انتشار گزارش‌هایی از «دور نهایی» مذاکرات وین

تلاش برای تسویه نقاط پراختلاف قبل از انتخابات ایران

انتشار گزارش‌هایی از «دور نهایی» مذاکرات وین
TT

انتشار گزارش‌هایی از «دور نهایی» مذاکرات وین

انتشار گزارش‌هایی از «دور نهایی» مذاکرات وین

همگام با اظهارات ضد و نقیض دربارهٔ آخرین وضعیت مذاکرات وین، چهارمین دور نشست کمیسیون مشترک برجام روز جمعه با حضور هیئت‌های مذاکره کننده با ایران در پایتخت اتریش برگزار شد.
برخی پیش‌بینی کردند که گفت و گوهای کنونی آخرین دور مذاکرات برای احیای برجام باشد. برخی از منابع در وین پیش‌بینی کردند تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایران، این مذاکرات به نتیجه برسد و اینکه مذاکره کنندگان قصد دارند تا زمان رسیدن به توافق، پایتخت اتریش را ترک نکنند.
این منابع افزودند این دور از مذاکرات ممکن است به توافق در سطح وزرای امور خارجه بیانجامد و شاید به جای ۶ روز، ۲ هفته طول بکشد.
پایگاه خبری اکسیوس در گزارشی به نقل از یک مقام سابق آمریکایی اعلام کرد، دولت جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در حال آماده شدن برای احتمال سقوط مذاکرات وین بدون دستیابی به توافق است.
این مقام آمریکایی افزود در صورت شکست مذاکرات، دولت ایالات متحده تمام تلاش خود را برای اطمینان از نداشتن سلاح هسته ای توسط ایران انجام خواهد داد.
وی افزود: «شکاف بزرگی بین مواضع آمریکا و ایران در خصوص اقداماتی که ایران برای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود باید انجام دهد وجود دارد».
این گزارش به نقل از یک دیپلمات اروپایی افزود که فرجام نسل جدید و پیشرفته سانتریفیوژهای ایران که تهران اخیراً آنها را نصب کرده، یکی از گره‌های اصلی در مذاکرات وین است.
این گزارش می‌پرسد: سؤال این است که در سایه احیای برجام، تکلیف این سانتریفیوژها چه می‌شود؟ آیا ایران همچنان می‌تواند از آنها استفاده کند؟ اگر خیر، آیا آنها باید از ایران خارج شوند یا قطع اتصال و انبار کردن آنها کافی خواهد بود؟
از سوی دیگر، جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا نیز می‌گوید ایران در مذاکرات وین جدی است اما نمی‌دانیم چقدر جدی.
مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در قالب سه کمیته برای بررسی لغو تحریم‌ها، تعهدات ایران و هماهنگی اقدامات طرفین در حال برگزاری است.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»