بلینکن و همتایان اروپایی برنامه هسته‌ای ایران را بررسی می‌کنند

مدیرکل آژانس اتمی برای بحث درباره پروتکل الحاقی به تهران سفر می‌کند

بلینکن و همتایان اروپایی برنامه هسته‌ای ایران را بررسی می‌کنند
TT

بلینکن و همتایان اروپایی برنامه هسته‌ای ایران را بررسی می‌کنند

بلینکن و همتایان اروپایی برنامه هسته‌ای ایران را بررسی می‌کنند

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده امروز با همتایان فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی خود درباره پرونده هسته ای ایران رایزنی می کند، این در حالی است که تهران اصرار دارد با کاهش تعهدات هسته ای خود در هفته آینده، به سمت محدودکردن بازرسی های اضافی توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش برود، مسئله ای که باعث شد رافائل گروسی مدیرکل آژانس، شنبه آینده برای گفتگو در مورد آینده همکاری ها به تهران سفر کند.
طبق بیانیه روز گذشته وزارت امور خارجه فرانسه، وزیر امور خارجه ایالات متحده قرار است در جلسه مجازی با همتایان خود ژان ایو لودریان، هایکو ماس و دومینیک راب «به مسائل عمدتا ایران و امنیت منطقه ای در خاورمیانه» خواهند پرداخت.
آنتونی بلینکن همچنین در مصاحبه ای تاکید کرد که «هم اکنون مسیر دیپلماسی باز است».
وزیر خارجه آمریکا همچنین هشدار داد: «زمان تولید مواد شکافت‌پذیر برای ایران که برجام آن را به یکسال عقب رانده بود، کمتر شده است. اکنون، این زمان به سه یا چهار ماه کاهش یافته است».
به گفته وزیر امور خارجه آمریکا، کار بر روی یک توافق نامه بلند مدت و جدی تر از توافق 2015 ضروری است. 
بلینکن معتقد است که چنین توافقی باید شامل برنامه موشک های بالستیک ایران و اقدامات بی ثبات کننده تهران در منطقه باشد.
در این میان، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان روز چهارشنبه در جریان مکالمه ای تلفنی با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران از عدم پایبندی ایران به تعهداتش در چهارچوب برجام ابراز نگرانی کرد و گفت که زمان ارسال سیگنال های مثبت در راستای تقویت اعتماد و احتمال موفقیت دیپلماسی فرا رسیده است.
در همین راستا، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ضمن اعلام اینکه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه به تهران سفر می‌کند، گفت که مدیرکل آژانس با مقامات ارشد ایرانی برای بررسی اقدام برنامه ریزی شده ایران در 23 ماه جاری جهت کنار گذاشتن پروتکل بازرسی اضافی گفت‌وگو خواهد کرد. 
همزمان، آژانس بین المللی نسبت به تحت تأثیر قرار گرفتن رصد فعالیت های تأیید برنامه هسته ای ایران هشدار داد.
پیش از آن، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی اعلام کرده ایران قصد دارد دستگاه‌های سانتریفیوژ بیشتری در تأسیسات هسته‌ای نطنز نصب کند.
خبرگزاری رویترز با استناد به گزارشی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشته ایران نهاد دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل را از قصد خود برای نصب سانتریفیوژ‌های پیشرفته IR-۲m در یک تأسیسات زیرزمینی غنی‌سازی اورانیوم در نطنز مطلع کرده است.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»