مدیرکل آژانس اتمی: برنامه هسته‌ای ایران «بسیار نگران‌کننده» است

AP
AP
TT

مدیرکل آژانس اتمی: برنامه هسته‌ای ایران «بسیار نگران‌کننده» است

AP
AP

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران را «بسیار نگران‌کننده» توصیف کرد.
گروسی در گفت و گو با روزنامه فایننشال تایمز هشدار داد که ایران در حال غنی‌سازی اورانیوم در سطحی از خلوص است که «فقط کشورهای سازنده بمب [اتمی] به آن دست می‌یابند».
اظهارات وی در حالی بیان می‌شود که ایران در حال مذاکره با قدرت‌های جهانی در ژنو برای تعیین گام‌هایی است که ایران و ایالات متحده باید در زمینه تحریم‌ها و فعالیت‌های هسته ای جهت بازگشت کامل به توافق هسته ای امضا شده در سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی انجام دهند.
ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شد و باعث شد ایران به تدریج محدودیت‌های اعمال شده بر برنامه هسته ای خود را کنار بگذارد تا توانایی خود در تولید بمب هسته ای را مهار کند. ایران این هدف خود را انکار می‌کند.
با این حال، گروسی در خصوص اورانیوم با درصد غنای ۶۰ درصد ایران ابراز نگرانی کرد و گفت که ایران در حال غنی‌سازی اورانیوم به درصد غنایی است که «تنها کشورهایی به آن دست می‌یابند که بمب می‌سازند».
وی اضافه کرد: «غنی سازی اورانیم در سطح ۶۰ درصد تقریباً غنی سازی در سطح تولید سلاح هسته ای است. غنی سازی اورانیم با مصارف تجاری تنها در حد ۲ یا ۳ درصد است».
گروسی با اعلام این که توسعه برنامه هسته ای، «حق حاکمیتی» ایران است، گفت: «این میزان غنی سازی نیازمند چشمانی بیدار است».
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با این حال تأکید کرد که اکثر اقدامات و گام‌هایی که ایران برداشته به راحتی قابل بازگشت است اما سطح تحقیق و توسعه‌ای که انجام گرفته خود یک «مسئله» است.
مدیر کل آژانس گفت: زمانی که دانش انجام کاری را داشه باشید، دیگر نمی‌توان غول را به چراغ جادو بازگرداند و تنها راه سنجش آن از طریق راستی آزمایی است. برنامه هسته ای ایران رشد کرده و پیشرفته تر شده‌است؛ بنابراین بازگشت خطی به سال ۲۰۱۵ دیگر ممکن نیست. می‌توان فعالیت‌هایشان را پائین‌تر از مولفه‌های سال ۲۰۱۵ نگه داشت.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»