بازدارندگی منطقه‌ای، پس از واکنش اخیر اسرائیل به ایران، نکات زیر قابل بررسی هستند:

در زمان جنگ، بازدارندگی از بین می‌رود و برای بازسازی آن، استفاده از خشونت تنها راه است. ایران نشان داده که می‌تواند به عمق اسرائیل حمله کند و اسرائیل نیز ثابت کرده که بازوی قدرتمندش به ایران می‌رسد. اما هنوز هیچ یک موفق به تثبیت معادلات بازدارندگی جدیدی نشده‌اند که آینده نظم منطقه‌ای را تعیین کند.

با واکنش اسرائیل، دینامیک جنگ در صحنه‌های لبنان و غزه دوباره فعال شده است، زیرا پس از هر پاسخ، اجراکننده در حالت دفاعی قرار می‌گیرد و منتظر واکنش طرف مقابل می‌ماند.

بنیامین نتانیاهو در جلسه امنیتی در وزارت دفاع در تل‌آویو در جریان حمله‌ای که آخر هفته گذشته ایران را هدف قرار داد (دفتر رسانه‌ای دولت اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)

ایران نمی‌تواند خود را ضعیف نشان دهد، زیرا ضعف به معنای دعوت از دشمن به حمله است. هنری کیسینجر گفته است که ضعف، تجاوز را جلب می‌کند؛ ازاین‌رو، ایران باید با اقدامات خود نشان دهد که قدرتمند است.

مبدأ «صبر استراتژیک» دیگر برای ایران با شرایط فعلی مطابقت ندارد، چرا که ایران در وضعیت بحرانی استراتژیک قرار دارد. اگر پاسخ دهد، مشکل ایجاد می‌شود و اگر پاسخ ندهد، ضعف نشان می‌دهد. گزارش‌ها حاکی از این است که اسرائیل در حمله اخیر خود، تمامی سامانه‌های دفاعی ایران را هدف قرار داده است که در صورت صحت، به اسرائیل امکان پرواز آزادانه در آسمان ایران را می‌دهد.

این شرایط برای اسرائیل هم صادق است. ضعف، حتی در حد تصور، برای اسرائیل مسئله‌ای مرگ و زندگی است. دیوید بن گوریون به موشه دایان گفت که اسرائیل با شکست در اولین جنگ سقوط می‌کند.

مشکل ایران در این است که هنگام پاسخ، تنها و بدون حمایت خارجی است، به‌ویژه پس از تضعیف نیروهای متحدش، مانند حزب‌الله. در مقابل، اسرائیل با حمایت کامل آمریکا واکنش نشان می‌دهد.

پایان دادن به چرخه پاسخ‌ها

پایان دادن به چرخه پاسخ‌ها و پاسخ به پاسخ، نیاز به ترتیب و شرایط خاصی دارد که همه طرف‌ها بتوانند آن را بپذیرند. به نظر می‌رسد که هنوز شرایط به این مرحله نرسیده است.