شرط گروسی برای احیای برجام: شفاف‌سازی دربارهٔ «فعالیت‌های محرمانه»

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، احیای توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ را در گرو شفاف‌سازی تهران دربارهٔ «اورانیوم غنی‌شده اعلام‌نشده» ایران دانست.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفتگو با نشریه نیوزویک گفت: برای مشخص کردن مکان اورانیوم اعلام‌نشده ایران به «گفت‌وگوهای مفصل و فنی» نیاز است و این مسئله به آینده برجام، «کاملاً مرتبط» است.

گروسی اظهار کرد که تعدادی از مسائل در مورد آثار اورانیوم یافت شده وجود دارد که «هنوز مشخص نشده‌اند»، اما تهران در گذشته آنها را اعلام نکرده‌است.

وی افزود: لازم است ما بدانیم در آنجا چه اتفاقاتی افتاده‌است. چه نوع فعالیت‌هایی در آنجا جریان داشته و اگر موادی وجود داشته‌اند آن مواد الان کجا هستند؟ او تأکید کرد: چون، این مسائل گزارش نشده‌است، مستلزم گفت‌وگوهایی بسیار مفصل و فنی است.

گروسی به «نیوزویک» گفت که وی برای مقامات ایرانی روشن ساخته‌است که «در صورت عدم وجود توضیحات، همه چیز آسیب خواهد دید، زیرا در این مرحله همه چیز به هم پیوسته‌است».

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار است اوایل ماه آوریل در تهران برای حل این موضوع با مقامات ایرانی گفتگو کند.

گروسی گفت: «ما اطلاعات و فرضیه‌هایی داریم و سوالات بسیار واضحی از همتایان ایرانی خود خواهیم پرسید تا ببینیم آیا می‌توانیم این موضوع را روشن کنیم».

گروسی در پاسخ به این سؤال که آیا امید دارید که به نتیجه ای دربارهٔ توانایی‌های هسته ای اعلام نشده ایران برسید، محافظه کارانه گفت: «سخت است بگویم که می‌خواهم این موضوع را تا حدی روشن کنم. اما قصد من این خواهد بود که در صورت امکان حداقل در طی چند ماه آینده، تابستان، برخی از عناصر قابل اعتماد را به دست آورم».

وی گفت: «وظیفه من این است که اطمینان حاصل کنم همه چیز آن طور که باید محاسبه می‌شود. در غیر این صورت، ممکن است تجربیات قبلی را تکرار کنیم، جایی که آژانس بین المللی انرژی اتمی موارد را محدود می‌کرد و در مکان‌های دیگر فعالیت‌های ممنوع یا اعلام نشده ادامه داشت، بنابراین این یک مسئله فوری است».

او افزود: «این چیزی است که نیاز به روشن شدن دارد، زیرا بدون آن سایه ابر بر روی هر کاری که با ایران انجام دهیم بزرگ خواهد بود».

گروسی به توافق موقت خود با مقامات ایرانی برای بررسی فعالیت‌های حساس در مدت سه ماه اشاره کرد و هشدار داد پلی که فقط سه‌ماه دوام دارد «بسیار شکننده» است، و اگر تا اواسط ماه مه با انقضای این توافق موقت پیشرفت محسوسی حاصل نشود، روابط واشینگتن و تهران احتمالاً وارد «یک دوره بسیار آشفته» می‌شود.

گروسی در مورد سناریوهای ماه‌های آینده گفت: شما ممکن است وضعیتی داشته باشید که در آن رایزنی‌های مداوم، مذاکرات در حال انجام و حداقل امکان دستیابی به توافق وجود داشته باشد. همچنین ممکن است یک توافق باشد، یا ممکن است هیچ‌یک از موارد فوق نباشد.

وی افزود: «اگر اینگونه بود، ما یک مشکل بزرگ خواهیم داشت. این بدان معناست که تقریباً همه درها و پنجره‌های برنامه هسته ای بسته خواهند شد و در این شرایط، ما وارد یک دوره بسیار آشفته خواهیم شد».

گروسی همچنین گفت که «هیچ طرح و معامله جدید ایرانی در حال حاضر روی میز نیست». او افزود: «دو طرف برنامه جامع اقدام مشترک یا نسخه اصلاح شده معامله قدیمی را بررسی خواهند کرد».

این دیپلمات گفت که مذاکرات باید «زودتر» پیش برود زیرا ادامه روابط بین تهران و واشینگتن پایدار نیست، اما او در عین حال «خوش‌بینی محتاطانه» از هر دو طرف ابراز کرد.

وی گفت: «من فکر می‌کنم که هر طرف می‌خواهند به توافق برسند، اما تردیدهایی وجود دارد که ممکن است از یک طرف یا طرف دیگر قابل درک باشد».

وی در عین حال تأکید کرد: «ما خود را بخشی از راه حل می‌دانیم». گروسی افزود: «هنگامی که افراد فعالیت‌ها را می‌دانند و آنچه اتفاق می‌افتد ضمانت شده‌است، سوءظن و نگرانی کاهش می‌یابد».