العلای سعودی سرزمین کهن‌ترین رشته سازه‌های باستانی جهان

«مؤسسه الممالک» در العلا سعودی از یک اکتشاف تاریخی در شمال غرب کشور خبر داد و گفت: باستان شناسان چند سازه سنگی (مانند دیوارهای سنگی) را کشف کرده‌اند که از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی جهان هستند و به «مستطیل‌ها» معروفند.
مؤسسه الممالک یک نهاد تحقیقات باستان‌شناسی و محافظت از بناهای تاریخی است که مطالعات و فعالیت‌های گسترده‌ای دربارهٔ تاریخ شبه جزیره عرب و دوران ما قبل تاریخ انجام می‌دهد.
این مؤسسه به عنوان یک مرکز آکادمیک و فرهنگی برای شناخت و کشف آثار تاریخی و از جمله اهرم‌های ساختار فرهنگی منطقه در قالب چشم‌انداز طرح موسوم به «سفر به گذشته» نقش آفرینی می‌کند.
شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان استاندار هیئت پادشاهی استان العلا در بیانیه ای گفت «مؤسسه الممالک به عنوان یک نهاد بین‌المللی تحقیقات و مطالعات و اقدامات مرتبط با حفظ آثار و بناهای تاریخی در راستای محافظت میراث فرهنگی العلا فعالیت می‌کند. فعالیت و برنامه‌های این مؤسسه منجر به اشتغال زایی برای ساکنان بومی العلا و تقویت نقش سعودی در راستای حفظ تاریخ بشریت می‌شود».
مقام‌های سعودی ماه جاری از راه اندازی مؤسسه الممالک خبر دادند. الممالک بخشی از طرح‌ها و برنامه‌های هیئت پادشاهی برای کاوشگری فشرده در سراسر این منطقه به‌شمار می‌رود. هدف اصلی افزایش شناخت و اطلاعات در مورد تاریخ گذشته استان العلا است. تحقیقات و نتائج گزارش‌های گروه‌های باستان‌شناسی قبلی در شکل‌گیری پایه و مبانی فکری مؤسسه ممالک سهیم است چون این نهاد به عنوان یک مرکز باستان‌شناسی بین‌المللی مطرح می‌شود که راهکارهایی برای حفظ و مرمت بناهای تاریخی ارائه می‌کند.
بنای مؤسسه الممالک در ۲۰۳۰ به روی عموم باز می‌شود. معماری مقر الممالک به شکل ماسه سنگ قرمز خواهد بود که شبیه سبک معماری سازه‌های عظیم در دوره بنی لحیان است. هیئت پادشاهی العلا پیش‌بینی کرده که تعداد گردشگران در سال ۲۰۳۵ به ۸۳۸ هزار نفر در سال می‌رسد.
مؤسسه الممالک مطالعات متعددی دربارهٔ پیشینه بیش از ۲۰۰ هزار ساله بشری و طبیعی در العلا انجام می‌دهد اما اغلب تحقیقات و پژوهش‌های این نهاد در مورد «عصر ممالک» در دوره بنی لحیان و نبطی‌ها خواهد بود که از حدود هزاره اول قبل از میلاد تا سال ۱۰۶ بعد از میلاد در این منطقه حکمرانی می‌کردند.
ده‌ها گروه باستان‌شناسی و تیم‌های حفظ و مرمت بناهای تاریخی در کنار کارشناسان و متخصصان در زمینه‌های گوناگون از دانشگاه‌های ملک سعود، یونسکو، شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها، مرکز ملی پژوهش علمی فرانسه، مؤسسه باستان‌شناسی آلمان و دانشگاه وسترن استرالیا در مؤسسه الممالک خدمات تحقیقاتی، مشاوره، پژوهش و کاوشگری ارائه می‌دهند.
از سوی دیگر، خوزه روویلا مدیر اجرایی علم باستان‌شناسی و پژوهش و مطالعات میراث فرهنگی و مرمت آثار در هیئت پادشاهی العلا گفت، «در اوایل کار، بازگو کردن ناگفته‌های ممالک باستانی در شمال جزیره عرب را هدف قرار داریم و می‌دانیم که کار، پژوهش و کاوش‌های فراوانی پیش روست. با شناخت و شناسایی این ناگفته‌ها می‌توانیم دامنه کاوشگری را گسترش دهیم و جنبه‌های بیشتر و عمیق‌تر میراث فرهنگی و آثار تاریخی منطقه را کشف کنیم. این منطقه در چندین دهه مورد توجه کافی قرار نگرفته‌است».
در همین زمینه، عبد الرحمن السحیبانی از سوی هیئت پادشاهی العلا به عنوان جانشین مدیر موزه‌ها و نمایشگاه‌ها و منیره المشوح به عنوان اولین باستان‌شناس زن در کادر مدیریت این پروژه باستان‌شناسی در سعودی منصوب شده‌اند. این جابه جایی‌ها در راستای اجرای اهداف هیئت پادشاهی العلا تأثیرگذار است.
در همین باره، ربکا فوت مدیر بخش کاوشگری در اماکن تاریخی و فرهنگی هیئت پادشاهی العلا گفت، «برنامه‌های متعددی برای کاوشگری و تحقیق و پژوهش در العلا در حال اجراست و می‌توان گفت العلا میزبان بیشترین عملیات کاوشگری و حفاری و مطالعات در خاورمیانه است. تاکنون کاوشگری و حفاری و عکسبرداری ماهواره ای و عکس‌های هوایی در بیش از ۲۲ هزار کیلومتر مربع در العلا انجام و بیش از ۳۰ هزار بنای تاریخی ثبت شده‌است».