نامزدهای دولت بایدن دربارهٔ جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای مصمم هستند

هرگونه توافق با تهران باید شامل فعالیت‌های موشکی و مداخلات آن در منطقه باشد

 بلینکن: از «توافق‌های ابراهیم» و به رسمیت شناختن قدس هیچ گونه بازگشتی نخواهیم داشت.. و فلسطینی‌ها حق داشتن یک کشور را دارند
بلینکن: از «توافق‌های ابراهیم» و به رسمیت شناختن قدس هیچ گونه بازگشتی نخواهیم داشت.. و فلسطینی‌ها حق داشتن یک کشور را دارند
TT

نامزدهای دولت بایدن دربارهٔ جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای مصمم هستند

 بلینکن: از «توافق‌های ابراهیم» و به رسمیت شناختن قدس هیچ گونه بازگشتی نخواهیم داشت.. و فلسطینی‌ها حق داشتن یک کشور را دارند
بلینکن: از «توافق‌های ابراهیم» و به رسمیت شناختن قدس هیچ گونه بازگشتی نخواهیم داشت.. و فلسطینی‌ها حق داشتن یک کشور را دارند

اظهارات نامزدهای جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا برای تصدی پست وزیر خارجه آنتونی بلینکن، پست وزیر دفاع لوید آستین و پست مدیر اطلاعات ملی آویرل هاینز مانند ریختن آب سردی بود بر پیکر کسانی که معتقد بودند دولت وی برای پیوستن به مذاکرات با ایران و لغو تحریم‌های اعمال شده از سوی دونالد ترامپ عجله دارد.
علیرغم این واقعیت که مشخص نیست دولت بایدن برای احیای مذاکرات با تهران تاکنون چه مسیری را طی می‌کند، برخی بر این باورند که ممکن است ایران مجبور شود دوباره به رفتار تحریک آمیز و تشدیدی که اخیراً انجام داده‌است فکر کند، چه از طریق آزمایش‌های موشکی و تمرین‌های دریایی، یا تشدید حملات شبه نظامیان در یمن و عراق و دخالت در امور کشورهای منطقه.
در سایه چالش‌های بسیاری که پیش روی بایدن قرار دارد، از جمله انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات عمومی بهار سال آینده و تلاش برای کاهش فشارهای اقتصادی بر آن، در صورت حرکت دولت بایدن به سمت لغو تحریم‌ها و اصرار بر انعقاد توافق‌نامه جدید با آن که شامل برنامه موشک‌های بالستیک و مداخلات آن در منطقه شود، سوالاتی در مورد گزینه‌های موجود مطرح شده‌است.

* عدم پیوستن سریع به مذاکرات
بلینکن و هاینز در جلسات تأیید خود در برابر کمیسیون روابط خارجی و اطلاعاتی سنا گفتند: «ایالات متحده با تصمیم سریع در مورد پیوستن دوباره به توافق هسته ای روبرو نیست».
اگرچه آنها پایبندی اولیه خود به اظهارات قبلی بایدن را تأیید کردند، که در آن وی اظهار داشت، «اگر تهران در ازای کاهش تحریم‌های اقتصادی، از توافق‌نامه برنامه هسته ای پیروی دقیق کند، واشینگتن نیز چنین خواهد کرد»، با این حال، آنها افزودند، «ما با این مسئله بسیار فاصله داریم و رئیس‌جمهور باید ببیند که ایران قبلاً چه کاری انجام داده‌است تا مطابقت خود را با توافق انجام دهد».
بلینکن گفت: «رئیس‌جمهور منتخب معتقد است که اگر ایران به التزام خود برگردد، ما نیز چنین خواهیم کرد.. اما ما از آن به عنوان بستری با متحدان و شرکای خود که یک بار دیگر با ما در یک طرف خواهند بود استفاده خواهیم کرد تا به دنبال یک توافق طولانی‌تر و مستحکم تر باشیم که شامل موارد دیگری مانند موشک‌ها، فعالیت‌های بی‌ثبات کننده ایران و پشتیبانی از گروه‌های نیابتی منطقه ای خود باشد. این هدف ما خواهد بود».
وی افزود: «در نتیجه نقض تعهدات ایران در قبال توافق‌نامه و مقررات مربوط به ذخایر اورانیوم غنی شده و نصب سانتریفیوژها به روش‌های ممنوع، گزارش‌های عمومی تأیید می‌کنند که زمان لازم برای ایران جهت تولید مواد قابل شکافت به منظور ساخت سلاح هسته ای به سه یا چهار ماه پس از آن کاهش یافته‌است».
از سوی دیگر، آستین در جلسه تأیید خود در برابر کمیسیون نیروهای مسلح سنا هشدار داد که ایران تهدیدی برای متحدان ایالات متحده و نیروهای آمریکایی در منطقه است.
وی افزود که ایران به نقش خود به عنوان یک عامل بی‌ثبات کننده ادامه می‌دهد و در حال حاضر تهدیدی برای شرکای ما در منطقه و نیروهای مستقر در آن است.
آستین دربارهٔ پرونده هسته ای خود گفت: «اگر ایران بتواند توانایی‌های هسته ای را به دست آورد، مشکلات ما با آن پیچیده‌تر خواهد شد».
از سوی دیگر، هاینز با اعلام این که تصمیم بازگشت به توافق قریب‌الوقوع نیست، افزود بایدن اظهار داشت که اگر ایران به توافق خود برگردد، ما را نیز به این کار راهنمایی می‌کند.
وی افزود: «اما صادقانه بگویم، من فکر می‌کنم ما هنوز از این مسئله دور هستیم و فکر می‌کنم فرصتی برای رایزنی با کنگره در مورد موضوعات موشک‌های بالستیک و سایر فعالیت‌های بی‌ثبات کننده که ایران در آن دخیل است وجود خواهد داشت و رئیس‌جمهور نیز به این موضوع اشاره کرد و من با او موافق هستم».
با این حال، ارزیابی دقیق شرایط پیرامون تصمیماتی که بایدن در این پرونده اتخاذ می‌کند و اینکه آیا در نهایت منجر به بازگشت ایالات متحده به مذاکره در مورد توافق جدید با ایران می‌شود، خیلی زود است.

* مخالفت دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان
اما بایدن با فشار دموکرات‌ها و جمهوری خواهان مخالف توافق ایران، به رهبری باب مناندز رئیس کمیسیون روابط خارجی و سناتور دموکرات و چاک شومر رهبر برجسته دموکرات‌ها و همچنین بسیاری از جمهوری خواهان، روبرو بود.
آنها در برابر تصویب توافق هسته ای امضا شده توسط دولت باراک اوباما در سال ۲۰۱۵ در سنا ایستادند و نمی‌خواهند قبل از اینکه ایران را مجبور به متوقف کردن آزمایش‌های موشکی و سیاست‌های بی‌ثبات کنند، تحریم‌ها علیه ایران را لغو کنند، واشینگتن با این سیست‌ها مخالف است و نگرانی‌های اسرائیل و کشورهای عربی را افزایش می‌دهد.
بلینکن در پاسخ به سؤال سناتور مناندز مبنی بر اینکه آیا با متحدان واشینگتن هماهنگ خواهد بود یا خیر، گفت که «وقتی صحبت از سیاست ایران می‌شود، بسیار مهم است که دولت بعدی با هم پیمانان و شرکای ما در منطقه، اسرائیل و کشورهای خلیجی، در برخاست و نه فرود شرکت کند.»
وی افزود، «رئیس‌جمهور بایدن به این ایده متعهد است که ایران سلاح هسته ای نخواهد داشت.. ایران دارای سلاح هسته ای یا در آستانه داشتن سلاح هسته ای خطرناک تر از آنچه که واقعاً خواهد بود، خواه حمایت از تروریسم باشد یا تأمین مالی گروه‌های نیابتی».
با این حال، بلینکن معتقد است که توافق هسته ای، از نظر او، موفق شده‌است که راه‌های ایران برای تولید مواد سلاح هسته ای را مسدود کند.
وی گفت: «برجام شامل سرزده‌ترین رژیم بازرسی و کنترل در تاریخ کنترل تسلیحات بود».

* با توافقات ابراهیم و راه حل دو کشور
بلینکن همچنین در مورد روند صلح بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها صحبت کرد و گفت که راه حل دو کشور «هر چقدر هم دور باشد، باز هم بهترین و شاید تنها راه برای تضمین آینده اسرائیل به عنوان یک کشور یهودی و دموکراتیک و البته مستقل شدن کشور فلسطین که آنها استحقاق آن را دارند».
با این حال، وی افزود، «بایدن تصمیم دولت ترامپ برای به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل و نگهداری سفارت ما در آنجا را لغو نخواهد کرد».
وی با اشاره به روندهای عادی سازی اخیر بین اسرائیل و تعدادی از کشورهای عربی، گفت: «من امیدوارم که پیشرفتی که با توافق‌نامه‌های ابراهیم حاصل شده‌است، که من آن را تحسین می‌کنم، پیشرفت بسیار مثبتی خواهد بود و امیدواریم اگر فرصتی فراهم شود، بر اساس آنها حرکت خواهیم کرد».
بلینکن گفت: «من امیدوارم که این امر همچنین باعث افزایش اعتماد و امنیت اسرائیل در روابط اسرائیل با فلسطینی‌ها شود. زیرا خواه ناخواه، این رابطه از بین نخواهد رفت».



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»