با علم و نظر تیم بازرسان آژانس انرژی هسته ای، دولت ایران امروز دوشنبه در گسترده‌ترین اقدام ناقض برجام، اعلام کرد، فرایند تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در مجتمع زیرزمینی فردو آغاز شده‌است. این اقدامات از سوی ایران می‌تواند تلاش‌های دولت بایدن برای پیوستن دوباره به توافق را با مشکل روبرو کند.
این اقدام ایران، سه روز پس از ارسال نامه‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دربارهٔ برنامه خود برای «غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد» صورت می‌گیرد. افزایش خلوص غنی‌سازی اورانیوم بخشی از مصوبه مجلس ایران موسوم به «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» برای کاهش تعهدات هسته‌ای ایران بود که رئیس مجلس حدود سه هفته پیش آن را برای اجرا ابلاغ کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، علی ربیعی سخنگوی دولت ایران گفته‌است: دقایقی پیش فرایند تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در مجتمع غنی‌سازی فردو آغاز شده‌است.
سخنگوی دولت ایران افزود: رئیس‌جمهور در روزهای گذشته دستور راه اندازی غنی سازی ۲۰ درصد را صادر کرد و از ساعاتی پیش پس از انجام اقدامات اولیه از قبیل اطلاع‌رسانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تحویل پرسشنامه طراحی بر مبنای تعهدات پادمانی کشور، فرایند تزریق گاز شروع شد و تا ساعاتی دیگر اولین محصول UF۶ به دست خواهد آمد.
* آژانس تأیید کرد
همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از یک سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت: «بازرسان آژانس در حال رصد فعالیت‌های سایت غنی‌سازی سوخت فردو در ایران هستند».
این سخنگو همچنین اشاره کرد بر اساس اطلاعات دریافتی از بازرسان انتظار می‌رود رافائل گروسی مدیرکل آژانس، گزارشی را در این زمینه به کشورهای عضو ارائه دهد.
پیشتر، کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین خبر داده بود که ایران روز ۱۱ دی‌ماه آژانس را از قصد خود برای غنی‌سازی ۲۰ درصدی مطلع کرده بود.
وی گفت که «بازرسان آژانس مهر و موم یک سیلندر ۱۳۷٫۲ کیلوگرمی اورانیوم ۴٫۱ درصد را برداشته و این سیلندر به خط تولید وصل و تولید اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد از سوی ایران آغاز شد».
اواخر هفته گذشته، ایران در نامه‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نهاد نظارتی سازمان ملل متحد، از برنامه خود برای «غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد» در فردو واقع در دل کوه خبر داده‌است.
در مقابل، اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۱۵ دی‌ماه هشدار داد اقدام ایران برای آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی «انحراف قابل ملاحظه» از تعهداتش در برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام خواهد بود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، پیتر استانو سخنگوی اتحادیه اروپا، اظهار کرد بروکسل قبل از اینکه تصمیمی اتخاذ کند منتظر دریافت گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز دوشنبه می‌ماند.
استانو تأکید کرد که این موضوع «مانع جدی در مسیر عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای» است.
* تازه‌ترین تخلف ایران
این تصمیم غنی سازی، که آخرین نقض توافقنامه از سوی ایران است، همزمان با تشدید تنش‌ها میان تهران و ایالات متحده در آخرین روزهای دولت رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در اولین سالگرد کشته شدن مغز متفکر عملیات خارجی سپاه پاسداران قاسم سلیمانی است.
پس از کشته شدن محسن فخری زاده معاون وزیر دفاع ایران، حسن روحانی رئیس‌جمهور این اقدام را ضربه ای به تلاش‌های دیپلماتیک دانست، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز علی اکبر صالحی گفت که از این اقدام «غیرعاقلانه» متعجب شده‌است. دولت ایران در ابتدا از اقدام مجلس انتقاد کرده بود که خیلی زود مورد حمایت شورای نگهبان قرار گرفت.
با این حال، وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که در صورت تصویب، دولت موظف است هرگونه قانون مجلس را اجرا کند.
قبل از تصویب این قانون، از اواسط ماه نوامبر، روحانی پیام‌های زیادی به رئیس‌جمهور منتخب آمریکا فرستاد و پیشنهاد داد اوضاع را به قبل از روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در ژانویه ۲۰۱۷ برگرداند، اما افزایش ۲۰ درصدی غنی سازی اورانیوم پرونده ایران را قبل از از سرگیری مذاکرات هسته ای در سال ۲۰۱۳ بازگرداند.
* هشدار اسرائیل
بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل نیز آن را اقدامی در جهت توسعه برنامه هسته‌ای نظامی تهران خواند. او بار دیگر تاکیده کرده‌است: «اسرائیل به ایران اجازه تولید سلاح هسته‌ای نمی‌دهد».
آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی معتقدند که ایران یک برنامه مخفی و هماهنگ شده سلاح‌های هسته ای داشته‌است که در سال ۲۰۰۳ متوقف کرد.
به گزارش خبرگزاری آلمان، کارشناس امور خارجه دموکرات‌های مسیحی، حزب آنگلا مرکل صدراعظم آلمان خواستار اعمال تحریم ایران به دلیل برنامه‌های غنی سازی اورانیوم شد.
یورگن هارت روز گذشته در یک بیانیه مطبوعاتی گفت که رژیم در تهران بار دیگر نشان داده‌است که به مفاد یا روح توافق هسته ای (وین) احترام نمی‌گذارد. به همین دلیل است که هیچ گونه راه فراری از مجازات سختگیرانه ای علیه ایران وجود ندارد. روسیه و چین باید از این مسیر حمایت کنند، زیرا تهدید بالقوه ایران علیه همه کشورها است.
