شرط گروسی برای احیای برجام: شفاف‌سازی دربارهٔ «فعالیت‌های محرمانه»

شرط گروسی برای احیای برجام: شفاف‌سازی دربارهٔ «فعالیت‌های محرمانه»
TT

شرط گروسی برای احیای برجام: شفاف‌سازی دربارهٔ «فعالیت‌های محرمانه»

شرط گروسی برای احیای برجام: شفاف‌سازی دربارهٔ «فعالیت‌های محرمانه»

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، احیای توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ را در گرو شفاف‌سازی تهران دربارهٔ «اورانیوم غنی‌شده اعلام‌نشده» ایران دانست.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفتگو با نشریه نیوزویک گفت: برای مشخص کردن مکان اورانیوم اعلام‌نشده ایران به «گفت‌وگوهای مفصل و فنی» نیاز است و این مسئله به آینده برجام، «کاملاً مرتبط» است.
گروسی اظهار کرد که تعدادی از مسائل در مورد آثار اورانیوم یافت شده وجود دارد که «هنوز مشخص نشده‌اند»، اما تهران در گذشته آنها را اعلام نکرده‌است.
وی افزود: لازم است ما بدانیم در آنجا چه اتفاقاتی افتاده‌است. چه نوع فعالیت‌هایی در آنجا جریان داشته و اگر موادی وجود داشته‌اند آن مواد الان کجا هستند؟ او تأکید کرد: چون، این مسائل گزارش نشده‌است، مستلزم گفت‌وگوهایی بسیار مفصل و فنی است.
گروسی به «نیوزویک» گفت که وی برای مقامات ایرانی روشن ساخته‌است که «در صورت عدم وجود توضیحات، همه چیز آسیب خواهد دید، زیرا در این مرحله همه چیز به هم پیوسته‌است».
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار است اوایل ماه آوریل در تهران برای حل این موضوع با مقامات ایرانی گفتگو کند.
گروسی گفت: «ما اطلاعات و فرضیه‌هایی داریم و سوالات بسیار واضحی از همتایان ایرانی خود خواهیم پرسید تا ببینیم آیا می‌توانیم این موضوع را روشن کنیم».
گروسی در پاسخ به این سؤال که آیا امید دارید که به نتیجه ای دربارهٔ توانایی‌های هسته ای اعلام نشده ایران برسید، محافظه کارانه گفت: «سخت است بگویم که می‌خواهم این موضوع را تا حدی روشن کنم. اما قصد من این خواهد بود که در صورت امکان حداقل در طی چند ماه آینده، تابستان، برخی از عناصر قابل اعتماد را به دست آورم».
وی گفت: «وظیفه من این است که اطمینان حاصل کنم همه چیز آن طور که باید محاسبه می‌شود. در غیر این صورت، ممکن است تجربیات قبلی را تکرار کنیم، جایی که آژانس بین المللی انرژی اتمی موارد را محدود می‌کرد و در مکان‌های دیگر فعالیت‌های ممنوع یا اعلام نشده ادامه داشت، بنابراین این یک مسئله فوری است».
او افزود: «این چیزی است که نیاز به روشن شدن دارد، زیرا بدون آن سایه ابر بر روی هر کاری که با ایران انجام دهیم بزرگ خواهد بود».
گروسی به توافق موقت خود با مقامات ایرانی برای بررسی فعالیت‌های حساس در مدت سه ماه اشاره کرد و هشدار داد پلی که فقط سه‌ماه دوام دارد «بسیار شکننده» است، و اگر تا اواسط ماه مه با انقضای این توافق موقت پیشرفت محسوسی حاصل نشود، روابط واشینگتن و تهران احتمالاً وارد «یک دوره بسیار آشفته» می‌شود.
گروسی در مورد سناریوهای ماه‌های آینده گفت: شما ممکن است وضعیتی داشته باشید که در آن رایزنی‌های مداوم، مذاکرات در حال انجام و حداقل امکان دستیابی به توافق وجود داشته باشد. همچنین ممکن است یک توافق باشد، یا ممکن است هیچ‌یک از موارد فوق نباشد.
وی افزود: «اگر اینگونه بود، ما یک مشکل بزرگ خواهیم داشت. این بدان معناست که تقریباً همه درها و پنجره‌های برنامه هسته ای بسته خواهند شد و در این شرایط، ما وارد یک دوره بسیار آشفته خواهیم شد».
گروسی همچنین گفت که «هیچ طرح و معامله جدید ایرانی در حال حاضر روی میز نیست». او افزود: «دو طرف برنامه جامع اقدام مشترک یا نسخه اصلاح شده معامله قدیمی را بررسی خواهند کرد».
این دیپلمات گفت که مذاکرات باید «زودتر» پیش برود زیرا ادامه روابط بین تهران و واشینگتن پایدار نیست، اما او در عین حال «خوش‌بینی محتاطانه» از هر دو طرف ابراز کرد.
وی گفت: «من فکر می‌کنم که هر طرف می‌خواهند به توافق برسند، اما تردیدهایی وجود دارد که ممکن است از یک طرف یا طرف دیگر قابل درک باشد».
وی در عین حال تأکید کرد: «ما خود را بخشی از راه حل می‌دانیم». گروسی افزود: «هنگامی که افراد فعالیت‌ها را می‌دانند و آنچه اتفاق می‌افتد ضمانت شده‌است، سوءظن و نگرانی کاهش می‌یابد».



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»