پیشرفت در مذاکرات برجامی؛ مشکلات سخت پابرجا هستند

پیشرفت در مذاکرات برجامی؛ مشکلات سخت پابرجا هستند
TT

پیشرفت در مذاکرات برجامی؛ مشکلات سخت پابرجا هستند

پیشرفت در مذاکرات برجامی؛ مشکلات سخت پابرجا هستند

چهارمین دور نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور نمایندگان ایران، شرکای توافق هسته ای (آلمان، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) و آمریکا و اتحادیه اروپا در وین برگزار شد و شرکت کنندگان از پیشرفت در این مذاکرات خبر دادند اما در عین حال گفتند برای رسیدن به موفقیت تضمینی وجود ندارد و مشکلات سخت پابرجا هستند.
به گزارش رویترز، انریکه مورا مدیر سیاسی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در پایان دور چهارم مذاکرات وین گفت: دربارهٔ رسیدن به توافق نهایی برای احیای برجام مطمئن هستیم.
انریکه مورا که به عنوان هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها واسطه مذاکرات ایران و آمریکا است، افزود: طی ۱۰ روز اخیر به پیشرفت‌های بزرگی دست یافتیم؛ اما هنوز هم مسائلی وجود دارد که باید دربارهٔ آنها کار کرد. هفته آینده دوباره تشکیل نشست خواهیم داد و کار ادامه می‌یابد.
جلسات اخیر کمیسیون مشترک برجام در راستای احیای توافق هسته‌ای از طریق لغو تحریم‌های اعمال شده آمریکا بر ایران و بازگشت ایران به پایبندی به توافق هسته‌ای، طی دو هفته اخیر برگزار شده‌است.
نمایندگان آمریکا نیز در طول این مذاکرات در وین حضور داشتند اما هیچ مذاکره مستقیمی میان ایران و آمریکا در وین انجام نشده و روند احیای برجام صرفاً از طریق مذاکرات شرکای برجام و فعالیت کارگروه‌ها ادامه داشته‌است.
او در ادامه گفت که او کاملاً مطمئن است که امکان توافق نهایی برای احیای توافق هسته‌ای ایران وجود خواهد داشت. وی افزود «من فکر می‌کنم ما در مسیر درست هستیم و ما توافق خواهیم کرد».
 مورا در پاسخ به این پرسش که آیا او می‌گوید که یک توافق در دور بعدی حاصل خواهد شد، پاسخ داد: «من نمی‌توانم چنین چیزی را پیش‌بینی کنم. آنچه من می‌توانم اطمینان دهم این است که به هرحال توافق خواهد شد. بله، مطمئن باشید».
مقامات گفته‌اند که آنها امیدوارند تا ۲۱ مه، زمانی انقضای توافق میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، برای تمدید برخی نظارت‌ها بر فعالیت‌های هسته ای ایران، به توافق برسند.
انریکه مورا گفت که ایران همچنان به مذاکره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه می‌دهد.
از سوی دیگر، میخائیل اولیانوف سفیر و نماینده روسیه در مذاکرات وین اعلام کرد «دست یابی به یک توافق در دسترس است».
اولیانوف با انتشار یک پیام توییتری ابراز امیدواری کرد که «دور پنجم، آخرین دور مذاکرات برجام باشد».
به گفته مقام‌های حاضر در گفت‌وگوهای وین برای احیای توافق هسته‌ای ایران، دور پنجم مذاکرات هفته آینده برگزار می‌شود.
در همین راستا، دیپلمات‌های آلمان، بریتانیا و فرانسه روز چهارشنبه در بیانیه‌ای اعلام کردند که «مذاکرات هسته‌ای درخصوص برجام به پیشرفت‌های ملموسی رسیده‌اند اما رسیدن به موفقیت تضمینی نداشته و همچنان مشکلات سختی باید حل شوند».
به گزارش رویترز، دیپلمات‌های ارشد این سه کشور تأکید کردند که «حیاتی است ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راهی برای تداوم نظارت آژانس بر فعالیت‌های ایران پیدا کنند».
در این بیانیه آمده‌است: «دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به مراکز هسته ای برای تلاش‌هایمان جهت احیای برجام ضروری است چراکه بدون آن توافق نمی‌تواند اجرا شود».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.