رمضان؛ ماه گرانی در ایران

تورم ایرانی‌ها را نگران کرده‌است.. گرانی ارزاق و سفره‌های خالی افطار

رمضان؛ ماه گرانی در ایران
TT

رمضان؛ ماه گرانی در ایران

رمضان؛ ماه گرانی در ایران

«در این ماه مبارک، حداقل انتظار داشتیم دولت نگذارد، قیمت‌ها دوباره اوج بگیرند.. اما متأسفانه همچون سال ۹۹ تورم افسار گسیخته‌است و قیمت‌ها سر به فلک کشیده.. با این وضع آشفته، دیگری امیدی باقی نمانده‌است». این را «حاج محمدعلی» یک شهروند ساکن جنوب تهران می‌گوید.
ایرانی‌ها امسال در حالی پا به ماه رمضان گذاشتند که قیمت اقلام اساسی به‌طور متوسط نسبت به رمضان گذشته بیش از ۵۰ درصد رشد داشته‌اند. آنها با سفره‌های آب رفته سحر را به افطار می‌رسانند و با غم نان سر به بالین می‌گذارند.
«حاج محمدعلی» که در دهه ششم زندگی خود به سر می‌برد سفره دلش را باز می‌کند و می‌گوید: «در حالی که قبلاً ماه رمضان ماه جمع شدن خانواده و شادی بوده، حالا به ماه گرانی و شرمندگی ما در قبال بچه‌هایمان تبدیل شده‌است. اکنون گذران زندگی برای ما و بسیاری از مردم بسیار سخت شده‌است».
ایران سال ۹۹ را با گرانی اقلام ضروری مردم پشت سر گذاشت؛ از لبنیات و تخم مرغ و روغن نباتی گرفته تا برنج و مرغ. این داستان اما در سال ۱۴۰۰ نیز ادامه دارد. کرونا و تحریم‌ها، ماه رمضان امسال را سخت‌تر و دشوارتر کرده‌اند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» با اشاره به تغییرات قیمت اقلام خوراکی در ماه رمضان گزارش داد که قیمت برنج ایرانی به‌طور متوسط ۱۰ هزار تومان نسبت به سال قبل افزایش قیمت پیدا کرد و به ۳۵ هزار تومان رسیده‌است. عدس در ماه رمضان سال گذشته ۲۰ هزار تومان و لوبیا چیتی ۲۴ هزار تومان فروخته شد. هم‌اکنون عدس کیلویی ۳۰ هزار تومان و لوبیا چیتی ۳۵ هزار تومان فروخته می‌شود. همچنین گوشت گوسفندی در فروشگاه‌های سطح شهر تهران به ۱۵۰ هزار تومان و گوشت گوساله به ۱۲۰ هزار تومان رسید. متوسط قیمت این گوشت در اسفند سال گذشته حدود کیلویی ۱۱۷ هزار تومان بوده‌است. قیمت مرغ به بالای ۳۰ هزار تومان رسید. قیمت مرغ در شهریور سال ۹۹، حدود ۱۴ هزار تومان بود که اواخر آذر ماه به ۲۰ هزار و ۴۰۰ افزایش پیدا کرد و به‌تازگی به بیش از ۳۰ هزار تومان رسید.
جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صمت مربوط به آخرین ماه سال گذشته‌است، که حاکی از افزایش ۴۰ تا ۱۱۳ درصدی برنج، گوشت و شکر در اسفندماه سال ۱۳۹۹ نسبت به ماه مشابه سال ۱۳۹۸ است.

- بازار استان‌ها و نارضایتی مردمی

گزارش‌های خبرگزاری‌های رسمی در ایران از بازار در استان‌های مختلف این کشور حاکی از آن است که مردم امسال نیز همچون سال‌های گذشته در ماه رمضان دغدغه گرانی اجناس و کالاها را دارند.
در استان خوزستان علیرغم بازداشت معاون سازمان صمت استان و مسئول تنظیم ستاد بازار استان، وضعیت بازار همچنان بی سر و سامان دنبال می‌شود. به‌طور نمونه، قیمت برنج ۲۵ درصد، قیمت حبوبات ۱۵ درصد و قیمت تخم مرغ ۲۵ درصد افزایش یافته‌است.
در استان بوشهر، هزینه سفره سحر و افطار حداقل ۷۱ هزار تومان برآورد شده‌است که متوسط یک ماه آن بیش از ۲ میلیون و ۱۳۰ هزار تومان خواهد شد و می‌تواند ۸۰ درصد درآمد حداقل بگیرها نظیر قشر کارگری را به خود اختصاص دهد.
در اصفهان در حال حاضر قیمت خرما نسبت به پیش از ماه رمضان حدود ۱۵ درصد افزایش یافته‌است.
تبریز در این روزها شاهد گران شدن برخی از کالاهای ضروری همانند گوشت، مرغ و میوه و… بود که همین موضوع سبب نارضایتی شهروندان تبریزی شده‌است.
روغن که در صدر کالاهای چالش‌برانگیز سال ۹۹ بود و در استان فارس همچنان روند چالشی خود را حفظ کرده‌است.
گران‌شدن کالاهای اساسی در ماه مبارک رمضان سفره‌های سحر و افطار روزه‌داران خراسان جنوبی را کوچکتر کرده‌است و برخی خانواده‌ها حتی قادر به تأمین نیاز خانواده دو یا ۴ نفره خود هم نباشند. به طوری که برخی از مواد اولیه پخت شیرینی زولبیا و بامیه در حال حاضر نسبت به ماه رمضان سال قبل حتی تا ۱۰۰ درصد نیز افزایش داشته‌است.
زنجانی‌ها نیز نسبت به گران شدن کالاهای ضروری همانند برنج و حبوبات همانند عدس و لپه ناراضی هستند.

- واکنش‌ها: از کشورهای اسلامی یاد بگیرید

بی‌توجهی دستگاه‌های دولتی و سکوت آنها در خصوص روند افزایشی قیمت‌ها با واکنش نمایندگان مجلس روبرو شده‌است. آنها معتقدند که دولتمردان به جای مطرح کردن مباحث حاشیه ای و غیرضروری به مسئله معیشت مردم و کنترل گرانی و کمبود کالاها در بازار توجه کنند.
رامین نورقلی‌پور عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس ایران با اشاره به این که در همه کشورهای مسلمان با کاهش قیمت، مردم را تشویق به خرید می‌کنند، گفته‌است: «کنترل قیمت کالاهای اساسی در ایران در ماه مبارک رمضان، باید همانند سایر کشورهای اسلامی جدی گرفته شود».
علی اصغر عنابستانی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ایران نیز به خبرگزاری «خانه ملت» گفته‌است: «امروزه با یک دولت آکواریومی و خسته خارج از ساختار مردمی مواجه هستیم که سختی معیشت مردم را نمی‌بیند».
سیدکریم حسینی عضو کمیسیون اجتماعی در مجلس ایران نیز معتقد است: «این ایراد قطعاً در نوع مدیریت است و باید این نوع مدیریت اصلاح شود».

- دلار؛ به امید وین

بازار ارز اما به دور از هیاهوی رمضانی بازار کالا و طبق آنچه که «دریافت پالس مثبت از مذاکرات وین» عنوان شده، روز یک‌شنبه، اسکناس آمریکایی ۳۴۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. به گفته فعالان بازار ارز، خوش‌بینی به مذاکرات هسته ای، باعث شده که اسکناس آمریکایی هم چنان پشت مرز ۲۵ هزار تومانی باقی بماند.

- سفره‌هایی پر از شعار و بی خیالی

شهروندان ایرانی می‌گویند که از مسئولان فقط حرف‌های تکراری و وعده‌های غیرعملی می‌شنوند. سفره‌های آنها به جای غذاهای رنگارنگ، گرد شعار با چاشنی بی خیالی نشسته‌است.
یک خانم میانسال ساکن مرکز شهر تهران در حالی از مترو پیاده می‌شود، می‌گوید که نگران وضعیت آینده است. او می‌افزاید: «من کار و کاسبی داشتم که حالا با محدودیت‌های کرونا روی هواست. با آن خرج بچه‌های کوچکم را می‌دادم، اما دولت بدون جایگزینی، بازار ما را کساد کرده‌است».
او آهی می‌کشد و می‌گوید: «این روزها قیمت کالاهای اساسی انگار پرواز کرده، دیگر ما نمی‌توانیم مرغ و گوشت یا میوه بخریم، برای همین سلامت ما در خطر است».



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.