مأمور سابق سیا: ایران مسئول اصلی بمب‌گذاری لاکربی است

مأمور سابق سیا: ایران مسئول اصلی بمب‌گذاری لاکربی است
TT

مأمور سابق سیا: ایران مسئول اصلی بمب‌گذاری لاکربی است

مأمور سابق سیا: ایران مسئول اصلی بمب‌گذاری لاکربی است

یک مأمور سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) گفت که ایران مسئول اصلی بمب‌گذاری لاکربی در سال ۱۹۸۸ است و نه لیبی.
جان هولت پرفسور علوم سیاسی در مقاله‌ای که در وب سایت «تایمز اسرائیل» منتشر شد، دربارهٔ انفجار هواپیمای پان آمریکن بر فراز لاکربی اسکاتلند در سال ۱۹۸۸ صحبت کرد و نوشت: «من و بسیاری از افسران اطلاعاتی معتقد نیستیم که لیبی مسئول بمب‌گذاری است، بلکه بر اساس شواهد اولیه، ایران مسئول واقعی این حمله مرگبار است».
در روز ۲۱ دسامبر سال ۱۹۸۸–۳۲ سال پیش- این انفجار در یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ بر فراز شهر لاکربی اسکاتلند ۲۷۰ کشته برجای گذاشت.
بیشتر قربانیان پرواز ۱۰۳ لندن به نیویورک شهروندان آمریکایی بودند. یازده نفر هم در اثر اصابت هواپیما به زمین کشته شدند.
پیش از این، وزارت دادگستری آمریکا «محمد مسعود ابوعجیله»، شهروند لیبی را به اتهام شرکت در این بمب‌گذاری قرار داد.
اما جان هولت معتقد است که «شواهد علیه مسعود بسیار ناچیز است». او افزود که این شواهد «توجه از جنایتکار واقعی یعنی ایران» را دور می‌کند.
این مأمور سابق سیا، دولت آمریکا را به کتمان شواهد متهم کرد.
هولت بر لزوم «کنار گذاشتن روش‌های معمول سیا برای زیباسازی گزارش‌های اطلاعاتی» و اتکا به حقایق تأکید کرد و افزود، «من خواهان بررسی پرونده با توجه به شواهد علیه ایران و بی نظمی در ارائه شواهد توسط دولت آمریکا در دادگاه اول هستم».
هولت از دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا خواست که قبل از ترک کاخ سفید در این ماه برای مجازات «رهبری ایران به خاطر بمب‌گذاری در لاکربی» گام بردارد.
وی افزود: «ایالات متحده و اسرائیل باید با ما همکاری کنند تا تأسیسات اصلی نظامی در ایران، اردوگاه‌های آموزشی سپاه پاسداران و همه تأسیسات هسته ای اعلام شده یا مخفی را هدف قرار دهند، قبل از اینکه ایران قدرت کافی برای حمله جدید را به دست آورد و این همان کاری است که آنها انجام خواهند داد».
هولت در مقاله خود هیچ دلیل ملموسی در مورد اثبات ادعای خود در این پرونده ارائه نداد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.