بلینکن: ایران ظرف چند هفته قادر به ساخت مواد شکاف‌پذیر خواهد بود

AFP
AFP
TT

بلینکن: ایران ظرف چند هفته قادر به ساخت مواد شکاف‌پذیر خواهد بود

AFP
AFP

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده گفت: ایالات متحده پس از چندین دور گفت و گوهای غیرمستقیم در وین، همچنان شک دارد که آیا ایران آماده یا قادر برای برداشتن گام‌هایی برای بازگشتش به برجام است یا خیر.
بلینکن در پاسخ به سوالات اعضای کنگره آمریکا اعلام کرد: اگر برنامه هسته ای ایران به این شکل ادامه پیدا کند، زمان مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته ای به چند هفته کاهش پیدا خواهد کرد.
وی افزود: «هنوز مشخص نیست که آیا ایران از اراده و آمادگی لازم جهت انجام اقدامات ضروری برای بازگشت به پایبندی برجام برخوردار است یا خیر!».
وزیر خارجه آمریکا گفت: «در همین حال، برنامه هسته ای ایران به سرعت در حال حرکت است… هرچه این پیشرفت طولانی‌تر شود، زمان کمتری برای ساخت مواد شکاف پذیر کاهش می‌یابد… اکنون طبق گزارش‌های عمومی در بهترین حالت به چند ماه کاهش یافته‌است. اگر این ادامه یابد، به چند هفته کاهش می‌یابد».
گفت و گوهای غیرمستقیم بین ایالات متحده و ایران در وین در ماه آوریل برای بررسی مواضع دو طرف جهت بازگشت و انطباق با توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ آغاز شده‌است.
در این توافق‌نامه شرط شده بود که ایران محدودیت‌هایی در برنامه هسته ای خود ایجاد کند که دستیابی به مواد شکاف پذیر برای سلاح را در ازای کاهش تحریم‌های اعمال شده توسط ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد، برای آن دشوار می‌کند.
دور پنجم گفت و گوها در ۲ ژوئن به پایان رسید، دیپلمات‌ها می‌گویند دور ششم ممکن است روز پنجشنبه برگزار شود، هرچند که این امر هنوز تأیید نشده‌است.
ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شد و باعث شد ایران حدود یک سال بعد مفاد آن را نقض کند.
اگر گفت و گوها از روز پنجشنبه از سر گرفته شود، تنها هشت روز برای دستیابی به توافق قبل از انتخابات ایران که قرار است در ۱۸ ژوئن برگزار شود، باقی خواهد ماند که احتمالاً منجر به پیروزی یک رئیس‌جمهور محافظه کار شود.
برخی از نمایندگان می‌گویند که تا آن زمان امکان دستیابی به توافق وجود دارد، اما احتمال آن زیاد نیست.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»