رمضان؛ ماه گرانی در ایران

تورم ایرانی‌ها را نگران کرده‌است.. گرانی ارزاق و سفره‌های خالی افطار

رمضان؛ ماه گرانی در ایران
TT

رمضان؛ ماه گرانی در ایران

رمضان؛ ماه گرانی در ایران

«در این ماه مبارک، حداقل انتظار داشتیم دولت نگذارد، قیمت‌ها دوباره اوج بگیرند.. اما متأسفانه همچون سال ۹۹ تورم افسار گسیخته‌است و قیمت‌ها سر به فلک کشیده.. با این وضع آشفته، دیگری امیدی باقی نمانده‌است». این را «حاج محمدعلی» یک شهروند ساکن جنوب تهران می‌گوید.
ایرانی‌ها امسال در حالی پا به ماه رمضان گذاشتند که قیمت اقلام اساسی به‌طور متوسط نسبت به رمضان گذشته بیش از ۵۰ درصد رشد داشته‌اند. آنها با سفره‌های آب رفته سحر را به افطار می‌رسانند و با غم نان سر به بالین می‌گذارند.
«حاج محمدعلی» که در دهه ششم زندگی خود به سر می‌برد سفره دلش را باز می‌کند و می‌گوید: «در حالی که قبلاً ماه رمضان ماه جمع شدن خانواده و شادی بوده، حالا به ماه گرانی و شرمندگی ما در قبال بچه‌هایمان تبدیل شده‌است. اکنون گذران زندگی برای ما و بسیاری از مردم بسیار سخت شده‌است».
ایران سال ۹۹ را با گرانی اقلام ضروری مردم پشت سر گذاشت؛ از لبنیات و تخم مرغ و روغن نباتی گرفته تا برنج و مرغ. این داستان اما در سال ۱۴۰۰ نیز ادامه دارد. کرونا و تحریم‌ها، ماه رمضان امسال را سخت‌تر و دشوارتر کرده‌اند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» با اشاره به تغییرات قیمت اقلام خوراکی در ماه رمضان گزارش داد که قیمت برنج ایرانی به‌طور متوسط ۱۰ هزار تومان نسبت به سال قبل افزایش قیمت پیدا کرد و به ۳۵ هزار تومان رسیده‌است. عدس در ماه رمضان سال گذشته ۲۰ هزار تومان و لوبیا چیتی ۲۴ هزار تومان فروخته شد. هم‌اکنون عدس کیلویی ۳۰ هزار تومان و لوبیا چیتی ۳۵ هزار تومان فروخته می‌شود. همچنین گوشت گوسفندی در فروشگاه‌های سطح شهر تهران به ۱۵۰ هزار تومان و گوشت گوساله به ۱۲۰ هزار تومان رسید. متوسط قیمت این گوشت در اسفند سال گذشته حدود کیلویی ۱۱۷ هزار تومان بوده‌است. قیمت مرغ به بالای ۳۰ هزار تومان رسید. قیمت مرغ در شهریور سال ۹۹، حدود ۱۴ هزار تومان بود که اواخر آذر ماه به ۲۰ هزار و ۴۰۰ افزایش پیدا کرد و به‌تازگی به بیش از ۳۰ هزار تومان رسید.
جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صمت مربوط به آخرین ماه سال گذشته‌است، که حاکی از افزایش ۴۰ تا ۱۱۳ درصدی برنج، گوشت و شکر در اسفندماه سال ۱۳۹۹ نسبت به ماه مشابه سال ۱۳۹۸ است.

- بازار استان‌ها و نارضایتی مردمی

گزارش‌های خبرگزاری‌های رسمی در ایران از بازار در استان‌های مختلف این کشور حاکی از آن است که مردم امسال نیز همچون سال‌های گذشته در ماه رمضان دغدغه گرانی اجناس و کالاها را دارند.
در استان خوزستان علیرغم بازداشت معاون سازمان صمت استان و مسئول تنظیم ستاد بازار استان، وضعیت بازار همچنان بی سر و سامان دنبال می‌شود. به‌طور نمونه، قیمت برنج ۲۵ درصد، قیمت حبوبات ۱۵ درصد و قیمت تخم مرغ ۲۵ درصد افزایش یافته‌است.
در استان بوشهر، هزینه سفره سحر و افطار حداقل ۷۱ هزار تومان برآورد شده‌است که متوسط یک ماه آن بیش از ۲ میلیون و ۱۳۰ هزار تومان خواهد شد و می‌تواند ۸۰ درصد درآمد حداقل بگیرها نظیر قشر کارگری را به خود اختصاص دهد.
در اصفهان در حال حاضر قیمت خرما نسبت به پیش از ماه رمضان حدود ۱۵ درصد افزایش یافته‌است.
تبریز در این روزها شاهد گران شدن برخی از کالاهای ضروری همانند گوشت، مرغ و میوه و… بود که همین موضوع سبب نارضایتی شهروندان تبریزی شده‌است.
روغن که در صدر کالاهای چالش‌برانگیز سال ۹۹ بود و در استان فارس همچنان روند چالشی خود را حفظ کرده‌است.
گران‌شدن کالاهای اساسی در ماه مبارک رمضان سفره‌های سحر و افطار روزه‌داران خراسان جنوبی را کوچکتر کرده‌است و برخی خانواده‌ها حتی قادر به تأمین نیاز خانواده دو یا ۴ نفره خود هم نباشند. به طوری که برخی از مواد اولیه پخت شیرینی زولبیا و بامیه در حال حاضر نسبت به ماه رمضان سال قبل حتی تا ۱۰۰ درصد نیز افزایش داشته‌است.
زنجانی‌ها نیز نسبت به گران شدن کالاهای ضروری همانند برنج و حبوبات همانند عدس و لپه ناراضی هستند.

- واکنش‌ها: از کشورهای اسلامی یاد بگیرید

بی‌توجهی دستگاه‌های دولتی و سکوت آنها در خصوص روند افزایشی قیمت‌ها با واکنش نمایندگان مجلس روبرو شده‌است. آنها معتقدند که دولتمردان به جای مطرح کردن مباحث حاشیه ای و غیرضروری به مسئله معیشت مردم و کنترل گرانی و کمبود کالاها در بازار توجه کنند.
رامین نورقلی‌پور عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس ایران با اشاره به این که در همه کشورهای مسلمان با کاهش قیمت، مردم را تشویق به خرید می‌کنند، گفته‌است: «کنترل قیمت کالاهای اساسی در ایران در ماه مبارک رمضان، باید همانند سایر کشورهای اسلامی جدی گرفته شود».
علی اصغر عنابستانی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ایران نیز به خبرگزاری «خانه ملت» گفته‌است: «امروزه با یک دولت آکواریومی و خسته خارج از ساختار مردمی مواجه هستیم که سختی معیشت مردم را نمی‌بیند».
سیدکریم حسینی عضو کمیسیون اجتماعی در مجلس ایران نیز معتقد است: «این ایراد قطعاً در نوع مدیریت است و باید این نوع مدیریت اصلاح شود».

- دلار؛ به امید وین

بازار ارز اما به دور از هیاهوی رمضانی بازار کالا و طبق آنچه که «دریافت پالس مثبت از مذاکرات وین» عنوان شده، روز یک‌شنبه، اسکناس آمریکایی ۳۴۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. به گفته فعالان بازار ارز، خوش‌بینی به مذاکرات هسته ای، باعث شده که اسکناس آمریکایی هم چنان پشت مرز ۲۵ هزار تومانی باقی بماند.

- سفره‌هایی پر از شعار و بی خیالی

شهروندان ایرانی می‌گویند که از مسئولان فقط حرف‌های تکراری و وعده‌های غیرعملی می‌شنوند. سفره‌های آنها به جای غذاهای رنگارنگ، گرد شعار با چاشنی بی خیالی نشسته‌است.
یک خانم میانسال ساکن مرکز شهر تهران در حالی از مترو پیاده می‌شود، می‌گوید که نگران وضعیت آینده است. او می‌افزاید: «من کار و کاسبی داشتم که حالا با محدودیت‌های کرونا روی هواست. با آن خرج بچه‌های کوچکم را می‌دادم، اما دولت بدون جایگزینی، بازار ما را کساد کرده‌است».
او آهی می‌کشد و می‌گوید: «این روزها قیمت کالاهای اساسی انگار پرواز کرده، دیگر ما نمی‌توانیم مرغ و گوشت یا میوه بخریم، برای همین سلامت ما در خطر است».



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»