آیا رئیسی شکل روابط ایران با خلیج را تغییر خواهد داد؟

وی در اولین اظهاراتش، اهمیت ویژه‌ای برای کشورهای همسایه قائل شد

ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور منتخب ایران، روز دوشنبه گفت که روابط با همسایگان به ویژه با سعودی برای ایران اهمیت ویژه و اولویت دارد.
رئیسی در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود پس از اعلام پیروزی در انتخابات افزود: «ما خواهان روابط خوب با همه کشورهای همسایه به ویژه سعودی هستیم و نسبت به سعودی هم دربارهٔ بازگشایی سفارتخانه‌ها بین دو کشور هیچ مانعی از طرف ما وجود ندارد».
روزنامه‌های محافظه کار ایرانی، پیروزی رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری، را «طلوع جدید» در ایران خواندند و ان را جشن گرفتند.
آنها علیرغم ثبت کمترین میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ایران، مشارکت در آن را «حماسی» دانستند.
رئیسی یک محافظه کار تندرو است که ریاست کشوری را که در دریایی از مشکلات سیاسی، شکاف‌های اجتماعی و اختلافات جنجالی با پیرامون منطقه ای و جامعه بین‌المللی شنا می‌کند، به عهده خواهد گرفت.
به گفته کارشناسان آشنا به مسائل ایران، پیش‌بینی می‌شود روی کارآمدن رئیسی تمایل کشور به افراط گرایی را عمیق‌تر می‌کند. این مسئله در گفت و گوهای در حال انجام از اوایل آوریل، با هدف بازگشت ایالات متحده به توافق هسته ای ۲۰۱۵ منعکس خواهد شد.
ظافر العجمی تحلیلگر کویتی ، انتخابات اخیر ایران را ترتیبی برای دوره انتقالی پس از خامنه ای توصیف کرد و گفت، ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور جدید، چیزی جز «نسخه کامل تر» خامنه ای نخواهد بود.
وی در مصاحبه با «الشرق الاوسط» گفت، «درخواست‌ها در چهل سال گذشته برای نزدیک شدن به کشورهای خلیج و به ویژه سعودی مرتباً تکرار می‌شود، اما آنها به دنبال مذاکرات جدی و سازنده نیستند، بلکه عبارت است از نمایش‌ها و ادعاهایی است برای توجیه برخی مواضع، که بدون آگاهی و درک از سوی رهبران ایران نسبت به خواسته‌های خلیجی‌ها برای جلوگیری از مداخله در امور داخلی آنها، جلوگیری از صدور انقلاب و حمایت از شبه نظامیان و اهداف غیرشفاف برنامه هسته ای مطرح می‌شود».
العجمی افزود: «اگر ایران برای چنین خطوط و خواسته‌هایی آماده باشد، هیچ مشکلی نیست، اما سازش‌ناپذیری ایران به حدی رسیده‌است که حق مردم خلیج برای حفظ امنیت منطقه ای خود را نفی می‌کند، و از گنجاندن آن در گفت‌وگوهایی که دربارهٔ آینده و امنیت عمومی منطقه تصمیم‌گیری می‌کند، خودداری می‌کند».
رئیسی از حمایت علی خامنه ای برخوردار است و نام وی به عنوان یک کاندیدای احتمالی برای جانشینی خامنه ای در مهم‌ترین سمت در ایران مطرح شده‌است. انتظار نمی‌رود رسیدن وی به ریاست جمهوری باعث تغییر خطوط کلی سیاست خارجی ایران با توجه به تسلط کامل رهبر ایران بر جزئیات تصمیم‌گیری و هدایت سکان سیاست‌ها در تهران شود.
از جمله این سیاست‌ها آینده روابط ایران با کشورهای خلیج است، کشورهایی که همزمان با درگیر شدن قدرت‌های جهانی در مذاکرات هسته ای، مذاکرات «اکتشافی» (مقدماتی) را برای مهار تنش آغاز کردند.
هشام الغنام، محقق ارشد مرکز تحقیقات خلیج معتقد است برخی از مزایای رسیدن رئیسی به ریاست جمهوری ایران برای کشورهای منطقه و به ویژه خلیج، کاهش دوگانگی، حداقل در گفتمان تهران است.
الغنام به «الشرق الاوسط» گفت: «آنچه در مورد اختلاف داخلی و درگیری ایرانی - ایرانی گفته شد، با حضور رئیسی قابل مطرح نیست و بنابراین معامله با رئیسی روشن‌تر خواهد شد و حاشیه فرار از این مسئله برای ایران کاهش می‌یابد، و رئیسی نمی‌تواند ادعا کند که فاقد توانایی سوق دادن روابط خود با همسایگان به سمت مسیرهای مثبت است».
وی افزود: «سیاست خارجی ایران و روابط آن با کشورهای منطقه دست کم در آغاز با تغییر رئیسی تغییر چندانی نخواهد کرد، اگرچه رسیدن رئیسی به ریاست جمهوری، هرگونه توافق تکمیلی با ایران دربارهٔ هسته ای را غیرممکن خواهد کرد».
الغنام با اشاره به اینکه دلایل این موضوع فقط به رئیسی مربوط نمی‌شود، بلکه به دلیل معادله توازن داخلی در ایران است، گفت: «اگر توافق هسته ای با ایران قبل از تغییر رئیس‌جمهور فعلی منعقد شود، روحانی مقصر شناخته خواهد شد و نه رئیسی، در حالی که رئیسی از مزایای اقتصادی ناشی از توافق بهره‌مند خواهد شد، اما تصویب هرگونه توافق اضافی دیگر توسط رهبر دشوار خواهد بود و سرزنش رئیسی به دلیل وابستگی به جنبش تندرو امکان‌پذیر نخواهد بود».