هشدار اروپا به ایران: تولید اورانیوم فلزی دلالت‌های نظامی خطرناک دارد

عبور یک کارگر از نزدیکی نیروگاه هسته ای بوشهر در جنوب ایران (آرشیویی - رویترز)
عبور یک کارگر از نزدیکی نیروگاه هسته ای بوشهر در جنوب ایران (آرشیویی - رویترز)
TT

هشدار اروپا به ایران: تولید اورانیوم فلزی دلالت‌های نظامی خطرناک دارد

عبور یک کارگر از نزدیکی نیروگاه هسته ای بوشهر در جنوب ایران (آرشیویی - رویترز)
عبور یک کارگر از نزدیکی نیروگاه هسته ای بوشهر در جنوب ایران (آرشیویی - رویترز)

سه کشور اروپایی امروز شنبه در بیانیه ای، دربارهٔ آغاز تولید اورانیوم فلزی به‌عنوان سوخت راکتور تحقیقاتی، به ایران هشدار دادند. 
به گزارش خبرگزاری رویترز، فرانسه، بریتانیا و آلمان نسبت به این اقدام ایران هشدار دادند و گفتند که این اقدام نقض برجام است. 
قدرت‌های اروپایی تأکید کردند که اورانیوم فلزی برای ایران هیچ استفاده غیرنظامی ندارد و کاربرد آن به صورت بالقوه در امور نظامی است و دلالت‌های نظامی خطرناک دارد. 
در این بیانیه مشترک تأکید شده‌است: «ما قویا از ایران می‌خواهیم که به این فعالیت (تولید اورانیوم فلزی) پایان دهد و اگر در حفظ این توافق (برجام) جدی است، بدون فوت وقت به تعهدات خود تحت برنامه جامع اقدام مشترک برگردد». 
پیش از این، گزارش محرمانه آژانس اتمی تأکید کرده بود که فعالیت تحقیق و توسعه برای تولید اورانیوم فلزی به عنوان سوخت راکتور تحقیقاتی در ایران آغاز شده‌است.
بر اساس این گزارش، ایران روز چهارشنبه به آژانس خبر داده‌است که «اصلاح و نصب تجهیزات مربوطه برای فعالیت‌های تحقیق و توسعه» را در کارخانه تولید صفحه سوخت در تأسیسات هسته‌ای اصفهان آغاز کرده‌است. 
ساعتی پس از انتشار این گزارش، کاظم غریب آبادی نماینده دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، این خبر را تأیید کرد و گفت که «تولید اورانیوم فلزی در راستای فعالیت تحقیق و توسعه برای طراحی نوع ارتقا یافته سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران، است». 
ایران در سال ۲۰۱۵، توافق‌نامه وین دربارهٔ پرونده هسته ای ایران با چین، ایالات متحده آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه و آلمان پس از ۱۲ سال تنش امضا کرد.
با این حال، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، کشور خود را از توافق سال ۲۰۱۸ خارج کرد و تحریم‌های اقتصادی ایران را مجدداً اعمال کرد.
در پاسخ، ایران از سال ۲۰۱۹ به تدریج از پایبندی به تعهدات خود در این توافق دست کشید.
تنش‌ها پس از ترور محسن فخری زاده دانشمند هسته ای ایران در ماه نوامبر افزایش یافت.
متعاقباً، قانونی در ماه دسامبر تصویب شد که از دولت ایران می‌خواهد فعالیت‌های تولید اورانیوم غنی شده ۲۰٪ را مستقیماً از سر بگیرد که تهران با انعقاد توافق‌نامه وین موافقت کرد آن را متوقف کند.
این قانون همچنین سازمان انرژی اتمی ایران را «در مدت پنج ماه برای فعال سازی کارخانه تولید اورانیوم فلزی» موظف کرد.
ایران ادعا می‌کند که در صورت لغو تحریم‌های ایالات متحده، بلافاصله این اقدامات را متوقف خواهد کرد.
جو بایدن رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده که از ۲۰ ژانویه سر کار می‌رود، قصد خود را برای بازگشت کشورش به توافق وین ابراز داشت.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.