رویترز گزارش داد، دیپلمات‌ها و مقامات گفتند که شانس پیشرفت واشنگتن و تهران در احیای توافق هسته ای، قبل از انتخابات ایران در ماه ژوئن کاهش یافته‌است، زیرا ایران تصمیم گرفت قبل از بازگشت به مذاکرات مواضع شدیدتری اتخاذ کند.
دولت جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا گفت که آماده گفتگو با ایران در مورد از سرگیری تعهد دو کشور به توافق است. اما دو طرف توافق نکردند که چه کسی گام اول را برمی‌دارد. تهران می‌گوید واشنگتن باید تحریم‌ها را لغو کند، در حالی که واشنگتن می‌گوید تهران ابتدا باید عمل به توافق را از سر بگیرد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفت «ما در اینجا با محدودیت زمانی مواجهیم و زمانی که انتخابات در کشور برگزار شود، این دولت قادر به انجام هیچ کار جدی نیست و تقریباً ۶ ماه یک دوره انتظار خواهیم داشت».
اگرچه سیاست هسته ای ایران در نهایت توسط علی خامنه ای رهبر ایران تعیین می‌شود، که در هیچ انتخاباتی شرکت نمی‌کند، اما مشکلات اقتصادی رای‌دهندگان می‌تواند با کاهش میزان مشارکت در انتخابات، رویکرد ایران را تحت تأثیر قرار دهد.
دو دیپلمات غربی و دو مقام ایرانی گفتند که وزارت امور خارجه ایران یک پیشنهاد گام به گام تنظیم کرده‌است که بر اساس آن تهران و واشینگتن می‌توانند برای پایبندی به این توافقنامه برگردند.
یک منبع غربی گفت: طرحی که در ماه فوریه در سطح داخلی در ایران ارائه شد، مبتنی بر تعلیق غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم توسط تهران در ازای توافق واشینگتن برای آزادسازی حدود ۱۵ میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران در خارج است.
یک مقام ایرانی آشنا به مذاکرات هسته ای گفت که پیشنهاد اولیه مبنی بر آزادسازی دارایی‌ها در ژاپن، کره جنوبی و عراق است و توسط خامنه ای و شورای عالی امنیت ملی تصویب شده‌است.
این منبع غربی گفت که وی همچنین از بایدن خواست دستور اجرایی برای لغو تحریم‌های اقتصادی اعمال شده توسط ترامپ را صادر کند، ایده ای که مقامات آمریکایی و دیگران معتقدند شروع خوبی نیست.
وی افزود: ایرانی‌ها که خواهان موضع‌گیری قوی تر بودند، این پیشنهاد را به دلایلی، از جمله اینکه دستور اجرایی به‌طور مؤثر رفع تحریم‌ها را تضمین نمی‌کند، رد کردند.
وی ادامه داد، یک طرح جایگزین شدیدتر نیز برای تعلیق غنی سازی اورانیوم برای یک یا دو ماه رد شد.
یک منبع نزدیک به دفتر خامنه ای گفت که وی جلسات متعددی را با شورای عالی امنیت ملی و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران برای گفتگو در مورد آنچه باید انجام شود، برگزار کرده‌است.
این منبع گفت که خامنه ای در ابتدا این طرح را تصویب کرد قبل از اینکه در جلسه ای در اوایل ماه مارس تصمیم بگیرد که نشانه‌های دولت ایالات متحده ناکافی است. اکنون موضع سخت تری وجود دارد که خواستار لغو تحریم‌های ایالات متحده است.
یک دیپلمات غربی که نخواست نامش فاش شود گفت: «تاکنون ایران در ارائه یک برنامه توافق شده موفق نبوده‌است». او اضافه کرد که دیپلماسی تا اواخر سال جاری متوقف خواهد بود.
- غرب همچنان به فرصت اعتقاد دارد
اخیراً مقامات آمریکایی پیشنهاد کردند که دو طرف گام‌های «متقابل» بردارند، اما ایران از این ایده استقبال نکرد.
روز یکشنبه، خامنه ای در یک سخنرانی گفت که مقامات ایرانی فرض را بر این بگذارند که تحریم‌ها باقی خواهد ماند.
وی افزود: «آمریکا باید همهٔ تحریم‌ها را لغو کند، بعد ایران راستی‌آزمایی خواهد کرد و در صورت لغو واقعی تحریم‌ها، بدون هیچ مشکلی به تعهدات برجامی خود بازخواهیم گشت».
یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت که امور «گیر کرده» است و زمان قبل از انتخابات در حال اتمام است، اما فرانسه، بریتانیا و آلمان، طرف‌های اروپایی توافق هسته ای، هنوز در تلاش برای پیشرفت هستند.
یک مقام اتحادیه اروپا گفت که شانس دستیابی به موفقیت قبل از انتخابات ۵۰ درصد است، اما اهمیت گفتگوهای مستقیم را کمرنگ کرد و افزود که تماس‌های غیرمستقیم می‌تواند همه چیز را پیش ببرد.
یک دیپلمات غربی گفت که ارزیابی کشورش این است که خامنه ای فعلاً عقب‌نشینی نخواهد کرد، اما ایران ممکن است پیش از ژوئن پیشنهادی را ارائه دهد، اگرچه احتمال دارد واشینگتن و شرکای اروپایی آن را رد کنند.
هنری روم تحلیلگر گروه اوراسیا، گفت: «اظهارات خامنه ای اعتقاد ما را برجسته می‌کند که ایالات متحده و ایران توافق هسته ای را قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران احیا نخواهند کرد».
وی افزود امکان برگزاری نشست بین دو کشور وجود دارد اما قبل از ماه ژوئن محتمل نیست.
یک مقام آمریکایی گفت که کشورش به این نتیجه نرسیده‌است که ایران ایده مذاکرات را قبل از انتخابات کنار گذاشته‌است، اگرچه در ماه آوریل با توجه به سیاست داخلی در ایران این فرصت از دست می‌رود.
وی گفت: «موضع ما … و دیگران، از جمله ایران، این است که ما هنوز در حال بررسی کارهایی هستیم که می‌توان در هفته‌های آینده انجام داد».
او افزود که غرب هنوز نتیجه نگرفته‌است که زمان «بستن در» فرا رسیده‌است؛ زیرا قبل از انتخابات هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
