بایدن هرگز اجازه ساخت سلاح هسته‌ای را به ایران نمی‌دهد

کشورهای اروپایی نسبت به از بین رفتن فرصت بازگشت به تلاش‌های دیپلماتیک به تهران هشدار دادند

بایدن هرگز اجازه ساخت سلاح هسته‌ای را به ایران نمی‌دهد
TT

بایدن هرگز اجازه ساخت سلاح هسته‌ای را به ایران نمی‌دهد

بایدن هرگز اجازه ساخت سلاح هسته‌ای را به ایران نمی‌دهد

در حالی که روز گذشته کشورهای بزرگ اروپایی نسبت به ادامه نقض متن توافق هسته ای به ایران هشدار دادند، دولت آمریکا با بیان اینکه انتخابات آینده ایران تأثیری در رویکردهای واشینگتن در قبال تهران ندارد، گفت: ایران هرگز نخواهد توانست به تسلیحات اتمی دست پیدا کند.
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، همان‌طور که جو بایدن در دوران نامزدی انتخابات و بعد از ریاست جمهوری به صورت شفاف تأکید کرده، سیاست ایالات متحده این است که ایران نمی‌تواند اجازه ساخت سلاح هسته‌ای را داشته باشد.
وی ادامه داد: ما یک رویکرد دیپلماتیک را دنبال می‌کنیم و می‌خواهیم اطمینان یابیم که ایران هرگز نمی‌تواند سلاح هسته‌ای به دست آورد.
ند پرایس در کنفرانس خبری در وزارت خارجه، در پاسخ به اینکه آیا دولت بایدن با توجه به انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن، با دوستان، شرکا، متحدان و کنگره مشورت کرده‌است، گفت: «ما از دریچه امنیت ملی‌مان و امنیت شرکا و متحدانمان در منطقه به موضوع نگاه می‌کنیم».
پرایس با تکرار موضع دولت بایدن در مورد توافق هسته‌ای ایران گفت: «اگر ایران به پایبندی کامل به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بازگردد، ما نیز چنین خواهیم کرد».
از سوی دیگر، در پی تأیید تولید اورانیوم فلزی از سوی ایران، سه کشور بزرگ اروپایی، روز جمعه ۲۴ بهمن، در بیانیه ای مشترک اعلام کردند که تهران با نقض تهدات خود در توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ فرصت مستقیم بازگشت به دیپلماسی را به مخاطره انداخته‌است.
سه کشور اروپایی امضاکننده برجام، فرانسه، آلمان و بریتانیا گفتند: «با افزایش عدم تبعیت، ایران فرصت دیپلماسی دوباره که اهداف برجام را به‌طور کامل و تمام محقق کند، تضعیف می‌کند».
تروئیکای اروپایی، اعلام کردند ایران طبق برجام به عدم تولید، فرآوری و تحقیق و توسعه فلز اورانیوم به مدت ۱۵ سال تعهد داده‌است.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»