بلینکن و همتایان اروپایی برنامه هسته‌ای ایران را بررسی می‌کنند

مدیرکل آژانس اتمی برای بحث درباره پروتکل الحاقی به تهران سفر می‌کند

بلینکن و همتایان اروپایی برنامه هسته‌ای ایران را بررسی می‌کنند
TT

بلینکن و همتایان اروپایی برنامه هسته‌ای ایران را بررسی می‌کنند

بلینکن و همتایان اروپایی برنامه هسته‌ای ایران را بررسی می‌کنند

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده امروز با همتایان فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی خود درباره پرونده هسته ای ایران رایزنی می کند، این در حالی است که تهران اصرار دارد با کاهش تعهدات هسته ای خود در هفته آینده، به سمت محدودکردن بازرسی های اضافی توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش برود، مسئله ای که باعث شد رافائل گروسی مدیرکل آژانس، شنبه آینده برای گفتگو در مورد آینده همکاری ها به تهران سفر کند.
طبق بیانیه روز گذشته وزارت امور خارجه فرانسه، وزیر امور خارجه ایالات متحده قرار است در جلسه مجازی با همتایان خود ژان ایو لودریان، هایکو ماس و دومینیک راب «به مسائل عمدتا ایران و امنیت منطقه ای در خاورمیانه» خواهند پرداخت.
آنتونی بلینکن همچنین در مصاحبه ای تاکید کرد که «هم اکنون مسیر دیپلماسی باز است».
وزیر خارجه آمریکا همچنین هشدار داد: «زمان تولید مواد شکافت‌پذیر برای ایران که برجام آن را به یکسال عقب رانده بود، کمتر شده است. اکنون، این زمان به سه یا چهار ماه کاهش یافته است».
به گفته وزیر امور خارجه آمریکا، کار بر روی یک توافق نامه بلند مدت و جدی تر از توافق 2015 ضروری است. 
بلینکن معتقد است که چنین توافقی باید شامل برنامه موشک های بالستیک ایران و اقدامات بی ثبات کننده تهران در منطقه باشد.
در این میان، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان روز چهارشنبه در جریان مکالمه ای تلفنی با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران از عدم پایبندی ایران به تعهداتش در چهارچوب برجام ابراز نگرانی کرد و گفت که زمان ارسال سیگنال های مثبت در راستای تقویت اعتماد و احتمال موفقیت دیپلماسی فرا رسیده است.
در همین راستا، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ضمن اعلام اینکه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه به تهران سفر می‌کند، گفت که مدیرکل آژانس با مقامات ارشد ایرانی برای بررسی اقدام برنامه ریزی شده ایران در 23 ماه جاری جهت کنار گذاشتن پروتکل بازرسی اضافی گفت‌وگو خواهد کرد. 
همزمان، آژانس بین المللی نسبت به تحت تأثیر قرار گرفتن رصد فعالیت های تأیید برنامه هسته ای ایران هشدار داد.
پیش از آن، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی اعلام کرده ایران قصد دارد دستگاه‌های سانتریفیوژ بیشتری در تأسیسات هسته‌ای نطنز نصب کند.
خبرگزاری رویترز با استناد به گزارشی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشته ایران نهاد دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل را از قصد خود برای نصب سانتریفیوژ‌های پیشرفته IR-۲m در یک تأسیسات زیرزمینی غنی‌سازی اورانیوم در نطنز مطلع کرده است.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.