سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران

سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران
TT

سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران

سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران

با وجود پابرجا بودن شرط‌های متقابل آمریکا و ایران برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها، کمیسیون مشترک برجام امروز جمعه (۱۳ فروردین ۱۴۰۰) اعلام کرد که ادامه مذاکرات دربارهٔ پرونده هسته‌ای ایران روز سه‌شنبه آینده در وین برگزار می‌شود.
این در شرایطی است که دولت جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات متحده بازگشت آمریکا به برجام را مشروط به پایبندی کامل ایران به تعهدات عنوان کرد و مقامات ایرانی نیز در مقابل لغو همه تحریم‌های آمریکا را شرط توقف غنی سازی اعلام کردند.
خبرگزاری فرانسه با اعلام این خبر افزود: علاوه بر این، طبق برنامه‌ریزی‌های اتحادیه اروپا قرار است میانجیگران «تماس جداگانه ای» با ایالات متحده داشته باشند.
در بیانیه ای که پس از پایان جلسه کمیته مشترک توافق هسته ای ایران صادر شد، آمده‌است که شرکت کنندگان در وین دیدار خواهند کرد «تا روش‌های لغو تحریم‌ها و اجرای توافق هسته ای از جمله از طریق برگزاری جلسات گروه‌های تخصصی مربوطه را به روشنی مشخص کند».
این بیانیه افزود که طرف‌های هماهنگ‌کننده «تماس‌های جداگانه در وین را با همه افرادی که در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و ایالات متحده مشارکت دارند، بیشتر خواهند کرد».
در همین راستا، خبرگزاری رویترز گزارش داد، در این زمینه، اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده این گفتگوها امروز جمعه در بیانیه ای اعلام کرد که این نهاد سه شنبه هفته آینده در وین با تمام طرف‌های امضا کننده توافق هسته ای ایران و همچنین ایالات متحده دیدارهایی انجام خواهد داد.
طبق این بیانیه، اتحادیه اروپا تماس‌های جداگانه ای را در وین با همه شرکت کنندگان برجام و ایالات متحده انجام خواهد داد.
خبرگزاری آلمان نیز به نقل از منابع ایرانی گزارش داد که شرکت کنندگان در نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام که امروز به صورت برخط برگزار شد تصمیم گرفتند ادامه نشست را روز سه شنبه به صورت حضوری در وین دنبال کنند.
به گزارش خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) نشست فصلی کمیسیون مشترک برجام با حضور هیئت‌های ایران و گروه ۱+۴ در روز جمعه به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد و آخرین تحولات پیرامون برجام را مورد بحث و بررسی قرار داد.
این نشست به ریاست انریک مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه به نمایندگی از جوسپ بورل هماهنگ‌کننده برجام برگزار شد.
در این نشست تحقیق و تبادل نظر پیرامون آخرین تحولات مربوط به توافق هسته ای رایزنی شد.
از سوی دیگر، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توییتی گفت‌وهای طرفین در کمیسیون مشترک برجام را «جدی» خواند.
به گزارش شبکه «آر تی عربی»، نماینده روسیه در توییتی نوشت: نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام پایان یافت. گفت‌وگوها کاملاً جدی بود و ادامه خواهد داشت.
وی افزود: به نظر می‌رسد که ما در مسیر درستی قرار داریم اما راه پیش رو آسان نبوده و نیازمند تلاش‌های فشرده خواهد بود. به نظر می‌رسید که ذینفع‌ها برای آن آمادگی کامل دارند.
در این میان، خبرگزاری امنیتی فارس نیز گزارش داد، عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران دربارهٔ این تحولات اظهار کرد، «برای بازگشت ایالات متحده به برجام نیاز به هیچ مذاکره‌ای نیست».
عراقچی در هجدهمین نشست مجازی کمیسیون مشترک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) گفت: «ایران به محض لغو تحریم‌ها و راستی آزمایی آنها، گام‌های جبرانی هسته ای را متوقف خواهد کرد».
در مقابل، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از برگزاری کمیسیون مشترک برجام استقبال کرد و گفت: ما از این مسئله استقبال می‌کنیم و آن را گامی مثبت تلقی می‌کنیم.
وی همچنین افزود که «ما آماده‌ایم که بازگشت به پایبندی به تعهدات برجامی‌مان را دنبال کنیم به شرط آنکه ایران نیز همین کار را انجام بدهد».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.