پیشرفت در مذاکرات برجامی؛ مشکلات سخت پابرجا هستند

پیشرفت در مذاکرات برجامی؛ مشکلات سخت پابرجا هستند
TT

پیشرفت در مذاکرات برجامی؛ مشکلات سخت پابرجا هستند

پیشرفت در مذاکرات برجامی؛ مشکلات سخت پابرجا هستند

چهارمین دور نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور نمایندگان ایران، شرکای توافق هسته ای (آلمان، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) و آمریکا و اتحادیه اروپا در وین برگزار شد و شرکت کنندگان از پیشرفت در این مذاکرات خبر دادند اما در عین حال گفتند برای رسیدن به موفقیت تضمینی وجود ندارد و مشکلات سخت پابرجا هستند.
به گزارش رویترز، انریکه مورا مدیر سیاسی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در پایان دور چهارم مذاکرات وین گفت: دربارهٔ رسیدن به توافق نهایی برای احیای برجام مطمئن هستیم.
انریکه مورا که به عنوان هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها واسطه مذاکرات ایران و آمریکا است، افزود: طی ۱۰ روز اخیر به پیشرفت‌های بزرگی دست یافتیم؛ اما هنوز هم مسائلی وجود دارد که باید دربارهٔ آنها کار کرد. هفته آینده دوباره تشکیل نشست خواهیم داد و کار ادامه می‌یابد.
جلسات اخیر کمیسیون مشترک برجام در راستای احیای توافق هسته‌ای از طریق لغو تحریم‌های اعمال شده آمریکا بر ایران و بازگشت ایران به پایبندی به توافق هسته‌ای، طی دو هفته اخیر برگزار شده‌است.
نمایندگان آمریکا نیز در طول این مذاکرات در وین حضور داشتند اما هیچ مذاکره مستقیمی میان ایران و آمریکا در وین انجام نشده و روند احیای برجام صرفاً از طریق مذاکرات شرکای برجام و فعالیت کارگروه‌ها ادامه داشته‌است.
او در ادامه گفت که او کاملاً مطمئن است که امکان توافق نهایی برای احیای توافق هسته‌ای ایران وجود خواهد داشت. وی افزود «من فکر می‌کنم ما در مسیر درست هستیم و ما توافق خواهیم کرد».
 مورا در پاسخ به این پرسش که آیا او می‌گوید که یک توافق در دور بعدی حاصل خواهد شد، پاسخ داد: «من نمی‌توانم چنین چیزی را پیش‌بینی کنم. آنچه من می‌توانم اطمینان دهم این است که به هرحال توافق خواهد شد. بله، مطمئن باشید».
مقامات گفته‌اند که آنها امیدوارند تا ۲۱ مه، زمانی انقضای توافق میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، برای تمدید برخی نظارت‌ها بر فعالیت‌های هسته ای ایران، به توافق برسند.
انریکه مورا گفت که ایران همچنان به مذاکره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه می‌دهد.
از سوی دیگر، میخائیل اولیانوف سفیر و نماینده روسیه در مذاکرات وین اعلام کرد «دست یابی به یک توافق در دسترس است».
اولیانوف با انتشار یک پیام توییتری ابراز امیدواری کرد که «دور پنجم، آخرین دور مذاکرات برجام باشد».
به گفته مقام‌های حاضر در گفت‌وگوهای وین برای احیای توافق هسته‌ای ایران، دور پنجم مذاکرات هفته آینده برگزار می‌شود.
در همین راستا، دیپلمات‌های آلمان، بریتانیا و فرانسه روز چهارشنبه در بیانیه‌ای اعلام کردند که «مذاکرات هسته‌ای درخصوص برجام به پیشرفت‌های ملموسی رسیده‌اند اما رسیدن به موفقیت تضمینی نداشته و همچنان مشکلات سختی باید حل شوند».
به گزارش رویترز، دیپلمات‌های ارشد این سه کشور تأکید کردند که «حیاتی است ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راهی برای تداوم نظارت آژانس بر فعالیت‌های ایران پیدا کنند».
در این بیانیه آمده‌است: «دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به مراکز هسته ای برای تلاش‌هایمان جهت احیای برجام ضروری است چراکه بدون آن توافق نمی‌تواند اجرا شود».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»