اسرائیل به دنبال جداسازی برنامه هسته‌ای از رفتارهای منطقه‌ای ایران

اسرائیل به دنبال جداسازی برنامه هسته‌ای از رفتارهای منطقه‌ای ایران
TT

اسرائیل به دنبال جداسازی برنامه هسته‌ای از رفتارهای منطقه‌ای ایران

اسرائیل به دنبال جداسازی برنامه هسته‌ای از رفتارهای منطقه‌ای ایران

مئیر بن شبات مشاور امنیت ملی اسرائیل در تماسی با جیک سالیوان همتای آمریکایی خود گفته‌است که از نظر اسرائیل در مذاکرات آینده، باید به برنامه هسته‌ای و رفتارهای برهم زننده ثبات منطقه‌ای ایران به صورت جداگانه رسیدگی شود.
در حالی که بسیاری از منتقدان توافق هسته ای ایران در سال ۲۰۱۵ معتقدند که این توافق هیچ کاری برای مهار حملات ایران در منطقه انجام نداده‌است، اسرائیل نگران است که پیوند این دو موضوع به انگیزه مذاکره کنندگان آمریکایی و اروپایی برای چشم پوشی از محدودیت‌های برنامه هسته ای ایران منجر شود.
به گزارش سایت آمریکایی آکسیوس، بن‌شبات گفته موضع اسرائیل این است که برنامه هسته‌ای ایران یک تهدید موجودیتی است و باید به آن در وهله اول رسیدگی شود در حالی که تهدید منطقه‌ای ایران اهمیت کمتری دارد و باید در کانال دیگری به آن رسیدگی کرد.
مشاور امنیت ملی اسرائیل افزود اگر ایران مسلح به هسته ای شود، به هیچ‌یک از تعهدات منطقه ای احترام نمی‌گذارد.
وی توضیح داد که در ماه گذشته تماس‌های زیادی در مورد ایران بین دولت بایدن و دولت اسرائیل برقرار شده‌است.
مقامات اسرائیلی گفتند که آنها به‌طور کلی از آنچه آنها رویکرد سازنده دولت بایدن و تمایل آن برای گوش دادن به نگرانی‌های اسرائیل توصیف می‌کنند، راضی هستند.
آنها همچنین تأکید کردند که تونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، سه بار با گابی اشکنازی وزیر خارجه اسرائیل صحبت کرده‌است.
بلینکن همچنین در مورد ایران با یوسی کوهن مدیر آژانس اطلاعاتی موساد گفتگو کرد.
دولت بایدن می‌گوید در صورت بازگشت ایران به توافق هسته ای و عقب‌نشینی از اقدامات هسته ای اخیر خود، او هم با لغو تحریم‌ها به توافق هسته ای ۲۰۱۵ باز خواهد گشت.
اما نکته اصلی توالی این مراحل است. هفته گذشته، ایالات متحده پیشنهاد کرد که مذاکرات مستقیم را برای کار در مورد این مسائل آغاز کند، اما ایران به‌طور رسمی پاسخ نداده‌است.
به نظر می‌رسد برخی در دولت بایدن می‌خواهند به یک توافق گسترده‌تر و طولانی مدت بپردازند، به شرطی که این شامل رفتار منطقه ای ایران و برنامه موشکی آن باشد، در حالی که هدف اعلام شده بایدن احیای توافق سال ۲۰۱۵ و استفاده از آن به عنوان بستری برای مذاکرات بیشتر است.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.