غرب هشدار داد؛ «کابوس» در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای 

تماس‌های بین‌المللی بلینکن و مالی برای اتخاذ رویکرد یکپارچه

غرب هشدار داد؛ «کابوس» در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای 
TT

غرب هشدار داد؛ «کابوس» در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای 

غرب هشدار داد؛ «کابوس» در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای 

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده، در ادامه تلاش های گسترده برای بازگرداندن ایران به «پایبندی کامل» به تعهدات هسته ای، تماس های خود را با همتایان خود از 15 کشور عضو شورای امنیت افزایش داده است.
دیپلمات های غربی به مسئله پایبندی ایران به برجام در مقایسه با مداخله ایران در امور داخلی سایر کشورها «اولویت مطلق» می دهند و معتقدند که در صورت دستیابی تهران به سلاح هسته ای به «یک کابوس» تبدیل می شود.
یک دیپلمات غربی به الشرق الاوسط فاش کرد که این اقدامات و تماس ها به دلیل نزدیک شدن مهلت مقرر در تاریخ 21 فوریه تعیین شده توسط ایران است که به تهران اجازه می دهد اجرای پروتکل اضافی پادمان های هسته ای با آژانس بین المللی انرژی اتمی متوقف کند. 
این دیپلمات که نخواست نامش فاش شود، اضافه کرد که تعلیق اجرای پروتکل اضافی «به معنای خروج بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران نیست»، زیرا آنها می توانند تحت پوشش توافق هسته ای بمانند.
بلینکن پس از گفتگوهای گروهی با همتایان خود از جمله دومنیک راب وزیر خارجه بریتانیا، ژان ایو لودریان همتی فرانسوی و هایکو ماس همتای آلمانی در مورد پرونده ایران، مذاکرات جداگانه ای با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه و وانگ یی وزیر خارجه چین انجام داد و سپس با وزرای خارجه تعدادی از کشورهای عضو شورای امنیت صحبت کرد که آخرین آنها سایمون کوونی ایرلندی بود.
یک دیپلمات فاش کرد که رابرت مالی فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران، در مورد تدوین یک چارچوب چندجانبه با تعدادی از مقامات روسی و چینی گفتگو کرده است ، زیرا «تمایل شدید روسیه و چین برای بازگشت به اجرای کامل همه برجام» وجود دارد.
وی معتقد است که دولت جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده «درک می کند که اگر می خواهد سیاستی موثر در قبال ایران اجرا کند، به توافق هسته ای نیاز دارد».
این دیپلمات غربی که خواست نامش فاش نشود، عنوان کرد که وضعیت پس از شکست سیاست فشار حداکثری و یک جانبه توسط دولت رئیس جمهور سابق دونالد ترامپ برای مهار جاه طلبی های هسته ای رژیم ایران به «یک مرحله حساس» رسیده است.
او با اشاره به تولید اورانیوم فلزی از سوی ایران تأکید کرد که «اکنون وضعیت از نظر غنی سازی، تحقیق یا توسعه نگران کننده است».
این دیپلمات توضیح داد که توافق هسته ای بر اساس اصل تعیین یک بازه زمانی یک و نیم ساله برای ایران است که اگر واقعاً بخواهد، مواد کافی برای ساخت سلاح هسته ای تولید کند. این دوره پس از نقض بسیاری از موارد سوی ایران به بهانه خروج ایالات متحده از برجام، تقریباً نصف شده است.
وی گفت: «تعجب آور نیست که اگر ایالات متحده به توافق بازنگردد، ایران همچنان تمایل خود را برای خروج از توافق نشان دهد». او با اشاره به اینکه «تهدید هسته ای مهم ترین مسئله است»، گفت: همه تهدیدهای دیگر به دلیل محوریت بر پایه سلاح های معمولی، از جمله موشک های بالستیک، و دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر و بی ثباتی منطقه ای «با ایران هسته ای کاملاً متفاوت به نظر می رسد».
وی توضیح داد: «اکنون بحث در مورد رژیم ایران است که با سلاح های متعارف همسایگان خود را بی ثبات می کند (...) اگر ایران به سلاح هسته ای دست یابد، این یک کابوس خواهد بود ، چیزی جز این نیست».
این دیپلمات غربی معتقد است بازگشت به توافق هسته ای «راهی صحیح» است تا جامعه جهانی بتواند مذاکرات واقعی درباره فعالیت های ایران در منطقه را آغاز کند «خواه عراق ، سوریه ، یمن باشد یا لبنان و همچنین حمایتی که ایران در اختیار بازیگران دیگری مانند حماس و دیگران قرار می دهد».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»