هشدار مقامات سابق آمریکا به بایدن نسبت به لغو تحریم‌های ایران

آنها به «الشرق الاوسط» تأکید کردند که کارزار «فشار حداکثری»، رژیم را تضعیف کرده‌است

هشدار مقامات سابق آمریکا به بایدن نسبت به لغو تحریم‌های ایران
TT

هشدار مقامات سابق آمریکا به بایدن نسبت به لغو تحریم‌های ایران

هشدار مقامات سابق آمریکا به بایدن نسبت به لغو تحریم‌های ایران

در حالی که دولت رئیس‌جمهور بایدن با تلاش برای بازگشت به توافق هسته ای ۲۰۱۵ به دنبال «پیروزی دیپلماتیک» است، اعضای دولت رئیس‌جمهور سابق دونالد ترامپ در حال رصد این اقدامات هستند و به گفته آنها، نوعی «قهقرایی» از دستاوردهای چهار سال گذشته‌است.
آنها همچنین با مراحل مذاکره با رژیم ایران در وین، در چارچوب کنار گذاشتن «سلاح تحریم‌ها» ابراز مخالفت کردند.
مقامات پیشین انتقاد رابرت مالی نماینده ویژه بایدن در امور ایران، از سیاست دولت ترامپ مبنی بر این که سیاست تحریم «شکست خورده‌است و هیچ نتیجه ای نداشته‌است» را رد کردند.
الیوت آبرامز فرستاده ویژه سابق آمریکا در امور ایران و ونزوئلا، به «الشرق الاوسط» گفت که کارزار «فشار حداکثری» فقط برای دو سال، منجر به عدم دسترسی ایران به حداقل ۷۰ میلیارد دلار شد، که «ممکن است برای تروریسم و برنامه موشکی هزینه می‌شد».
وی تأکید کرد که اگر ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری گذشته ۲۰۲۰ پیروز شود، «ایرانی‌ها بر توافقی پای کار می‌آمدند که طولانی‌تر و محکم تر بود، زیرا چهار سال دیگر را تحمل نمی‌کردند». وی معتقد است که دولت فعلی کاملاً متعهد به بازگشت به توافق است.
آبرامز خواستار ادامه محدودیت‌ها برای مدت طولانی‌تر شد و گفت که گفت و گوها با ایرانی‌ها باید شامل برنامه موشک‌های بالستیک و حمایت آنها از تروریسم در منطقه باشد.
وی توضیح داد که «مشکل این است که، با بازگشت به توافق، آنها از تمام نفوذ خود برای مذاکره در مورد چنین موارد اضافی صرف نظر می‌کنند، بنابراین این سیاستی است که نمی‌تواند موفق شود و من به نتایج آن شک دارم، مگر اینکه علی خامنه ای تصمیم بگیرد که توافق را به صورت کامل لغو کند».
آبرامز با اشاره به دیدگاه اروپایی‌ها گفت: «اروپایی‌ها اختلاف نظر دارند. بریتانیا اکنون برخلاف سال ۲۰۱۵ خارج از اتحادیه اروپا است، در حالی که فرانسه از مذاکرات جان کری در سال ۲۰۱۵ انتقاد می‌کرد و می‌گفت که او مذاکره کننده بدی است و چیزهای زیادی را قبول کرد، بنابراین ممکن است در دولت بایدن نگران این مشکل باشند».
وی اختلاف اصلی را در اختیار آمریکا دانست و با اشاره به گزینه جنگ برای متوقف کردن ایران گفت، «آمریکا گزینه نظامی دارد و آنها این کار را نمی‌کنند».
همچنین گابریل نورونها مشاور ویژه سابق وزیر امور خارجه مایک پمپئو، در مورد ایران، تأکید کرد که تحریم‌های آمریکا «بسیار موفق» بود، زیرا منجر به کاهش ۲۸ درصدی بودجه دفاعی ایران در سال ۲۰۱۹ و ۲۵ درصد دیگر در سال بعد شد. هزینه‌های ایران برای گروه‌های نیابتی منطقه حدود ۲۰۰ میلیارد دلار کاهش یافت. او اشاره کرد که آنها «ورشکسته هستند و نمی‌توانند کشورهای صلح آمیز خاورمیانه را تهدید کنند».
نورونها پیش‌بینی کرد که «ایران برای مدت طولانی تری دوام بیاورد و در هنگام مذاکرات وین با اولین پیشنهاد ایالات متحده موافقت نخواهد کرد، اما احتمال دارد که آنها موافقت کنند که مذاکرات در وین برای یک زمان دیگر ادامه یابد، به طوری که واشینگتن تحریم‌هایی را اعمال نمی‌کند، یا فشارهای جدیدی بر تهران وارد نمی‌کند، و شاید این گفت و گوها چندین ماه ادامه داشته باشد».
 وی گفت: لغو کلیه تحریم‌ها بدون پایان دادن به سه موضوع مهم با ایران «یک اشتباه تلخ» خواهد بود، این سه محور عبارتند از: «توقف کامل برنامه هسته ای ایران»، «آزادی گروگان‌های خارجی» و «پایان حمایت آنها از تروریسم».
نورونها نسبت به «اعتماد به وعده ایران» هشدار داد و از بایدن خواست قبل از انحلال برنامه هسته ای از کاهش هرگونه تحریم‌ها خودداری کند و ایران را وادار به موافقت به اضافه شدن سایر موارد در مذاکرات، علاوه بر برنامه هسته ای خود کند.
نورونها گزارش داد که از آنجا که اروپا تحریم‌های ایران را اعمال نمی‌کند، به احتمال زیاد هر معامله ای که ایالات متحده بخواهد منعقد کند، پیش می‌رود، این به دلیل این واقعیت است که اروپایی‌ها ملزم به انجام هیچ اقدامی نیستند، با این حال، در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، «اروپایی‌ها به دنبال یک معامله قوی تر از آنچه که ایالات متحده برای آن چانه زنی کرده بود، بودند و آنها به ویژه موضع قوی تر را تشویق می‌کردند».
وی همچون آبرامز می‌گوید که بریتانیا برای دستیابی به توافق بهتر تلاش می‌کند، «فرانسه و آلمان اما احتمالاً آرام خواهند بود و به میانجیگری کمک خواهند کرد».
وی با بیان اینکه بایدن با مخالفت شدید کنگره روبرو است، گفت: «تقریباً همه جمهوری خواهان متعهد شده‌اند که تحریم‌ها را برگردانند مگر اینکه توافقی به عنوان پیمان نامه ای به سنای آمریکا ارائه شود، و مگر اینکه ایرانی‌ها بخواهند آنچه را که با رئیس‌جمهور ترامپ اتفاق افتاده تکرار کنند، باید به جدیت این تهدید پی ببرند».
وی افزود: «عناصر تندرو ایرانی نیز مخالف بازگشت به توافق هستند و من معتقدم این فقط یک تاکتیک مذاکره برای فشار بر آمریکایی‌ها است. اگر این امر محقق شود، بازگشت ایالات متحده به توافق یک پیروزی است با طعم معجزه، و در راستای نجات رژیم خواهد بود».
به نوبه خود، الی کوهانیم معاون ویژه سابق وزارت امور خارجه ایالات متحده برای نظارت و مبارزه با یهودستیزی و بزرگ شده ایران نیز گفت که دولت پرزیدنت ترامپ «از قدرت خارج شد، اما به دلیل تحریم‌های اقتصادی یک رژیم ضعیف همچنین یک اقتصاد بحرانی و پول ملی بی‌ارزش را در ایران به یادگار گذاشت، بنابراین دولت بایدن در این مذاکرات نفوذ زیادی دارد و آنها فقط باید از آن استفاده کنند».
کوهانیم دربارهٔ حضور چین و روسیه در مذاکرات وین هشدار داد، زیرا همه این کشورها امنیت ملی آمریکا را تهدید می‌کنند.
وی از دولت فعلی برای تحت فشار قرار دادن ایران جهت جلوگیری از نقض فجیع حقوق بشر، قبل از هرگونه لغو تحریم‌ها، و آزادی همه گروگان‌های آمریکایی و خارجی خواستار شد.
وی افزود: «دولت بایدن باید تشخیص دهد که ایران بزرگترین کشور حامی تروریسم در جهان است، با جاه طلبی‌های سلطه و امپریالیسم در خاورمیانه. ایران بارها و بارها ثابت کرده‌است که از منابع خود برای تأمین بودجه بازوهای تروریستی خود به منظور ایجاد بی‌ثباتی در منطقه استفاده می‌کند و هیچ دلیل موجهی برای توافق با رژیم ایران وجود ندارد که این توافق برای این کشور ضامن سلاح هسته ای در زمان مناسب باشد».



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.