واشنگتن انتظار «موفقیت فوری گفت‌وگو با ایران» را ندارد.. جمهوری‌خواهان سیاست بایدن را محکوم کردند

یک دیپلمات به «الشرق الاوسط»: بایدن خواهان توافق در ۱۰۰ روز اول است

واشنگتن انتظار «موفقیت فوری گفت‌وگو با ایران» را ندارد.. جمهوری‌خواهان سیاست بایدن را محکوم کردند
TT

واشنگتن انتظار «موفقیت فوری گفت‌وگو با ایران» را ندارد.. جمهوری‌خواهان سیاست بایدن را محکوم کردند

واشنگتن انتظار «موفقیت فوری گفت‌وگو با ایران» را ندارد.. جمهوری‌خواهان سیاست بایدن را محکوم کردند

ایالات متحده و ایران توافق کردند که «گفت و گوهای همگرایانه ای» را در چارچوب گروه «۱ + ۵» برگزار کنند و طی آن هیئت‌های دو طرف در اتاق‌های جداگانه بمانند و واسطه‌هایی از بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشنهادات متقابل را به امید دستیابی به تفاهم در بازگشت همزمان به پایبندی کامل به برجام انتقال دهند.
ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، از سرگیری مذاکرات در وین را «یک گام سازنده رو به جلو» توصیف کرد. اما وی در عین حال افزود: «این هنوز روزهای ابتدایی است و ما انتظار دستیابی فوری نداریم، زیرا بحث‌های دشواری در آینده وجود خواهد داشت».
وی توضیح داد که گفت و گوهای هفته آینده بر روی گروه‌های کاری متمرکز است که اتحادیه اروپا با بقیه شرکت کنندگان در توافق‌نامه از جمله ایران تشکیل داده‌است.
پرایس ادامه داد: «اصلی‌ترین موضوعات مورد بحث گام‌های هسته ای است که ایران باید برای بازگشت به شرایط برنامه جامع اقدام مشترک برداشته و اقدامات تخفیف تحریم‌ها که ایالات متحده برای بازگشت به انطباق باید انجام دهد».
وی تأکید کرد که ایالات متحده «انتظار مذاکرات مستقیم بین آمریکا و ایران را ندارد»، اما «همچنان نسبت به این ایده با روی باز برخورد می‌کند».
یک مقام مسئول آمریکایی نیز گفت که گفت و گوهای «غیرمستقیم» در وین «به دنبال توافق بر روی نقشه راه در مورد چگونگی هماهنگی مراحل بازگشت به تعهدات (ایالات متحده و ایران)، از جمله رفع تحریم‌های اقتصادی است».
وی توضیح داد که ایالات متحده برای نفوذ به دنبال حفظ برخی از تحریم‌ها نخواهد بود.
وی معتقد است که کمپین «فشار حداکثری» که توسط دولت رئیس‌جمهور دونالد ترامپ علیه ایران اتخاذ شد، شکست خورده‌است.
این منبع آمریکایی گفته‌است که به محض تهیه نقشه راه کلی از سوی ایران و سایر اعضای توافق‌نامه، «ایران و ایالات متحده به‌طور نمادین با یکدیگر دیدار می‌کنند تا جزئیات را نهایی کنند».
یک دیپلمات غربی نیز در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه «الشرق الاوسط» گفت که «منافع مشترکی در رعایت توافق‌نامه وجود دارد».
وی افزود که «جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا به دنبال بازگشت به توافق هسته ای در صد روز نخست مسئولیت خود است، در حالی که حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران می‌خواهد به تعهد خود برای رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران همزمان با پایان یافتن دوره ریاستش عمل کند».
در اولین واکنش جمهوری خواهان به اعلام نشست هفته آینده در وین، استیو اسکالیس نماینده ارشد جمهوری خواهان در مجلس نمایندگان، دولت بایدن را به امتیاز دهی مجدد به تهران متهم کرد.
اسکالیس با اشاره به «سیاست فاجعه بار اوباما-بایدن» در توئیتی نوشت: «ما برای آنها پول نقد فرستادیم در زمانی که آنها قصد داشتند حملات تروریستی علیه ما انجام دهند … آیا بایدن می‌خواهد به آن سیاست بازگردد؟ این ترسناک است».
به نوبه خود، تام کاتن سناتور جمهوری‌خواه، در توییتی در حساب توئیتر خود گفت که دولت بایدن از بازگشت به «توافقی که تا حدی شکست خورده‌است، از همه ابزارهای فشار دست می‌کشد و امتیازات تحقیرآمیز می‌دهد» مأیوس است.
پیش‌بینی می‌شود در صورت کنار گذاشتن تحریم‌های تهران، بایدن در داخل آمریکا با انتقادات شدیدی روبرو شود.
جمهوری خواهان و برخی از دموکرات‌ها از دولت ایالات متحده خواسته بودند که سیاست فشار حداکثری را ادامه دهد و پرونده‌های موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های بی‌ثبات کننده ایران در منطقه را به هر توافق احتمالی با تهران گره بزنند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.