غرب هشدار داد؛ «کابوس» در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای 

تماس‌های بین‌المللی بلینکن و مالی برای اتخاذ رویکرد یکپارچه

غرب هشدار داد؛ «کابوس» در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای 
TT

غرب هشدار داد؛ «کابوس» در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای 

غرب هشدار داد؛ «کابوس» در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای 

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده، در ادامه تلاش های گسترده برای بازگرداندن ایران به «پایبندی کامل» به تعهدات هسته ای، تماس های خود را با همتایان خود از 15 کشور عضو شورای امنیت افزایش داده است.
دیپلمات های غربی به مسئله پایبندی ایران به برجام در مقایسه با مداخله ایران در امور داخلی سایر کشورها «اولویت مطلق» می دهند و معتقدند که در صورت دستیابی تهران به سلاح هسته ای به «یک کابوس» تبدیل می شود.
یک دیپلمات غربی به الشرق الاوسط فاش کرد که این اقدامات و تماس ها به دلیل نزدیک شدن مهلت مقرر در تاریخ 21 فوریه تعیین شده توسط ایران است که به تهران اجازه می دهد اجرای پروتکل اضافی پادمان های هسته ای با آژانس بین المللی انرژی اتمی متوقف کند. 
این دیپلمات که نخواست نامش فاش شود، اضافه کرد که تعلیق اجرای پروتکل اضافی «به معنای خروج بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران نیست»، زیرا آنها می توانند تحت پوشش توافق هسته ای بمانند.
بلینکن پس از گفتگوهای گروهی با همتایان خود از جمله دومنیک راب وزیر خارجه بریتانیا، ژان ایو لودریان همتی فرانسوی و هایکو ماس همتای آلمانی در مورد پرونده ایران، مذاکرات جداگانه ای با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه و وانگ یی وزیر خارجه چین انجام داد و سپس با وزرای خارجه تعدادی از کشورهای عضو شورای امنیت صحبت کرد که آخرین آنها سایمون کوونی ایرلندی بود.
یک دیپلمات فاش کرد که رابرت مالی فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران، در مورد تدوین یک چارچوب چندجانبه با تعدادی از مقامات روسی و چینی گفتگو کرده است ، زیرا «تمایل شدید روسیه و چین برای بازگشت به اجرای کامل همه برجام» وجود دارد.
وی معتقد است که دولت جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده «درک می کند که اگر می خواهد سیاستی موثر در قبال ایران اجرا کند، به توافق هسته ای نیاز دارد».
این دیپلمات غربی که خواست نامش فاش نشود، عنوان کرد که وضعیت پس از شکست سیاست فشار حداکثری و یک جانبه توسط دولت رئیس جمهور سابق دونالد ترامپ برای مهار جاه طلبی های هسته ای رژیم ایران به «یک مرحله حساس» رسیده است.
او با اشاره به تولید اورانیوم فلزی از سوی ایران تأکید کرد که «اکنون وضعیت از نظر غنی سازی، تحقیق یا توسعه نگران کننده است».
این دیپلمات توضیح داد که توافق هسته ای بر اساس اصل تعیین یک بازه زمانی یک و نیم ساله برای ایران است که اگر واقعاً بخواهد، مواد کافی برای ساخت سلاح هسته ای تولید کند. این دوره پس از نقض بسیاری از موارد سوی ایران به بهانه خروج ایالات متحده از برجام، تقریباً نصف شده است.
وی گفت: «تعجب آور نیست که اگر ایالات متحده به توافق بازنگردد، ایران همچنان تمایل خود را برای خروج از توافق نشان دهد». او با اشاره به اینکه «تهدید هسته ای مهم ترین مسئله است»، گفت: همه تهدیدهای دیگر به دلیل محوریت بر پایه سلاح های معمولی، از جمله موشک های بالستیک، و دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر و بی ثباتی منطقه ای «با ایران هسته ای کاملاً متفاوت به نظر می رسد».
وی توضیح داد: «اکنون بحث در مورد رژیم ایران است که با سلاح های متعارف همسایگان خود را بی ثبات می کند (...) اگر ایران به سلاح هسته ای دست یابد، این یک کابوس خواهد بود ، چیزی جز این نیست».
این دیپلمات غربی معتقد است بازگشت به توافق هسته ای «راهی صحیح» است تا جامعه جهانی بتواند مذاکرات واقعی درباره فعالیت های ایران در منطقه را آغاز کند «خواه عراق ، سوریه ، یمن باشد یا لبنان و همچنین حمایتی که ایران در اختیار بازیگران دیگری مانند حماس و دیگران قرار می دهد».



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.