واشنگتن ایران را به پایبندی کامل به بازرسی‌های هسته‌ای فراخواند

بی‌اعتنایی آمریکا به اظهارات رهبر ایران: منتظر پاسخ دعوت به مذاکرات هستیم

واشنگتن ایران را به پایبندی کامل به بازرسی‌های هسته‌ای فراخواند
TT

واشنگتن ایران را به پایبندی کامل به بازرسی‌های هسته‌ای فراخواند

واشنگتن ایران را به پایبندی کامل به بازرسی‌های هسته‌ای فراخواند

واشنگتن تهدید رهبر ایران برای افزایش ۶۰ درصدی غنی سازی اورانیوم را کم ارزش دانست و ضمن ابراز نگرانی از توافق موقت میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از تهران خواست تا «به‌طور کامل» به بازرسی از فعالیت‌های هسته‌ای خود پایبند باشد.
ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ضمن قدردانی از سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران، مجدداً از ایران خواست که «به‌طور کامل به تعهدات خود در زمینه تأیید صحت برنامه هسته‌ای و منع گسترش تسلیحات هسته‌ای عمل کند».
وی بر تمایل واشنگتن برای شرکت در مذاکرات با ایران درخصوص بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ تأکید کرد.
خبرگزاری رویترز به نقل از پرایس گفت که «بحث ایران در مورد غنی سازی ۶۰ درصدی یک تهدید به نظر می‌رسد و ما به فرضیات پاسخ نمی‌دهیم».
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ادامه داد: ما مطمئناً نگران شنیدن این موضوع هستیم که ایران در این هفته محدودیت پروتکل اضافی و اقدامات دیگر را کاهش می‌دهد.
 پرایس در نشست خبری روزانه خود گفت: ما ایران را مسئول حملاتی که نیروی‌های نیابتی این کشور علیه آمریکایی‌ها در عراق انجام می‌دهند، می‌دانیم.
وی افزود: ما در اوج‌گیری تنش‌ها که ایران از آن برای دستیابی به هدف خود در بی‌ثبات سازی عراق استفاده می‌کند مشارکت نخواهیم کرد.
از سوی دیگر، جن ساکی سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه در کنفرانسی خبری گفت: متحدان اروپایی واشینگتن در انتظار پاسخ ایران به شرکت در مذاکرات هسته‌ای طی نشستی غیررسمی مقرر در چارچوب کشورهای امضا کننده برجام هستند.
در این میان، یک مقام آمریکایی در واکنش به اظهارات رهبر ایران دربارهٔ احتمال «غنی‌سازی ۶۰ درصدی» اورانیوم توسط این کشور، گفت که تهران هنوز چنین گامی برنداشته و واشینگتن همچنان منتظر است ببیند آیا ایران به مذاکرات بازمی‌گردد یا نه.
رویترز به نقل از این مقام ارشد آمریکایی که نامش فاش نشده‌است، نوشت هر چند اظهارات رهبر ایران «نگران‌کننده است» اما ایران هنوز چنین گامی برنداشته است.
این مقام بلندپایه دولت آمریکا گفته‌است: طبیعی است تا زمانی که مذاکرات از سرگرفته شود، طرفین برای بالا بردن نرخ، سخنانی بیان خواهند کرد اما بهتر است صبور بود و دید آیا ایران نمایندگان خود را به میز مذاکرات بازمی‌گرداند یا نه.
با این حال، این مقام آمریکایی گفته‌است «شکی نیست که اگر تفاهم به‌دست نیاید، ایران به گسترش برنامه هسته‌ای خود ادامه خواهد داد؛ چه غنی‌سازی اورانیوم با غلظت ۶۰ درصدی باشد که رهبر ایران از آن سخن گفته یا اقدامی دیگر».
تلویزیون رسمی ایران امروز گزارش داد که علی خامنه‌ای در جمع مقامات این کشور اظهار کرد که «در صورت نیاز» و برای پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای می‌توان سطح غنی‌سازی اورانیوم را به ۶۰ درصد نیز افزایش داد. وی تأکید کرد که موضع حکومتش تغییر نخواهد کرد و «تسلیم فشارها نخواهد شد».



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.