سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران

سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران
TT

سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران

سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران

با وجود پابرجا بودن شرط‌های متقابل آمریکا و ایران برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها، کمیسیون مشترک برجام امروز جمعه (۱۳ فروردین ۱۴۰۰) اعلام کرد که ادامه مذاکرات دربارهٔ پرونده هسته‌ای ایران روز سه‌شنبه آینده در وین برگزار می‌شود.
این در شرایطی است که دولت جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات متحده بازگشت آمریکا به برجام را مشروط به پایبندی کامل ایران به تعهدات عنوان کرد و مقامات ایرانی نیز در مقابل لغو همه تحریم‌های آمریکا را شرط توقف غنی سازی اعلام کردند.
خبرگزاری فرانسه با اعلام این خبر افزود: علاوه بر این، طبق برنامه‌ریزی‌های اتحادیه اروپا قرار است میانجیگران «تماس جداگانه ای» با ایالات متحده داشته باشند.
در بیانیه ای که پس از پایان جلسه کمیته مشترک توافق هسته ای ایران صادر شد، آمده‌است که شرکت کنندگان در وین دیدار خواهند کرد «تا روش‌های لغو تحریم‌ها و اجرای توافق هسته ای از جمله از طریق برگزاری جلسات گروه‌های تخصصی مربوطه را به روشنی مشخص کند».
این بیانیه افزود که طرف‌های هماهنگ‌کننده «تماس‌های جداگانه در وین را با همه افرادی که در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و ایالات متحده مشارکت دارند، بیشتر خواهند کرد».
در همین راستا، خبرگزاری رویترز گزارش داد، در این زمینه، اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده این گفتگوها امروز جمعه در بیانیه ای اعلام کرد که این نهاد سه شنبه هفته آینده در وین با تمام طرف‌های امضا کننده توافق هسته ای ایران و همچنین ایالات متحده دیدارهایی انجام خواهد داد.
طبق این بیانیه، اتحادیه اروپا تماس‌های جداگانه ای را در وین با همه شرکت کنندگان برجام و ایالات متحده انجام خواهد داد.
خبرگزاری آلمان نیز به نقل از منابع ایرانی گزارش داد که شرکت کنندگان در نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام که امروز به صورت برخط برگزار شد تصمیم گرفتند ادامه نشست را روز سه شنبه به صورت حضوری در وین دنبال کنند.
به گزارش خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) نشست فصلی کمیسیون مشترک برجام با حضور هیئت‌های ایران و گروه ۱+۴ در روز جمعه به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد و آخرین تحولات پیرامون برجام را مورد بحث و بررسی قرار داد.
این نشست به ریاست انریک مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه به نمایندگی از جوسپ بورل هماهنگ‌کننده برجام برگزار شد.
در این نشست تحقیق و تبادل نظر پیرامون آخرین تحولات مربوط به توافق هسته ای رایزنی شد.
از سوی دیگر، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توییتی گفت‌وهای طرفین در کمیسیون مشترک برجام را «جدی» خواند.
به گزارش شبکه «آر تی عربی»، نماینده روسیه در توییتی نوشت: نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام پایان یافت. گفت‌وگوها کاملاً جدی بود و ادامه خواهد داشت.
وی افزود: به نظر می‌رسد که ما در مسیر درستی قرار داریم اما راه پیش رو آسان نبوده و نیازمند تلاش‌های فشرده خواهد بود. به نظر می‌رسید که ذینفع‌ها برای آن آمادگی کامل دارند.
در این میان، خبرگزاری امنیتی فارس نیز گزارش داد، عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران دربارهٔ این تحولات اظهار کرد، «برای بازگشت ایالات متحده به برجام نیاز به هیچ مذاکره‌ای نیست».
عراقچی در هجدهمین نشست مجازی کمیسیون مشترک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) گفت: «ایران به محض لغو تحریم‌ها و راستی آزمایی آنها، گام‌های جبرانی هسته ای را متوقف خواهد کرد».
در مقابل، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از برگزاری کمیسیون مشترک برجام استقبال کرد و گفت: ما از این مسئله استقبال می‌کنیم و آن را گامی مثبت تلقی می‌کنیم.
وی همچنین افزود که «ما آماده‌ایم که بازگشت به پایبندی به تعهدات برجامی‌مان را دنبال کنیم به شرط آنکه ایران نیز همین کار را انجام بدهد».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»