وزارت خارجه ایران با لغو گام به گام تحریم‌ها مخالفت کرد

وزارت خارجه ایران با لغو گام به گام تحریم‌ها مخالفت کرد
TT

وزارت خارجه ایران با لغو گام به گام تحریم‌ها مخالفت کرد

وزارت خارجه ایران با لغو گام به گام تحریم‌ها مخالفت کرد

شبکه تلویزیونی انگلیسی زبان «پرس تی‌وی» وابسته به حکومت ایران امروز شنبه (۱۴ فروردین ۱۴۰۰) گزارش داد که دولت ایران می‌خواهد ایالات متحده همه تحریم‌ها را لغو کند و حاضر نیست به شکل «گام به گام» تحریم‌ها را کاهش دهد.
کشورهای عضو برجام دیروز جمعه گفتند که به عنوان بخشی از مذاکرات گسترده‌تر برای احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ بین تهران و قدرت‌های جهانی، از این هفته در وین گفتگوهای غیرمستقیم انجام می‌دهند.
وزارت خارجه آمریکا روز گذشته گفته‌است «قصد داریم دربارهٔ گام‌های ایران که باید برای بازگشت به پایبندی خود به برجام بردارد، گفت‌وگو کنیم».
با این حال یک مقام ارشد اروپایی به رویترز گفته‌است مذاکره دربارهٔ تعهدات هسته‌ای ایران و تحریم‌های آمریکا است و دو طرف «باید در جایی به هم برسند».
این مقام اتحادیه اروپا که نامش ذکر نشده، رسیدن به این نقطه را در کمتر از دو ماه ممکن دانسته‌است.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به پرس تی‌وی گفت که «هیچ طرح گام‌به‌گامی در کاهش تحریم‌ها مطرح نیست سیاست قطعی ایران برداشته شدن همه تحریم‌های آمریکاست».
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته ای خارج شد و مجدداً تحریم‌هایی را علیه ایران وضع کرد که منجر به نقض برخی از محدودیت‌های هسته ای مندرج در توافق‌نامه از سوی تهران شد.
جو بایدن رئیس‌جمهور فعلی ایالات متحده می‌خواهد این توافق را احیا کند، اما اختلافات بین دو کشور بر سر این که چه کسی باید گام اول را بردارد، وجود دارد.
ایران، چین، روسیه، فرانسه، آلمان و بریتانیا که همه طرف‌های توافق ۲۰۱۵ هستند، روز جمعه مذاکراتی را به صورت آنلاین انجام دادند تا در مورد احتمال بازگشت ایالات متحده به این توافق بحث کنند.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»