سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران

سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران
TT

سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران

سه‌شنبه؛ موعد جدید برای از سرگیری گفتگوها دربارهٔ هسته‌ای ایران

با وجود پابرجا بودن شرط‌های متقابل آمریکا و ایران برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها، کمیسیون مشترک برجام امروز جمعه (۱۳ فروردین ۱۴۰۰) اعلام کرد که ادامه مذاکرات دربارهٔ پرونده هسته‌ای ایران روز سه‌شنبه آینده در وین برگزار می‌شود.
این در شرایطی است که دولت جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات متحده بازگشت آمریکا به برجام را مشروط به پایبندی کامل ایران به تعهدات عنوان کرد و مقامات ایرانی نیز در مقابل لغو همه تحریم‌های آمریکا را شرط توقف غنی سازی اعلام کردند.
خبرگزاری فرانسه با اعلام این خبر افزود: علاوه بر این، طبق برنامه‌ریزی‌های اتحادیه اروپا قرار است میانجیگران «تماس جداگانه ای» با ایالات متحده داشته باشند.
در بیانیه ای که پس از پایان جلسه کمیته مشترک توافق هسته ای ایران صادر شد، آمده‌است که شرکت کنندگان در وین دیدار خواهند کرد «تا روش‌های لغو تحریم‌ها و اجرای توافق هسته ای از جمله از طریق برگزاری جلسات گروه‌های تخصصی مربوطه را به روشنی مشخص کند».
این بیانیه افزود که طرف‌های هماهنگ‌کننده «تماس‌های جداگانه در وین را با همه افرادی که در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و ایالات متحده مشارکت دارند، بیشتر خواهند کرد».
در همین راستا، خبرگزاری رویترز گزارش داد، در این زمینه، اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده این گفتگوها امروز جمعه در بیانیه ای اعلام کرد که این نهاد سه شنبه هفته آینده در وین با تمام طرف‌های امضا کننده توافق هسته ای ایران و همچنین ایالات متحده دیدارهایی انجام خواهد داد.
طبق این بیانیه، اتحادیه اروپا تماس‌های جداگانه ای را در وین با همه شرکت کنندگان برجام و ایالات متحده انجام خواهد داد.
خبرگزاری آلمان نیز به نقل از منابع ایرانی گزارش داد که شرکت کنندگان در نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام که امروز به صورت برخط برگزار شد تصمیم گرفتند ادامه نشست را روز سه شنبه به صورت حضوری در وین دنبال کنند.
به گزارش خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) نشست فصلی کمیسیون مشترک برجام با حضور هیئت‌های ایران و گروه ۱+۴ در روز جمعه به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد و آخرین تحولات پیرامون برجام را مورد بحث و بررسی قرار داد.
این نشست به ریاست انریک مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه به نمایندگی از جوسپ بورل هماهنگ‌کننده برجام برگزار شد.
در این نشست تحقیق و تبادل نظر پیرامون آخرین تحولات مربوط به توافق هسته ای رایزنی شد.
از سوی دیگر، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توییتی گفت‌وهای طرفین در کمیسیون مشترک برجام را «جدی» خواند.
به گزارش شبکه «آر تی عربی»، نماینده روسیه در توییتی نوشت: نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام پایان یافت. گفت‌وگوها کاملاً جدی بود و ادامه خواهد داشت.
وی افزود: به نظر می‌رسد که ما در مسیر درستی قرار داریم اما راه پیش رو آسان نبوده و نیازمند تلاش‌های فشرده خواهد بود. به نظر می‌رسید که ذینفع‌ها برای آن آمادگی کامل دارند.
در این میان، خبرگزاری امنیتی فارس نیز گزارش داد، عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران دربارهٔ این تحولات اظهار کرد، «برای بازگشت ایالات متحده به برجام نیاز به هیچ مذاکره‌ای نیست».
عراقچی در هجدهمین نشست مجازی کمیسیون مشترک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) گفت: «ایران به محض لغو تحریم‌ها و راستی آزمایی آنها، گام‌های جبرانی هسته ای را متوقف خواهد کرد».
در مقابل، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از برگزاری کمیسیون مشترک برجام استقبال کرد و گفت: ما از این مسئله استقبال می‌کنیم و آن را گامی مثبت تلقی می‌کنیم.
وی همچنین افزود که «ما آماده‌ایم که بازگشت به پایبندی به تعهدات برجامی‌مان را دنبال کنیم به شرط آنکه ایران نیز همین کار را انجام بدهد».



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.