ایران تشدید هسته‌ای می‌کند؛ جناح‌های آن موشکی

حمله به سفارت ایالات متحده در بغداد.. واشنگتن به دنبال تقویت و طولانی‌کردن توافق هسته‌ای

ایران تشدید هسته‌ای می‌کند؛ جناح‌های آن موشکی
TT

ایران تشدید هسته‌ای می‌کند؛ جناح‌های آن موشکی

ایران تشدید هسته‌ای می‌کند؛ جناح‌های آن موشکی

یک روز بعد از توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد بازرسی‌ها برای مدت سه ماه، علی خامنه‌ای رهبر ایران، با اعلام افزایش ۶۰ درصدی میزان غنی‌سازی اورانیوم اوضاع را مجدداً متشنج کرد، همزمان جناح‌های مسلح عراقی وفادار به تهران نیز با پرتاب چندین راکت، سفارت آمریکا در بغداد را هدف قرار دادند.
خامنه‌ای طی اظهاراتی گفت: «حد غنی‌سازی ایران ۲۰ درصد نخواهد بود و تا هرجا که لازم و نیاز کشور باشد اقدام خواهد کرد مثلاً برای پیشران هسته‌ای یا کارهای دیگر ممکن است غنی‌سازی را به ۶۰ درصد هم برسانیم».
او گفت «اگر ایران تصمیم به دستیابی به سلاح هسته‌ای داشت، کسی نمی‌تواند مانع شود».
خامنه ای با اشاره به جلسه پارلمان ایران که نمایندگان به «توافق موقت» با آژانس انرژی هسته ای بین‌المللی در مورد اجرای توافقنامه پادمان جامع اعتراض کردند، از دولت دفاع کرد.
در مقابل، آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه در کنفرانس خلع سلاح در ژنو گفت که کشورش «در صورت عدم دستیابی مطلق ایران به سلاح هسته ای، به توافق هسته‌ای باز خواهد گشت».
وی افزود که «آمریکا به دنبال تقویت و طولانی‌تر کردن دوره توافق هسته‌ای با ایران است. همچنین باید دیگر نگرانی‌ها از جمله رفتارهای برهم زننده ثبات منطقه‌ای و برنامه موشک‌های بالستیک ایران را رفع کنیم».
از سوی دیگر، چهار فروند راکت از نوع کاتیوشا امشب به اطراف منطقه سبز در نزدیکی سفارت آمریکا در مرکز بغداد اصابت کرد.
آژیر خطر درپی این حمله راکتی در سفارت آمریکا در منطقه سبز به صدا درآمد، اما این ساختمان این سفارت آسیبی ندیده‌است.
در حالی که یکی از موشک‌ها به پشت ساختمان سرویس امنیت ملی عراق اصابت کرد، یک منبع امنیتی اعلام کرد، این راکت‌ها باعث زخمی شدن تعدادی از شهروندان شده‌است.

اتحادیه اروپا؛ خوش‌بینی محتاطانه

در این میان، جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نسبت به توافق موقت بین تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد احتمال احیای مذاکرات با هدف نجات توافق هسته ای ایران ابراز «خوش‌بینی محتاطانه» کرد.
وی پس از نشست وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا گفت: «توافق میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جریان سفر رافائل گروسی به ایران به ما فرصت و زمان مورد نیاز برای بازرسی و نظارت بر تأسیسات هسته ای و تلاش در جهت احیای برجام را می‌دهد».
بورل امیدوار است «خبرهای جدیدی در خصوص تلاش‌های اتحادیه اروپا برای احیای دیپلماسی هسته‌ای با مشارکت آمریکا و ایران اعلام شود».
خبرگزاری فرانسه به نقل از بورل گفت: «من با احتیاط، خوش بین هستم، اما در این مرحله قادر به تضمین نتیجه نیستم». او جزئیات بیشتری در مورد محتوای گفتگوها ارائه نکرده‌است.

وزیر خارجه فرانسه: برنامه هسته‌ای ایران نگران‌کننده است

در همین راستا، ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه روز دوشنبه، گفت که اوضاع در مورد برنامه هسته‌ای ایران نگران کننده است.
به گزارش رویترز به نقل از وزارت خارجه فرانسه، لودریان این اظهارات را در سخنانی در جمع وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل مطرح کرده‌است.
تلویزیون دولتی ایران دوشنبه گزارش داد علی خامنه ای رهبر ایران اظهار داشت که کشور وی ممکن است در صورت نیاز، اورانیوم را تا خلوص ۶۰ درصد غنی سازی کند.
او همچنین گفته‌است که هرگز در برابر فشارهای آمریکا بر سر فعالیت هسته ای خود تسلیم نخواهد شد.

برلین خواستار همکاری کامل ایران با آژانس شد

از سوی دیگر، هایکو ماس وزیر خارجه آلمان بار دیگر از ایران خواست تا به تعهدات برجامی خود بازگردد، شفافیت کامل داشته باشد و همچنین همکاری کامل از سوی این کشور با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کند.
ماس در سخنرانی اش در کنفرانس ژنو خواستار نجات توافق هسته ای ۲۰۱۵ شد و گفت این مسئله به نفع تهران است.
او در اشاره تلویحی به سفر گروسی به تهران گفت: ما خواستار پایبندی کامل تهران، شفافیت کامل و همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستیم.
به گزارش رویترز، ماس گفت: «دولت رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم برای بازگشت به برجام را منوط به اجرای تعهدات ایران دانسته‌اند، اکنون به نفع ایران است که رویه اش را پیش از این که توافق به طرزی جبران ناپذیر آسیب ببیند، تغییر دهد».

مسکو نتایج سفر گروسی به ایران استقبال کرد

از سوی دیگر، ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه از توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد تداوم فعالیت‌های ضروری بازرسان آژانس در ایران استقبال کرد.
زاخارووا در این خصوص اظهار کرد که «ایران و آژانس به ایجاد شرایط برای آغاز گفت‌وگوهای بنیادی در خصوص بازگشت واشینگتن به توافق هسته‌ای کمک کرده‌اند».



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.