واشنگتن: «تلاش‌های دیپلماتیک» برای آزادی «گروگان‌ها» در ایران ادامه دارد

سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد که دولت بایدن تحریم‌های تهران را فعلاً لغو نمی‌کند



ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری روزانه خود
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری روزانه خود
TT

واشنگتن: «تلاش‌های دیپلماتیک» برای آزادی «گروگان‌ها» در ایران ادامه دارد



ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری روزانه خود
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری روزانه خود

ایالات متحده تأکید کرد که به تلاش‌های دیپلماتیک در بالاترین سطوح در دولت بایدن برای آزادی گروگان‌هایی که به ناحق در ایران زندانی شده‌اند، ادامه می‌دهد.
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری روزانه خود در روز چهارشنبه، گفت: ما از ایران می‌خواهیم که فوراً تمام شهروندان آمریکایی را آزاد کند. بازداشت‌های غیرعادلانه برای گروکشی سیاسی چه در ایران باشد، چه جای دیگر، باید فوراً متوقف شود.
پرایس در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه «الشرق الاوسط»، بازگرداندن آمریکایی‌هایی را که به صورت غیر منصفانه در نقاط مختلف جهان، از جمله ایران، زندانی یا مفقود هستند مهم‌ترین اولویت واشینگتن خواند و گفت رویه ایران در زندانی کردن اتباع خارجی غیرقابل قبول است.
وی توضیح داد: «ما اولویت بالاتری نسبت به بازگشت ایمن آمریکایی‌هایی که به ناحق در سراسر جهان بازداشت شده‌اند، از جمله آمریکایی‌هایی که به ناحق در ایران بازداشت و مفقود شده‌اند، نداریم. ما در ادامه به ایرانی‌ها توضیح خواهیم داد که این عمل غیرقابل قبول است، و البته آنتونی بلینکن وزیر خارجه پیامی بسیار قدرتمند در مورد دولت‌ها، گروگان‌گیری و استفاده از افراد به عنوان ابزار سیاسی صادر کرد و آنها را محکوم کرد. رهبران ایران برداشت غلطی از مواضع ما در مورد این موضوع ندارند، که از اهمیت بالایی برای ما برخوردار است، ما به دنبال توافق هسته ای هستیم که محدودیت‌های قابل تأیید و دائمی برای برنامه هسته ای ایران فراهم کند، ما به عنوان بخشی از تلاش‌های خود برای تأمین امنیت بازگشت آمریکایی‌های بازداشت شده در داخل ایران ادامه خواهیم داد».
ند پرایس افزود: تا زمانی که تحریم‌ها به عنوان بخشی از روند دیپلماتیک برداشته نشوند، ما به هرگونه تلاش برای فرار از تحریم خواهیم پرداخت.
وی در اشاره به نزدیکی روابط ایران و چین اظهار کرد: در حال حاضر ما در مورد هرگونه بحث خاص در زمینه توافق دوجانبه ایران و چین اظهار نظر نمی‌کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: همان‌طور که می‌دانید رابطه ما با چین رقابتی است اما در برخی موارد، همسویی تاکتیکی نسبتاً باریکی داریم. چین در تلاش برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران همکاری داشته و یک عضو اصلی از ۱+۵ است.
پرایس افزود: پکن هیچ علاقه ای به دیدن ساخت یک سلاح هسته‌ای در ایران و تأمین مالی برای بی‌ثباتی منطقه‌ای ندارد. ما با تمام طرف‌ها تعامل داریم و شامل چین هم در مورد آینده برجام می‌شود.
وی اضافه کرد: ما آماده گفت‌وگوی معنادار با ایران برای یافتن راه بازگشت متقابل به توافق هسته‌ای و پایبندی به تعهدات آن هستیم. البته با چین و سایر کشورها هم تعامل می‌کنیم تا برای برداشتن گام در برابر گام در موضوع ایران یا سایر موضوعات که منافع ما را تهدید می‌کنند؛ تشویق شوند.
پرایس در ادامه افزود: با چین دربارهٔ ایران توافق داریم و پکن منفعتی در دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ندارد.
پرایس ادامه داد: ما صریح بوده‌ایم. ما در مورد بهترین راه برای دستیابی به این هدف با شرکای خود در ۱ + ۵ و سایر کشورها صحبت می‌کنیم. هفته گذشته بلینکن وزیر خارجه در دیدار با همتایان خود در نشست ناتو در بروکسل، جایی که موضوع ایران در صدر بود، این کار را انجام دادیم.
وی اضافه کرد: هفته گذشته نیز جلسه‌ای با کشورهای اروپایی در قالب چند جانبه داشتیم. این بحث‌ها در مورد بهترین راه برای دستیابی به انطباق با رعایت یک سری مراحل اولیه و متقابل در جریان بوده‌است. ما به دنبال گزینه‌هایی برای انجام این کار بوده‌ایم از جمله با مکالمات غیرمستقیم با شرکای اروپایی خود که در مورد جزئیات مکالمات دیپلماتیک خود توضیحی نمی‌دهیم.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پایان اظهار کرد: ما کاملاً واضح بوده‌ایم که می‌خواهیم محدودیت ایران را به‌طور دائمی و قابل تأیید ببینیم، به طوری که نتواند سلاح هسته ای تولید کند، به دست آورد یا به دنبال آن باشد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.