عبور «معمار» برجام از یک مانع بزرگ در کنگره

تقویت همکاری دموکرات‌ها و جمهوریخواهان برای مقابله با بایدن در پرونده ایران

AFP
AFP
TT

عبور «معمار» برجام از یک مانع بزرگ در کنگره

AFP
AFP

وندی شرمن گزینه رئیس‌جمهور ایالات متحده جو بایدن، برای تصدی پست معاون وزیر خارجه، اولین مانع برای کسب رای اعتماد در سنا را به سلامت پشت سر گذاشت.
شرمن توانست آرای لازم را برای مجوز عبور از کمیته روابط خارجی مجلس را به دست آورد تا متعاقباً نامزدی خود را به مجلس سنا منتقل کند که هنوز تاریخ نهایی رای‌گیری دربارهٔ آن را تعیین نکرده‌است.
این کمیته با ۱۴ رای مثبت و ۸ رای مخالف، انتصاب شرمن را تأیید کرد.
اگرچه بسیاری از جمهوری خواهان به دلیل نقش قبلی شرمن به عنوان معمار توافق هسته ای مورد تأیید دولت اوباما با ایران مخالفت کردند، اما این مخالفت مانع از آن نشد که برخی از نمایندگان مانند میت رامنی به آن رای مثبت دهند.
رومنی که به توافق هسته ای قبلی با تهران رأی داده بود، از نامزدی شرمن حمایت کرد و از سابقه شغلی وی و عملکرد او در پست‌های قبلی تمجید کرد.
جیم ریچ رئیس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، که مخالف شرمن رأی داد، از نقش آن در توافق هسته ای قبلی و عدم اطلاع کنگره از جزئیات توافقانتقاد کرد.
دموکرات‌های مخالف توافق هسته ای قبلی نیز به شرمن رأی دادند، از جمله آنها سناتور باب منندز است که تأکید کرد حمایت وی از شرمن نباید به عنوان حمایت از توافق هسته ای تفسیر شود.
همان‌طور که انتظار می‌رفت سناتور جمهوری‌خواه تد کروز، که یکی از اعضای کمیته است، با تأیید شرمن مخالفت کرد.
کروز اعلام کرد که اگر دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا از توافق خارج نمی‌شد، توافق هسته ای قبلی منجر به دستیابی ایران به سلاح هسته ای می‌شد.

** همبستگی دموکرات‌ها و جمهوریخواهان

این در حالی است که کارزار مبارزات مخالفان توافق هسته ای قبلی با تهران در کنگره ادامه دارد.
آخرین اقدام در این کارزار، نمایندگان دو حزب در نامه ای به وزیر خارجه آنتونی بلینکن، از وی خواستند سیاست «فشار حداکثری» بر ایران را برای دستیابی به توافق بهتر حفظ کند.
نمایندگان اظهار داشتند که توافقنامه جدید باید به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه بازرسی از همه سایت‌های هسته ای را بدهد.
در این نامه که توسط ۱۲ جمهوری‌خواه و ۱۲ دموکرات نوشته شده، آمده‌است: «ما معتقدیم که توافق قبلی مانعی برای دستیابی ایران به سلاح هسته ای نبود. برجام میلیاردها دلار به ایران پس از کاهش تحریم‌ها سرازیر کرد، که به این ترتیب ایران توانست برنامه موشک‌های بالستیک خود را توسعه دهد و پشتیبانی خود از تروریسم را گسترش دهد».
قانونگذاران از بلینکن خواستند تا با کنگره برای تعیین چارچوب توافق یکپارچه با ایران مشورت کند که «مانع دستیابی آن به سلاح هسته ای و توقف فعالیت‌های مخرب آن در منطقه و جهان شود».
در این نامه بر اهمیت توافق‌نامه‌های عادی سازی بین کشورهای عربی و اسرائیل در ایجاد ائتلاف‌های جدید و ایجاد یک گروه فشار بزرگ بر ایران در منطقه تأکید شده‌است و از دولت ایالات متحده خواسته‌است تا بر اساس این توافق‌نامه‌ها و گسترش آنها اقدام کند.
در این نامه همچنین آمده‌است: «ایران همچنان در حال انتقال سلاح به گروه‌های تروریستی و بازوهای منطقه ای آن، انجام اقدامات مالی غیرقانونی، نقض حقوق بشر و گروگانگیری شهروندان آمریکایی و خارجی است».
نمایندگان از بلینکن خواستند تا تحریم‌ها را برای تحت فشار قرار دادن ایران در این پرونده‌ها و پرونده‌های دیگر حفظ کند.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»