واشنگتن: افزایش غنی‌سازی ۲۰ درصدی، باج‌خواهی هسته‌ای ایران است

 واشنگتن: افزایش غنی‌سازی ۲۰ درصدی، باج‌خواهی هسته‌ای ایران است
TT

واشنگتن: افزایش غنی‌سازی ۲۰ درصدی، باج‌خواهی هسته‌ای ایران است

 واشنگتن: افزایش غنی‌سازی ۲۰ درصدی، باج‌خواهی هسته‌ای ایران است

ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه، تصمیم ایران برای غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم را محکوم کرد و آن را تلاشی آشکار برای «باج‌گیری هسته‌ای» دانست.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، کارشناسان این موضع‌گیری را تلاش دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه در حال خروج از کاخ سفید، برای تحت فشار قرار دادن رئیس‌جمهور بعدی جو بایدن دموکرات خود می‌دانند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: غنی‌سازی اورانیوم تا ۲۰ درصد در فردو، یک تلاش آشکار در راستای تشدید کمپین باج‌خواهی هسته‌ای این کشور است. این تلاش همچنان به شکست خواهد انجامید.
این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین گفت: اطمینان داریم که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، فعالیت‌های جدید هسته‌ای ایران را زیر نظر خواهد داشت و آن را گزارش خواهد کرد.
این واکنش آمریکا پس از آن مطرح می‌شود که تهران اعلام کرد مراحل غنی سازی اورانیوم را با تأسیسات ۲۰ درصدی در تأسیسات فردو آغاز کرده‌است، که بسیار بالاتر از آن تعهدی است که در توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ بین تهران و شش قدرت بزرگ در سال ۲۰۱۵ مشخص شده‌است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید کرد که ایران غنی سازی اورانیوم تا ۲۰ درصد را آغاز کرده‌است.
این خطرناکترین اقدام در مجموعه اقداماتی است که ایران انجام داده و از طریق آن از اکثر تعهدات اصلی خود در توافق هسته ای در پاسخ به خروج یک جانبه ایالات متحده از این توافق‌نامه در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه تهران عقب‌نشینی کرده‌است.
این تحول با توجه به افزایش تنش‌ها طی روزهای گذشته بین ایران و ایالات متحده و هشدارهای متقابل در مورد لغزش آن به سمت یک تشدید امنیتی طی چند هفته باقی مانده برای دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جمهوریخواه در قدرت صورت می‌گیرد.
کارشناسان واکنش آمریکا را تلاش دولت ترامپ برای تحت فشار قرار دادن دولت بعدی دموکرات‌ها در این پرونده می‌دانند، به ویژه از آنجایی که جو بایدن رئیس‌جمهور منتخب که از ۲۰ ژانویه روی کار می‌آید، به قصد خود برای «تغییر مسیر» و فعال سازی گزینه دیپلماسی با ایران در صورت بازگشت کامل به تعهدات هسته ای خود اشاره کرده‌است.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»