واکنش روزنامه‌های ایران به حادثه نطنز: راه نفوذ کماکان باز است

واکنش روزنامه‌های ایران به حادثه نطنز: راه نفوذ کماکان باز است
TT

واکنش روزنامه‌های ایران به حادثه نطنز: راه نفوذ کماکان باز است

واکنش روزنامه‌های ایران به حادثه نطنز: راه نفوذ کماکان باز است

مقارن با پانزدهمین سالگرد "روز ملی فناوری هسته‌ای" در ایران و گازدهی به ماشین‌های نسل جدید سانتریفیوژ در مجتمع غنی‌سازی نطنز و تست مکانیکی سانتریفیوژ IR-9، روز یکشنبه، اما تأسیسات نطنز برای دومین بار در طول یک سال دچار حادثه شد. روزنامه‌های چاپ روز دوشنبه در تهران به این موضوع پرداختند.

پیام‌های هشدارآمیز اسرائیل به آمریکا
روزنامه «توسعه ایرانی» نیز در مطلبی با عنوان «راه نفوذ کماکان باز است» در این باره نوشت: «به دلایل امنیتی اطلاعاتی از جزئیات حادثه ۱۲ تیرماه سال قبل منتشر نشد اما یک ماه بعد برخی مانند کریمی قدوسی و مجتبی ذوالنوری، تأکید کردند که بررسی‌ها حاکی از نفوذ و رخنه در مسائل حراستی و حفاظتی است. حتی برخی مدعی شدند که عامل نفوذی موردنظر نیز شناسایی شده اما رفته رفته آن حادثه در میان سایر اخبار کمرنگ شد و در نهایت دیگر خبری از آن نشد».
این روزنامه می‌افزاید: «این بار نیز توضیح بیشتری داده نشد و مقامات به همین مقدار مختصر اکتفا و ارائه توضیحات بیشتر را موکول به بررسی‌های بیشتر کردند. بسیاری دیگر معتقدند که احتمالاً ابعاد حادثه دیروز قابل توجه بوده که سازمان انرژی اتمی آن را رسانه‌ای کرده، وگرنه نیازی به انتشار خبر آن نبود».
به گفته این روزنامه «گرچه جنگ میان کشتی‌های دو طرف و روی آب‌ها ماه‌هاست که در جریان است، اما بسیاری معتقدند که حمله اخیر به ایران‌ساویز و به ویژه حادثه دیروز نطنز، مشخصا مربوط به مذاکرات جاری در وین و در واقع پیام‌های هشدارآمیز اسرائیل به آمریکا هستند تا مبادا در این مذاکرات امتیازی به ایران بدهد».
نویسنده این مطلب در پایان نتیجه می‌گیرد: «در کنار این اظهارات خوش‌بینانه، آنچه خطرناک و نگران‌کننده به نظر می‌رسد اما این است که ظاهراً رخنه نفوذی به قوت خود باقی است و تجربه حمله تیرماه پارسال به تأسیسات نطنز، کمکی به بستن این رخنه نکرده‌است».

شکست محدودیت مکانی غنی سازی
روزنامه "فرهیختگان" زیر نظر علی اکبر ولایتی مشاور بین‌الملل رهبر ایران نیز در مطلبی با عنوان "پاسخ قاطع میدانی و تکثیر تاسیسات زیرزمینی" نوشت: "تهران باید برای افزایش فشار به طرف‌های غربی و به خصوص با توجه به خرابکاری‌های انجام شده محدودیت مکانی غنی سازی را نیز شکسته و دست به گسترش تعداد تاسیسات غنی سازی بزند. این اقدام در سایه پیشرفت فناوری‌های ساخت سانتریفیوژ در ایران امکان پذیر است".
این روزنامه می‌پرسد: "نقش بازرسی‌های آژانس در خرابکاری‌های هدفمند نطنز چیست؟ چرا باید ایده غنی سازی در اماکنی مثل فردو استمرار پیدا کند؟ پاسخ به خرابکاری نطنز چطور باشد؟".
نویسنده این مطلب در ادامه با اذعان به می‌نویسد: "تاسیسات هسته‌ای نطنز به جز نفوذپذیری تجهیزاتی از دسترس‌پذیری هوایی نیز رنج می‌برد. این تاسیسات در مرکز ایران و در کنار رشته‌کوه‌های منشعب از زاگرس ایجاد شده‌اند تا حمله به آنها سخت باشد. چه اینکه حملات هوایی حتی با برخی سلاح‌های دورایستا به این تاسیسات نیز مشکل است. از سوی دیگر زیرزمینی کردن این تاسیسات در محیط کوهستانی باعث افزایش ضریب امنیت‌بخشی از تاسیسات شده‌است. بااین‌حال تاسیسات روزمینی نطنز درمعرض حملات به وسیله پهپادهای انتحاری هستند".
وی ادامه می‌دهد: "در امور پیمانکاری تاسیسات هسته‌ای نطنز با توجه به گستردگی اقدامات عمرانی و زیرساختی و تعداد نفرات بالا و شرکت‌های متعدد دخیل در امور کلی و جزئی آن، مساله نفوذ و آلوده‌سازی تاسیسات موضوعی دور از ذهن و درحال‌حاضر ناپیدا نیست. نفوذ مساله‌ای بدیهی در زیرساخت‌های گسترده دفاعی و فناوری یک کشور است اما این سطوح نیز قطعا دارای درجه‌های خاص خود است".
روزنامه جوان نزدیک به سپاه پاسداران نیز این حادثه را " تحفه وین برای نطنز" توصیف کرد و نوشت: "دور جدید مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای عضو برجام برای آنچه احیای برجام خوانده می‌شود ادامه دارد، اما غرب و فرزند نامشروع آن رژیم صهیونیستی همزمان خط خرابکاری را در تأسیسات هسته‌ای ایران ادامه می‌دهند تا به زعم خود حین مذاکره هم دست از قدرت‌نمایی برنداشته باشند و در نهایت خروجی مذاکرات حفظ تحریم‌ها با برچسب‌های متفاوت و در عین حال بازگرداندن ایران به محدودیت‌های برجامی باشد".
این روزنامه افزود: "روند مذاکرات وین تا زمان نتیجه قطعی نمی‌تواند مانعی بر سر راه توسعه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران باشد و غرب باید متوجه باشد که تداوم تحریم‌های ایران روند این توسعه را حتی تسریع خواهد کرد".

تخریب فضای دیپلماتیک
روزنامه اصلاح طلب «اعتماد» نیز از «تلاش تل‌آویو برای تخریب مسیر دیپلماسی» گفت و نوشت: «سابقه اسراییل در سرقت اسناد هسته‌ای ایران، ترور دانشمندان هسته‌ای که آخرین آنها شهید محسن فخری‌زاده بود به علاوه حمله به پایگاه‌های نیروهای مورد حمایت ایران در سوریه شائبه‌های دست داشتن تل‌آویو در دو حادثه اخیر حمله به کشتی ایرانی در دریای سرخ و تأسیسات نطنز را تقویت می‌کند».
این روزنامه با اشاره به «تروریسم هسته‌ای علیه رفع تحریم» ادامه داد: «تغییر دولت در ایالات متحده آمریکا و روی کار آمدن جو بایدن با شعار انتخاباتی بازگشت به برجام به معنای تعبیر کابوس بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسراییل بود. با این همه اسراییل در پشت صحنه تلاش برای دور کردن ایران و آمریکا از فضای به وجود آمده برای احیای توافق هسته‌ای را آغاز کرده‌است. یکی از ابزارهای نتانیاهو برای تخریب فضای دیپلماتیک به وجود آمده، تحریک تهران به اقدام‌های واکنشی و ماهیگیری از بحران به وجود آمده‌است. سیاستی نخ‌نما که تاکنون بارها و بارها از سوی تل‌آویو اجرایی شده اما واکنش ایران هیچ‌گاه هیجانی و نزدیک به واکنش مطلوب تل‌آویو نبوده‌است».
به گزارش این روزنامه، «در شرایطی که تمام شواهد نشان از دست داشتن اسراییل در خرابکاری در تأسیسات نطنز دارد باید دید که واشینگتن تا چه اندازه پیام تل‌آویو از این حمله را مورد توجه قرار خواهد داد».



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»