واشنگتن انتظار «موفقیت فوری گفت‌وگو با ایران» را ندارد.. جمهوری‌خواهان سیاست بایدن را محکوم کردند

یک دیپلمات به «الشرق الاوسط»: بایدن خواهان توافق در ۱۰۰ روز اول است

واشنگتن انتظار «موفقیت فوری گفت‌وگو با ایران» را ندارد.. جمهوری‌خواهان سیاست بایدن را محکوم کردند
TT

واشنگتن انتظار «موفقیت فوری گفت‌وگو با ایران» را ندارد.. جمهوری‌خواهان سیاست بایدن را محکوم کردند

واشنگتن انتظار «موفقیت فوری گفت‌وگو با ایران» را ندارد.. جمهوری‌خواهان سیاست بایدن را محکوم کردند

ایالات متحده و ایران توافق کردند که «گفت و گوهای همگرایانه ای» را در چارچوب گروه «۱ + ۵» برگزار کنند و طی آن هیئت‌های دو طرف در اتاق‌های جداگانه بمانند و واسطه‌هایی از بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشنهادات متقابل را به امید دستیابی به تفاهم در بازگشت همزمان به پایبندی کامل به برجام انتقال دهند.
ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، از سرگیری مذاکرات در وین را «یک گام سازنده رو به جلو» توصیف کرد. اما وی در عین حال افزود: «این هنوز روزهای ابتدایی است و ما انتظار دستیابی فوری نداریم، زیرا بحث‌های دشواری در آینده وجود خواهد داشت».
وی توضیح داد که گفت و گوهای هفته آینده بر روی گروه‌های کاری متمرکز است که اتحادیه اروپا با بقیه شرکت کنندگان در توافق‌نامه از جمله ایران تشکیل داده‌است.
پرایس ادامه داد: «اصلی‌ترین موضوعات مورد بحث گام‌های هسته ای است که ایران باید برای بازگشت به شرایط برنامه جامع اقدام مشترک برداشته و اقدامات تخفیف تحریم‌ها که ایالات متحده برای بازگشت به انطباق باید انجام دهد».
وی تأکید کرد که ایالات متحده «انتظار مذاکرات مستقیم بین آمریکا و ایران را ندارد»، اما «همچنان نسبت به این ایده با روی باز برخورد می‌کند».
یک مقام مسئول آمریکایی نیز گفت که گفت و گوهای «غیرمستقیم» در وین «به دنبال توافق بر روی نقشه راه در مورد چگونگی هماهنگی مراحل بازگشت به تعهدات (ایالات متحده و ایران)، از جمله رفع تحریم‌های اقتصادی است».
وی توضیح داد که ایالات متحده برای نفوذ به دنبال حفظ برخی از تحریم‌ها نخواهد بود.
وی معتقد است که کمپین «فشار حداکثری» که توسط دولت رئیس‌جمهور دونالد ترامپ علیه ایران اتخاذ شد، شکست خورده‌است.
این منبع آمریکایی گفته‌است که به محض تهیه نقشه راه کلی از سوی ایران و سایر اعضای توافق‌نامه، «ایران و ایالات متحده به‌طور نمادین با یکدیگر دیدار می‌کنند تا جزئیات را نهایی کنند».
یک دیپلمات غربی نیز در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه «الشرق الاوسط» گفت که «منافع مشترکی در رعایت توافق‌نامه وجود دارد».
وی افزود که «جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا به دنبال بازگشت به توافق هسته ای در صد روز نخست مسئولیت خود است، در حالی که حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران می‌خواهد به تعهد خود برای رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران همزمان با پایان یافتن دوره ریاستش عمل کند».
در اولین واکنش جمهوری خواهان به اعلام نشست هفته آینده در وین، استیو اسکالیس نماینده ارشد جمهوری خواهان در مجلس نمایندگان، دولت بایدن را به امتیاز دهی مجدد به تهران متهم کرد.
اسکالیس با اشاره به «سیاست فاجعه بار اوباما-بایدن» در توئیتی نوشت: «ما برای آنها پول نقد فرستادیم در زمانی که آنها قصد داشتند حملات تروریستی علیه ما انجام دهند … آیا بایدن می‌خواهد به آن سیاست بازگردد؟ این ترسناک است».
به نوبه خود، تام کاتن سناتور جمهوری‌خواه، در توییتی در حساب توئیتر خود گفت که دولت بایدن از بازگشت به «توافقی که تا حدی شکست خورده‌است، از همه ابزارهای فشار دست می‌کشد و امتیازات تحقیرآمیز می‌دهد» مأیوس است.
پیش‌بینی می‌شود در صورت کنار گذاشتن تحریم‌های تهران، بایدن در داخل آمریکا با انتقادات شدیدی روبرو شود.
جمهوری خواهان و برخی از دموکرات‌ها از دولت ایالات متحده خواسته بودند که سیاست فشار حداکثری را ادامه دهد و پرونده‌های موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های بی‌ثبات کننده ایران در منطقه را به هر توافق احتمالی با تهران گره بزنند.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»